fbpx
วิกิพีเดีย

สมิงทอพุทธกิตติ

ระวังสับสนกับ สมิงทอ

สมิงทอพุทธกิตติ (พม่า: သမိန်ထောဗုဒ္ဓကိတ္တိ เสียงอ่านภาษาพม่า: [θəmèɪɴ tʰɔ́ boʊʔda̰ keɪʔtḭ] สะเมงทอโบ้วด๊ะเกติ๊) เป็นพระเจ้าหงสาวดีระหว่าง ค.ศ. 1740 ถึง 1747 พระองค์รวบรวมชาวมอญโค่นล้มราชวงศ์ตองอู ที่ปกครองพม่าตอนล่างได้สำเร็จ และได้รับการเลือกจากชาวมอญให้ขึ้นเป็นกษัตริย์

สมิงทอพุทธกิตติ
သမိန်ထောဗုဒ္ဓကိတ္တိ
กษัตริย์แห่งหงสาวดีฟื้นฟูใหม่
ครองราชย์8 ธันวาคม ค.ศ. 1740 – มกราคม ค.ศ. 1747
ต่อไปพญาทะละ
นายกรัฐมนตรีพญาทะละ
ชายาThiri Seitta แห่งเชียงใหม่
พระนามเต็ม
Tha Hla သာလှ
ราชวงศ์ตองอู
พระราชบิดาเจ้าแห่งพุกาม
พระราชมารดาThupappa
ประสูติพุกาม?
สวรรคตเชียงใหม่?
ศาสนาพุทธเถรวาท

พระราชประวัติ

สมิงทอพุทธกิตติ เคยผนวชเป็นพระภิกษุศึกษาไตรเพทและพยากรณ์จนแตกฉานแล้วสึกออกมารับราชการ มองซวยเยนะระทาเจ้าเมืองหงสาวดีตั้งให้เป็นสมิงทอ ภายหลังธอระแซงมูขุนนางเชื้อสายไทใหญ่ได้จับเจ้าเมืองหงสาวดีฆ่าเสีย แล้วถวายราชสมบัติแก่สมิงทอซึ่งเฉลิมพระนามเป็นพระเจ้าทอพุทธเกษี (อักษรพม่าสะกดว่าพุทธกิตติ) ส่วนธอระแซงมูได้รับแต่งตั้งเป็นพญาทะละ ใน คำให้การขุนหลวงหาวัด ระบุว่า สมิงทอมีพระมเหสีสองพระองค์ คือนางเทพลิลาบุตรี ธิดาเจ้าเมืองเชียงใหม่เป็นมเหสีฝ่ายซ้าย และนางพังพูเป็นมเหสีฝ่ายขวา ส่วน คำให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม ว่า มเหสีฝ่ายซ้ายชื่อนางเทพลิลา ธิดาขององค์จันทร์เจ้าเมืองเชียงใหม่ ส่วนมเหสีฝ่ายขวาชื่อนางคุ้ง ธิดากรมช้าง

สมิงทอปรับตัวให้เข้ากับชีวิตของพระมหากษัตริย์ได้ยาก และเนื่องด้วยพระองค์มีเชื้อสายพม่าจึงมักไม่เต็มใจที่จะรับผิดชอบการปกครองหรือเป็นผู้บัญชาการกองทัพ และมักไม่อยู่ในเมืองหลวง ส่วนใหญ่การปกครองจะให้อยู่ในการดูแลของพญาทะละ ทำให้พญาทะละคิดกบฏ

ต่อมาสมิงทอถูกพญาทะละยึดราชสมบัติ เมื่อเดือนมกราคม ค.ศ. 1747 พระองค์จึงเดินทางไปยังแคว้นเชียงใหม่ และหนีเข้ามาในเขตอาณาจักรอยุธยา สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงให้รับตัวมาอยู่กรุงศรีอยุธยา แต่เมื่อสมิงทอเริ่มมีพวกมากขึ้นก็ทรงไม่ไว้พระทัยจึงให้จำคุกไว้ จนกระทั่งพญาทะละส่งพระราชสาส์นมาขอให้ส่งตัวสมิงทอกับพรรคพวกกลับกรุงหงสาวดี แต่พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศทรงเห็นว่าสมิงทอหนีตายมาพึ่งพระบารมี ไม่ควรส่งกลับไปตาย แต่เพื่อรักษาพระราชไมตรีจึงให้เนรเทศลงสำเภาไปปล่อยที่เมืองกวางตุ้ง ภายหลังพระองค์ได้เดินทางกลับเมืองเชียงใหม่อีกครั้ง:284–290 พระเจ้าเชียงใหม่องค์จันทร์โปรดให้สมิงทอประทับกับพระราชบุตรพระราชธิดาดังเดิม โดยพระราชทานราชกุลให้ว่า หม่องตาวงศ์ แต่ไม่อนุญาตให้ยกทัพไปตีเมืองมอญอีก ภายหลังสมิงทอได้ลาพระเจ้าเชียงใหม่ไปเข้ารับราชการเป็นขุนนางมอญในกรุงศรีอยุธยา ส่วนพระราชธิดาได้เสกสมรสกับหม่อมเจ้าในราชวงศ์บ้านพลูหลวง มีบุตรีทรงพระนามว่าหม่อมทองคำหรือที่รู้จักกันในชื่อท้าวทรงกันดาล (ทองมอญ) พระมารดาของเจ้าจอมมารดาทิม

อ้างอิง

เชิงอรรถ
  1. Hmannan Vol. 3 2003: 373
  2. ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 61-62
  3. ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 63
  4. คำให้การขุนหลวงหาวัด (ฉบับหลวง), ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 485
  5. คำให้การขุนหลวง วัดประดู่ทรงธรรม, ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง, หน้า 293-295
  6. Htin Aung 1967: 153
  7. ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 84-85
  8. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 365
  9. Rajanubhab, D., 2001, Our Wars With the Burmese, Bangkok: White Lotus Co. Ltd., ISBN 9747534584
  10. ประชุมพงศาวดารเล่ม 2, หน้า 86-87
บรรณานุกรม
  • ประชุมพงศาวดารเล่ม 2 (ประชุมพงศาวดารภาค 1 ตอนปลาย และภาค 2). กรุงเทพฯ : องค์การค้าของคุรุสภา, 2506. 336 หน้า. หน้า 61-87.
  • พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์. พระราชพงศาวดารพม่า. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2550. 1136 หน้า. หน้า 236-240. ISBN 978-974-7088-10-6
  • พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. หน้า 361-365. ISBN 978-616-7146-08-9
  • ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
  • Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
  • Htin Aung, Maung (1967). A History of Burma. New York and London: Cambridge University Press.
  • Lieberman, Victor B. (1984). Burmese Administrative Cycles: Anarchy and Conquest, c. 1580–1760. Princeton University Press. ISBN 0-691-05407-X.
  • Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.
  • Royal Historical Commission of Burma (1832). Hmannan Yazawin (ภาษาBurmese). 1–3 (2003 ed.). Yangon: Ministry of Information, Myanmar.CS1 maint: unrecognized language (link)

สม, งทอพ, ทธก, ตต, ระว, งส, บสนก, สม, งทอ, พม, သမ, ဓက, เส, ยงอ, านภาษาพม, θəmèɪɴ, tʰɔ, boʊʔda, keɪʔtḭ, สะเมงทอโบ, วด, ะเกต, เป, นพระเจ, าหงสาวด, ระหว, าง, 1740, 1747, พระองค, รวบรวมชาวมอญโค, นล, มราชวงศ, ตองอ, ปกครองพม, าตอนล, างได, สำเร, และได, บการเล, อกจากช. rawngsbsnkb smingthx smingthxphuththkitti phma သမ န ထ ဗ ဒ ဓက တ တ esiyngxanphasaphma 8emeɪɴ tʰɔ boʊʔda keɪʔtḭ saemngthxobwdaekti epnphraecahngsawdirahwang kh s 1740 thung 1747 phraxngkhrwbrwmchawmxyokhnlmrachwngstxngxu thipkkhrxngphmatxnlangidsaerc aelaidrbkareluxkcakchawmxyihkhunepnkstriysmingthxphuththkitti သမ န ထ ဗ ဒ ဓက တ တ kstriyaehnghngsawdifunfuihmkhrxngrachy8 thnwakhm kh s 1740 mkrakhm kh s 1747txipphyathalanaykrthmntriphyathalachayaThiri Seitta aehngechiyngihm 1 phranametmTha Hla သ လ 1 rachwngstxngxuphrarachbidaecaaehngphukamphrarachmardaThupappaprasutiphukam swrrkhtechiyngihm sasnaphuththethrwathbthkhwamnimixksrphma hakimmikarsnbsnunkarernedxrthiehmaasm khunxacehnekhruxnghmaykhatham klxnghruxsylksnxunaethnxksrphmaphrarachprawti aekikhsmingthxphuththkitti ekhyphnwchepnphraphiksusuksaitrephthaelaphyakrncnaetkchanaelwsukxxkmarbrachkar mxngswyeynarathaecaemuxnghngsawditngihepnsmingthx 2 phayhlngthxraaesngmukhunnangechuxsayithihyidcbecaemuxnghngsawdikhaesiy aelwthwayrachsmbtiaeksmingthxsungechlimphranamepnphraecathxphuththeksi xksrphmasakdwaphuththkitti swnthxraaesngmuidrbaetngtngepnphyathala 3 in khaihkarkhunhlwnghawd rabuwa smingthxmiphramehsisxngphraxngkh khuxnangethphlilabutri thidaecaemuxngechiyngihmepnmehsifaysay aelanangphngphuepnmehsifaykhwa 4 swn khaihkarkhunhlwngwdpraduthrngthrrm wa mehsifaysaychuxnangethphlila thidakhxngxngkhcnthrecaemuxngechiyngihm swnmehsifaykhwachuxnangkhung thidakrmchang 5 smingthxprbtwihekhakbchiwitkhxngphramhakstriyidyak aelaenuxngdwyphraxngkhmiechuxsayphmacungmkimetmicthicarbphidchxbkarpkkhrxnghruxepnphubychakarkxngthph aelamkimxyuinemuxnghlwng 6 swnihykarpkkhrxngcaihxyuinkarduaelkhxngphyathala thaihphyathalakhidkbttxmasmingthxthukphyathalayudrachsmbti emuxeduxnmkrakhm kh s 1747 phraxngkhcungedinthangipyngaekhwnechiyngihm aelahniekhamainekhtxanackrxyuthya smedcphraecaxyuhwbrmokscungihrbtwmaxyukrungsrixyuthya aetemuxsmingthxerimmiphwkmakkhunkthrngimiwphrathycungihcakhukiw cnkrathngphyathalasngphrarachsasnmakhxihsngtwsmingthxkbphrrkhphwkklbkrunghngsawdi aetphraecaxyuhwbrmoksthrngehnwasmingthxhnitaymaphungphrabarmi imkhwrsngklbiptay aetephuxrksaphrarachimtri 7 cungihenrethslngsaephaipplxythiemuxngkwangtung 8 phayhlngphraxngkhidedinthangklbemuxngechiyngihmxikkhrng 9 284 290 phraecaechiyngihmxngkhcnthroprdihsmingthxprathbkbphrarachbutrphrarachthidadngedim odyphrarachthanrachkulihwa hmxngtawngs aetimxnuyatihykthphiptiemuxngmxyxik phayhlngsmingthxidlaphraecaechiyngihmipekharbrachkarepnkhunnangmxyinkrungsrixyuthya swnphrarachthidaidesksmrskbhmxmecainrachwngsbanphluhlwng mibutrithrngphranamwahmxmthxngkhahruxthiruckkninchuxthawthrngkndal thxngmxy phramardakhxngecacxmmardathim 10 xangxing aekikhechingxrrth 1 0 1 1 Hmannan Vol 3 2003 373 prachumphngsawdarelm 2 hna 61 62 prachumphngsawdarelm 2 hna 63 khaihkarkhunhlwnghawd chbbhlwng prachumkhaihkarkrungsrixyuthya rwm 3 eruxng hna 485 khaihkarkhunhlwng wdpraduthrngthrrm prachumkhaihkarkrungsrixyuthya rwm 3 eruxng hna 293 295 Htin Aung 1967 153 prachumphngsawdarelm 2 hna 84 85 phrarachphngsawdarkrungsrixyuthya chbbphncnthnumas ecim hna 365 Rajanubhab D 2001 Our Wars With the Burmese Bangkok White Lotus Co Ltd ISBN 9747534584 prachumphngsawdarelm 2 hna 86 87 brrnanukrmprachumphngsawdarelm 2 prachumphngsawdarphakh 1 txnplay aelaphakh 2 krungethph xngkhkarkhakhxngkhuruspha 2506 336 hna hna 61 87 phraecabrmwngsethx krmphranrathippraphnthphngs phrarachphngsawdarphma nnthburi sripyya 2550 1136 hna hna 236 240 ISBN 978 974 7088 10 6 phrarachphngsawdarkrungsrixyuthya chbbphncnthnumas ecim aelaexksarxun nnthburi sripyya 2553 800 hna hna 361 365 ISBN 978 616 7146 08 9 prachumkhaihkarkrungsrixyuthya rwm 3 eruxng krungethph aesngdaw 2553 536 hna ISBN 978 616 508 073 6 Harvey G E 1925 History of Burma From the Earliest Times to 10 March 1824 London Frank Cass amp Co Ltd Htin Aung Maung 1967 A History of Burma New York and London Cambridge University Press Lieberman Victor B 1984 Burmese Administrative Cycles Anarchy and Conquest c 1580 1760 Princeton University Press ISBN 0 691 05407 X Royal Historians of Burma c 1680 U Hla Tin Hla Thamein b k Zatadawbon Yazawin 1960 ed Historical Research Directorate of the Union of Burma Royal Historical Commission of Burma 1832 Hmannan Yazawin phasaBurmese 1 3 2003 ed Yangon Ministry of Information Myanmar CS1 maint unrecognized language link ekhathungcak https th wikipedia org w index php title smingthxphuththkitti amp oldid 8787564, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม