สงครามปฏิวัติอเมริกา (อังกฤษ : American Revolutionary War ; ค.ศ. 1775–1783) หรือเรียก สงครามประกาศอิสรภาพอเมริกา (อังกฤษ : American War of Independence ) หรือสงครามปฏิวัติ ในสหรัฐ เป็นการขัดกันด้วยอาวุธระหว่างบริเตนใหญ่ และสิบสามอาณานิคม อเมริกาเหนือซึ่งหลังสงครามเปิดฉากประกาศอิสรภาพเป็นสหรัฐอเมริกา
สงครามปฏิวัติอเมริกา เรียงตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย : การยอมจำนนของลอร์ดคอร์นวอลลิสหลังการล้อมยอร์กทาวน์, ยุทธการที่เทรนตัน, การเสียชีวิตของนายพลวอร์เรน ณ ยุทธการที่บังเกอร์ฮิล, ยุทธการที่ลองไอแลนด์, ยุทธการที่สำนักงานศาลกิลเฟิร์ด วันที่ 19 เมษายน 1775 – 3 กันยายน 1783 สถานที่ ทวีปอเมริกาเหนือ ตะวันออก, ทะเลแคริบเบียน อนุทวีปอินเดีย อเมริกากลาง ทวีปยุโรป ทวีปแอฟริกา มหาสมุทรแอตแลนติกและมหาสมุทรอินเดีย ผลลัพธ์ สนธิสัญญาสันติภาพกรุงปารีส (ค.ศ. 1783) บริเตนใหญ่รับรองเอกราชของสหรัฐอเมริกา การสิ้นสุดของจักรวรรดิบริติชที่หนึ่ง สมาพันธ์อิระควอยแตก ดินแดน บริเตนใหญ่ยกพื้นที่ทางตะวันออกของแม่น้ำมิสซิสซิปปี และทางใต้ของเกรตเลกส์ และแม่น้ำเซนต์ลอเรนซ์ให้สหรัฐ บริเตนใหญ่ยกอีสต์ฟลอริดา เวสต์ฟลอริดาและมินอร์กา ให้สเปน บริเตนใหญ่ยกโตเบโกและเซเนกัล ให้ฝรั่งเศส สาธารณรัฐดัตช์ ยกนาคปัตตินัม (Negapatnam) ให้บริเตนใหญ่
คู่ขัดแย้ง (ก่อนปี 1776) (หลังปี 1776) (หลังปี 1777) ราชอาณาจักรฝรั่งเศส (หลังปี 1778)
สเปน (หลังปี 1779) เนเธอร์แลนด์ อเมริกันพื้นเมือง
บริเตนใหญ่ อเมริกันพื้นเมือง
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ จอร์จ วอชิงตัน เป็นต้น
เป็นต้น
กำลัง สหรัฐ: 40,000 (เฉลี่ย)
พันธมิตร:
บริเตนใหญ่: กองทัพบก: กองทัพเรือ:
กำลังลอยัลลิสต์:
ทหารสนับสนุนเยอรมัน:
พันธมิตรชนพื้นเมือง: 13,000
กำลังพลสูญเสีย สหรัฐ: ฝรั่งเศส: เสียชีวิตในการยุทธ์ 10,000 นาย (75% ในทะเล) สเปน: เสียชีวิต 5,000 นาย เนเธอร์แลนด์: เสียชีวิต 500 นาย
บริเตนใหญ่: เยอรมัน: เสียชีวิตในการยุทธ์ 1,800 นาย
สงครามนี้มีจุดกำเนิดจากการต่อต้านภาษีบางชนิดและพระราชบัญญัติซึ่งชาวอเมริกันจำนวนมากอ้างว่าไม่ชอบธรรมและมิชอบด้วยกฎหมาย การประท้วงของกลุ่มผู้รักชาติ (Patriot) ลุกลามเป็นการคว่ำบาตร และในวันที่ 16 ธันวาคม 1773 พวกเขาทำลายการส่งสินค้าชา ในท่าบอสตัน รัฐบาลบริเตนตอบโต้โดยปิดท่าบอสตัน แล้วผ่านมาตรการโดยมุ่งลงโทษอาณานิคมที่เป็นกบฏ แพทริอัตสนองโดยซัฟฟอล์กรีซอฟส์ (Suffolk Resolves) คือ การสถาปนารัฐบาลเงาซึ่งกำจัดการควบคุมมณฑลจากคราวน์นอกบอสตัน สิบสองอาณานิคมตั้งสภาภาคพื้นทวีปเพื่อประสานงานการต่อต้าน และสถาปนาคณะกรรมการและการประชุมใหญ่ซึ่งยึดอำนาจชะงัด
ความพยายามยึดยุทโธปกรณ์อเมริกันของบริเตนในเดือนเมษายน 1775 นำสู่การยุทธ์อย่างเปิดเผยระหว่างกำลังคราวน์และทหารอาสาสมัครแพทริอัต ทหารอาสาสมัครเดินหน้าล้อมกำลังบริติชในบอสตัน บังคับให้ต้องอพยพนครในเดือนมีนาคม 1776 สภาภาคพื้นทวีปตั้งจอร์จ วอชิงตัน ให้บังคับบัญชาทหารอาสาสมัคร ต่อมา เขาได้รับแต่งตั้งเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดของกองทัพภาคพื้นทวีปที่เพิ่งตั้ง ตลอดจนประสานงานหน่วยทหารอาสาสมัครของรัฐ ในเวลาเดียวกับการทัพบอสตัน ความพยายามบุกครองควิเบกของอเมริกาและปลุกการกบฏต่อพระมหากษัตริย์บริติชล้มเหลวโดยสิ้นเชิง วันที่ 2 กรกฎาคม 1774 สภาลงมติสนับสนุนเอกราช อย่างเป็นทางการ โดยออกคำประกาศในวันที่ 4 กรกฎาคม
เซอร์วิลเลียม ฮาว (William Howe) เริ่มการตีโต้ตอบซึ่งมุ่งยึดนครนิวยอร์กคืน ฮาวชนะวอชิงตันด้วยอุบาย ทำให้ความมั่นใจของฝ่ายอเมริกาแตะจุดต่ำสุด วอชิงตันสามารถยึดกองทัพเฮชชัน (Hessian) ได้ที่เทรนตัน และขับบริเตนออกจากนิวเจอร์ซีย์ ฟื้นความมั่นใจของฝ่ายอเมริกา ในปี 1777 บริเตนส่งกองทัพใหม่โดยมีจอห์น เบอร์กอยน์ (John Burgoyne) เป็นผู้บังคับบัญชาให้ยกลงใต้จากแคนาดาและแยกอาณานิคมนิวอิงแลนด์ ทว่า ฮาวไม่สนับสนุนเบอร์กอยน์ แต่นำกองทัพของเขาในอีกการทัพหนึ่งต่อกรุงฟิลาเดลเฟีย เมืองหลวงฝ่ายปฏิวัติ เบอร์กอยน์หมดกำลังบำรุง ถูกล้อมและยอมจำนนในเดือนตุลาคม 1777
ความปราชัยของบริเตนที่ซาราโทกา (Saratoga) มีผลใหญ่หลวง ฝรั่งเศสและสเปนได้จัดหาอาวุธ เครื่องกระสุนและกำลังบำรุงอื่นให้ชาวอาณานิคมอย่างลับ ๆ ตั้งแต่เดือนเมษายน 1776 บัดนี้ฝรั่งเศสเข้าสู่สงครามอย่างเป็นทางการในปี 1778 โดยลงนามพันธมิตรทางทหารซึ่งรับรองเอกราชของสหรัฐ บริเตนตัดสินใจยอมเสียอาณานิคมทางเหนือ และกู้อดีตอาณานิคมทางใต้ กำลังบริเตนโดยมีชาลส์ คอร์นวอลลิส (Charles Cornwallis) เป็นผู้บังคับบัญชายึดจอร์เจียและเซาท์แคโรไลนา ยึดกองทัพอเมริกาได้ที่ชาลส์ตัน เซาท์แคโรไลนา ยุทธศาสตร์นี้อาศัยการก่อการกำเริบของลอยัลลิสต์ (Loyalist) ติดอาวุธจำนวนมาก แต่มีผู้มาเข้าร่วมน้อยเกินไป ในปี 1779 สเปนเข้าร่วมสงครามเป็นพันธมิตรกับฝรั่งเศสภายใต้สนธิสัญญาตระกูล (Pacte de Famille) โดยเจตนายึดยิบรอลตาร์และอาณานิคมบริติชในแคริบเบียน บริเตนประกาศสงครามต่อสาธารณรัฐดัตช์ ในปี 1780
ในปี 1781 หลังปราชัยอย่างเด็ดขาดสองครั้งที่คิงส์เมาน์เทนและคาวเพนส์ คอร์นวอลลิสถอยไปเวอร์จิเนียโดยตั้งใจอพยพ ชัยทางเรืออย่างเด็ดขาดของฝรั่งเศสในเดือนกันยายนตัดทางหนีของบริเตน กองทัพร่วมฝรั่งเศส-อเมริกาโดยมีเคาต์รอช็องโบ (Count Rochambeau) และวอชิงตันเป็นผู้นำล้อมกองทัพบริติชที่ยอร์กทาวน์ เมื่อเห็นว่าไม่มีการช่วยเหลือและสถานการณ์ป้องกันไม่อยู่ คอร์นวอลลิสยอมจำนนในเดือนตุลาคม และทหารถูกจับเป็นเชลยประมาณ 8,000 คน
วิกในบริเตนคัดค้านฝ่ายข้างมากทอรีนิยมสงครามในรัฐสภาอย่างยาวนาน ทว่า ความปราชัยที่ยอร์กทาวน์ทำให้วิกเป็นฝ่ายเหนือกว่า ต้นปี 1782 พวกเขาลงมติยุติปฏิบัติการบุกทั้งหมดในทวีปอเมริกาเหนือ แต่สงครามกับฝรั่งเศสและสเปนยังดำเนินต่อ โดยบริเตนชนะทั้งสองประเทศระหว่างการล้อมใหญ่ยิบรอลตาร์ นอกเหนือจากนี้ พวกเขาชนะฝรั่งเศสทางเรือหลายครั้งโดยที่เด็ดขาดที่สุด คือ ยุทธนาวีที่ซานต์ (Battle of the Saintes) ในแคริบเบียนปีเดียวกัน วันที่ 3 กันยายน 1783 คู่สงครามลงนามสนธิสัญญากรุงปารีสซึ่งยุติสงคราม บริเตนตกลงรับรองเอกราชของสหรัฐเหนือดินแดนโดยมีขอบเขตคร่าว ๆ อยู่ที่แคนาดาทางเหนือ ฟลอริดาทางใต้และแม่น้ำมิสซิสซิปปี ทางตะวันตก แม้การเข้ามีส่วนเกี่ยวข้องของฝรั่งเศสมีผลชี้ขาดต่อสาเหตุของเอกราชอเมริกา แต่ได้ดินแดนเพียงเล็กน้อย และมีปัญหาหนี้สินมหาศาล สเปนได้อาณานิคมฟลอริดาของบริเตนและเกาะมินอร์กา แต่ไม่สามารถชิงยิบรอลตาร์คืนซึ่งเป็นเป้าหมายหลัก ฝ่ายดัตช์มีแต่เสีย โดยถูกบังคับให้ยกดินแดนบางส่วนให้บริติช
อ้างอิง (1780–83) (1780–84) Oneida, Tuscarora, Catawba, Lenape, Chickasaw , Choctaw , Mahican , Mi'kmaq (until 1779), Abenaki, Cheraw, Seminole, Pee Dee, Lumbee, Watauga Association Onondaga, Mohawk, Cayuga, Seneca, Mi'kmaq (from 1779) , Cherokee , Odawa, Muscogee, Susquehannock, Shawnee ↑ Duncan, Louis C. MEDICAL MEN IN THE AMERICAN REVOLUTION (1931). ↑ Jack P. Greene and J. R. Pole. A Companion to the American Revolution (Wiley-Blackwell, 2003), p. 328. ↑ Jonathan Dull, A Diplomatic History of the American Revolution (Yale University Press, 1985), p. 110. "Red Coats Facts – British Soldiers in the American Revolution". totallyhistory.com . Mackesy (1964), pp. 6, 176 (British seamen). Jasanoff, Maya, Liberty's Exiles: American Loyalists in the Revolutionary World (2011). A. J. Berry, A Time of Terror (2006) p. 252 Greene and Pole (1999), p. 393; Boatner (1974), p. 545. Howard H. Peckham, ed., The Toll of Independence: Engagements and Battle Casualties of the American Revolution (Chicago: University of Chicago Press, 1974). American dead and wounded: Shy, pp. 249–50. The lower figure for number of wounded comes from Chambers, p. 849. "Spanish casualties in The American Revolutionary war". Necrometrics. "Eighteenth Century Death Tolls". necrometrics.com . สืบค้นเมื่อ January 7, 2016 . Parliamentary Register (1781), p. 269.
ดูเพิ่ม
สงครามปฏ, อเมร, กา, งกฤษ, american, revolutionary, 1775, 1783, หร, อเร, ยก, สงครามประกาศอ, สรภาพอเมร, กา, งกฤษ, american, independence, หร, อสงครามปฏ, ในสหร, เป, นการข, ดก, นด, วยอาว, ธระหว, างบร, เตนใหญ, และส, บสามอาณาน, คมอเมร, กาเหน, อซ, งหล, งสงครามเป, ดฉา. sngkhramptiwtixemrika xngkvs American Revolutionary War kh s 1775 1783 hruxeriyk sngkhramprakasxisrphaphxemrika xngkvs American War of Independence hruxsngkhramptiwtiinshrth epnkarkhdkndwyxawuthrahwangbrietnihyaelasibsamxananikhmxemrikaehnuxsunghlngsngkhramepidchakprakasxisrphaphepnshrthxemrikasngkhramptiwtixemrikaeriyngtamekhmnalikacakbnsay karyxmcannkhxnglxrdkhxrnwxllishlngkarlxmyxrkthawn yuththkarthiethrntn karesiychiwitkhxngnayphlwxrern n yuththkarthibngekxrhil yuththkarthilxngixaelnd yuththkarthisankngansalkilefirdwnthi 19 emsayn 1775 3 knyayn 1783 8 pi 4 eduxn 15 wn styabnmiphl 12 phvsphakhm 1784sthanthi thwipxemrikaehnuxtawnxxk thaelaekhribebiyn xnuthwipxinediy xemrikaklang thwipyuorp thwipaexfrika mhasmuthraextaelntikaelamhasmuthrxinediyphllphth snthisyyasntiphaphkrungparis kh s 1783 brietnihyrbrxngexkrachkhxngshrthxemrika karsinsudkhxngckrwrrdibritichthihnung smaphnthxirakhwxyaetkdinaednepluyn brietnihyykphunthithangtawnxxkkhxngaemnamississippi aelathangitkhxngekrtelksaelaaemnaesntlxernsihshrth brietnihyykxistflxrida ewstflxridaaelaminxrkaihsepn brietnihyykotebokaelaesenklihfrngess satharnrthdtchyknakhpttinm Negapatnam ihbrietnihykhukhdaeyngshxananikhm kxnpi 1776 shrth hlngpi 1776 ewxrmxnt hlngpi 1777 rachxanackrfrngess hlngpi 1778 sepn hlngpi 1779 enethxraelnd 1 imsx 2 xemriknphunemuxng 3 brietnihy khwiebk lxyllistthharsnbsnuneyxrmn ehsesx khsesil ehsesx haena haonewxr wledkh ebranchiwk xnsbakh xnhlth xemriknphunemuxng 4 smaphnthxirakhwxyphubychakarhruxphunacxrc wxchingtn enthaeniyl krin oherchiox ektsxiesk hxpkhins ekhantrxchxngob ekhantedxkras epntn esxrwileliym hawthxms ekc esxrkay kharlthn esxrehnri khlintn lxrdkhxrnxwllis cxhn ebxrkxyn richard haw wilehlm khnuphehaesin barxnriedesil epntnkalngshrth 40 000 echliy 5 kalasikxngthpheruxphakhphunthwip 5 000 khn n cudsungsudinpi 1779 6 immi ships of the line eruxxun 53 la ptibtihnathichwngidchwnghnunginsngkhram 6 phnthmitr frngess 36 000 nay inthwipxemrika frngessaelasepn 63 000 nay thiyibrxltar ships of the line 146 la ptibtihnathiinpi 1782 7 brietnihy kxngthphbk 48 000 echliy echphaainthwipxemrikaehnux 8 7 500 thiyibrxltar kxngthpherux ships of the line 94 la ptibtihnathiinpi 1782 7 kalasi 171 000 nay 9 kalnglxyllist 19 000 canwnthnghmdthirbrachkar 10 thharsnbsnuneyxrmn 30 000 canwnthnghmdthirbrachkar 11 phnthmitrchnphunemuxng 13 000 12 kalngphlsuyesiyshrth esiychiwitinkaryuthth 6 824 nay esiychiwitcakthuksaehtu 25 000 70 000 khn 5 13 kalngphlsuyesiyrwmmakthung 50 000 khn 14 frngess esiychiwitinkaryuthth 10 000 nay 75 inthael sepn esiychiwit 5 000 nay enethxraelnd esiychiwit 500 nay 15 brietnihy thharbkesiychiwitinkaryuthth 4 000 nay echphaathwipxemrikaehnux thharbkesiychiwitcakorkh 27 000 nay thwipxemrikaehnux 5 16 thhareruxesiychiwitinkaryuthth 1 243 nay hnithph 42 000 nay esiychiwitcakorkh 18 500 nay 1776 1780 17 esiychiwitcakthuksaehtu 51 000 nay eyxrmn esiychiwitinkaryuthth 1 800 nayhnithph 4 888 nayesiychiwitcakthuksaehtu 7 774 nay 5 sngkhramnimicudkaenidcakkartxtanphasibangchnidaelaphrarachbyytisungchawxemrikncanwnmakxangwaimchxbthrrmaelamichxbdwykdhmay karprathwngkhxngklumphurkchati Patriot luklamepnkarkhwabatr aelainwnthi 16 thnwakhm 1773 phwkekhathalaykarsngsinkhachainthabxstn rthbalbrietntxbotodypidthabxstn aelwphanmatrkarodymunglngothsxananikhmthiepnkbt aephthrixtsnxngodysffxlkrisxfs Suffolk Resolves khux karsthapnarthbalengasungkacdkarkhwbkhummnthlcakkhrawnnxkbxstn sibsxngxananikhmtngsphaphakhphunthwipephuxprasanngankartxtan aelasthapnakhnakrrmkaraelakarprachumihysungyudxanacchangdkhwamphyayamyudyuthothpkrnxemriknkhxngbrietnineduxnemsayn 1775 nasukaryuththxyangepidephyrahwangkalngkhrawnaelathharxasasmkhraephthrixt thharxasasmkhredinhnalxmkalngbritichinbxstn bngkhbihtxngxphyphnkhrineduxnminakhm 1776 sphaphakhphunthwiptngcxrc wxchingtnihbngkhbbychathharxasasmkhr txma ekhaidrbaetngtngepnphubychakarthharsungsudkhxngkxngthphphakhphunthwipthiephingtng tlxdcnprasannganhnwythharxasasmkhrkhxngrth inewlaediywkbkarthphbxstn khwamphyayambukkhrxngkhwiebkkhxngxemrikaaelaplukkarkbttxphramhakstriybritichlmehlwodysineching wnthi 2 krkdakhm 1774 sphalngmtisnbsnunexkrachxyangepnthangkar odyxxkkhaprakasinwnthi 4 krkdakhmesxrwileliym haw William Howe erimkartiottxbsungmungyudnkhrniwyxrkkhun hawchnawxchingtndwyxubay thaihkhwammnickhxngfayxemrikaaetacudtasud wxchingtnsamarthyudkxngthphehchchn Hessian idthiethrntn aelakhbbrietnxxkcakniwecxrsiy funkhwammnickhxngfayxemrika inpi 1777 brietnsngkxngthphihmodymicxhn ebxrkxyn John Burgoyne epnphubngkhbbychaihyklngitcakaekhnadaaelaaeykxananikhmniwxingaelnd thwa hawimsnbsnunebxrkxyn aetnakxngthphkhxngekhainxikkarthphhnungtxkrungfilaedlefiy emuxnghlwngfayptiwti ebxrkxynhmdkalngbarung thuklxmaelayxmcannineduxntulakhm 1777khwamprachykhxngbrietnthisaraothka Saratoga miphlihyhlwng frngessaelasepnidcdhaxawuth ekhruxngkrasunaelakalngbarungxunihchawxananikhmxyanglb tngaeteduxnemsayn 1776 bdnifrngessekhasusngkhramxyangepnthangkarinpi 1778 odylngnamphnthmitrthangthharsungrbrxngexkrachkhxngshrth brietntdsinicyxmesiyxananikhmthangehnux aelakuxditxananikhmthangit kalngbrietnodymichals khxrnwxllis Charles Cornwallis epnphubngkhbbychayudcxreciyaelaesathaekhorilna yudkxngthphxemrikaidthichalstn esathaekhorilna yuththsastrnixasykarkxkarkaeribkhxnglxyllist Loyalist tidxawuthcanwnmak aetmiphumaekharwmnxyekinip inpi 1779 sepnekharwmsngkhramepnphnthmitrkbfrngessphayitsnthisyyatrakul Pacte de Famille odyectnayudyibrxltaraelaxananikhmbritichinaekhribebiyn brietnprakassngkhramtxsatharnrthdtchinpi 1780inpi 1781 hlngprachyxyangeddkhadsxngkhrngthikhingsemanethnaelakhawephns khxrnwxllisthxyipewxrcieniyodytngicxphyph chythangeruxxyangeddkhadkhxngfrngessineduxnknyayntdthanghnikhxngbrietn kxngthphrwmfrngess xemrikaodymiekhatrxchxngob Count Rochambeau aelawxchingtnepnphunalxmkxngthphbritichthiyxrkthawn emuxehnwaimmikarchwyehluxaelasthankarnpxngknimxyu khxrnwxllisyxmcannineduxntulakhm aelathharthukcbepnechlypraman 8 000 khnwikinbrietnkhdkhanfaykhangmakthxriniymsngkhraminrthsphaxyangyawnan thwa khwamprachythiyxrkthawnthaihwikepnfayehnuxkwa tnpi 1782 phwkekhalngmtiyutiptibtikarbukthnghmdinthwipxemrikaehnux aetsngkhramkbfrngessaelasepnyngdaenintx odybrietnchnathngsxngpraethsrahwangkarlxmihyyibrxltar nxkehnuxcakni phwkekhachnafrngessthangeruxhlaykhrngodythieddkhadthisud khux yuththnawithisant Battle of the Saintes inaekhribebiynpiediywkn wnthi 3 knyayn 1783 khusngkhramlngnamsnthisyyakrungparissungyutisngkhram brietntklngrbrxngexkrachkhxngshrthehnuxdinaednodymikhxbekhtkhraw xyuthiaekhnadathangehnux flxridathangitaelaaemnamississippithangtawntk aemkarekhamiswnekiywkhxngkhxngfrngessmiphlchikhadtxsaehtukhxngexkrachxemrika aetiddinaednephiyngelknxy aelamipyhahnisinmhasal sepnidxananikhmflxridakhxngbrietnaelaekaaminxrka aetimsamarthchingyibrxltarkhunsungepnepahmayhlk faydtchmiaetesiy odythukbngkhbihykdinaednbangswnihbritichxangxing aekikh 1780 83 1780 84 Oneida Tuscarora Catawba Lenape Chickasaw Choctaw Mahican Mi kmaq until 1779 Abenaki Cheraw Seminole Pee Dee Lumbee Watauga Association Onondaga Mohawk Cayuga Seneca Mi kmaq from 1779 Cherokee Odawa Muscogee Susquehannock Shawnee 5 0 5 1 5 2 5 3 Duncan Louis C MEDICAL MEN IN THE AMERICAN REVOLUTION 1931 6 0 6 1 Jack P Greene and J R Pole A Companion to the American Revolution Wiley Blackwell 2003 p 328 7 0 7 1 Jonathan Dull A Diplomatic History of the American Revolution Yale University Press 1985 p 110 Red Coats Facts British Soldiers in the American Revolution totallyhistory com Mackesy 1964 pp 6 176 British seamen Jasanoff Maya Liberty s Exiles American Loyalists in the Revolutionary World 2011 A J Berry A Time of Terror 2006 p 252 Greene and Pole 1999 p 393 Boatner 1974 p 545 Howard H Peckham ed The Toll of Independence Engagements and Battle Casualties of the American Revolution Chicago University of Chicago Press 1974 American dead and wounded Shy pp 249 50 The lower figure for number of wounded comes from Chambers p 849 Spanish casualties in The American Revolutionary war Necrometrics Eighteenth Century Death Tolls necrometrics com subkhnemux January 7 2016 Parliamentary Register 1781 p 269 duephim aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb sngkhramptiwtixemrika bthkhwamekiywkbthhar karthhar hruxxawuthniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy karthharekhathungcak https th wikipedia org w index php title sngkhramptiwtixemrika amp oldid 9418256, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
