สรรพสิริ วิรยศิริ

สรรพสิริ วิรยศิริ (10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2463 – 15 ตุลาคม พ.ศ. 2555) อดีตกรรมการผู้จัดการบริษัท ไทยโทรทัศน์ จำกัด (ปัจจุบันคือ บริษัท อสมท จำกัด (มหาชน) ) อดีตผู้อำนวยการ สถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 9 (ปัจจุบันคือ สถานีโทรทัศน์ช่อง 9 เอ็มคอตเอชดี) และอดีตผู้อำนวยการ สถานีวิทยุกระจายเสียง ท.ท.ท. (ปัจจุบันคือ สถานีวิทยุ อสมท โมเดิร์นเรดิโอ) อดีตผู้สื่อข่าวสงคราม เป็นบุคคลผู้บุกเบิกวงการโทรทัศน์ ข่าวโทรทัศน์ และโฆษณาโทรทัศน์ของไทย

สรรพสิริ วิรยศิริ
เกิด	10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2463
เสียชีวิต	15 ตุลาคม พ.ศ. 2555 (92 ปี)
ศิษย์เก่า	สถาบันการถ่ายภาพแห่งนิวยอร์ก
อาชีพ	นักข่าว ช่างภาพ นักเขียน
ปีปฏิบัติงาน	พ.ศ. 2484 – 2519
มีชื่อเสียงจาก	ผู้ถ่ายทอดสดเหตุการณ์ 6 ตุลา
กรรมการใน	ไทยโทรทัศน์
รางวัล	รางวัลนราธิป

ประวัติ

สรรพสิริเกิดเมื่อวันอังคารที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2463 เป็นบุตรชายคนเล็กของพระยามหาอำมาตยาธิบดี (เส็ง วิรยศิริ) อดีตราชเลขานุการในพระองค์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับนาฎ มหาอำมาตยาธิบดี มีพี่สามคนคือ ทวีศักดิ์, เข็มน้อย และอนงค์นาฏ จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาจากโรงเรียนเทพศิรินทร์ อนุปริญญาทางกฎหมายจากมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง (ปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์) และวิชาการถ่ายภาพจากสถาบันการถ่ายภาพแห่งนิวยอร์ก

สรรพสิริเริ่มทำงานตั้งแต่ พ.ศ. 2484 เป็นเจ้าหน้าที่ข่าวต่างประเทศ ของกรมโฆษณาการ (ปัจจุบันคือ กรมประชาสัมพันธ์) และมีงานอดิเรกเป็นผู้สร้างสรรค์ภาพยนตร์โฆษณา โดยสร้างแอนิเมชันในประเทศไทยเป็นคนแรก จากภาพยนตร์โฆษณาชุดหนูหล่อ ของยาหม่องบริบูรณ์บาล์ม, ชุดหมีน้อย ของนมตราหมี ซึ่งได้รับรางวัลชนะเลิศ โฆษณาดีเด่นระดับภูมิภาคเอเชีย ที่ประเทศสิงคโปร์ เมื่อ พ.ศ. 2486 และชุดแม่มดกับสโนไวท์ ของแป้งน้ำควินนา

จากนั้นเมื่อ พ.ศ. 2492 เป็นบุคคลแรกที่เขียนบทความเรื่อง วิทยุภาพ ขึ้น และจอมพลแปลก พิบูลสงคราม ได้อ่านบทความดังกล่าวในปี พ.ศ. 2493 จึงมีดำริในการก่อตั้งสถานีวิทยุโทรทัศน์ขึ้น โดยจัดตั้งในรูปบริษัท ไทยโทรทัศน์ จำกัด ขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2495 โดยสรรพสิริเข้าร่วมงานในสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีช่อง 4 (ปัจจุบันคือ สถานีโทรทัศน์ช่อง 9 เอ็มคอตเอชดี) ด้วยการเป็นช่างภาพ ผู้รับผิดชอบฝ่ายข่าว และเป็นผู้ประกาศข่าวทางโทรทัศน์รุ่นแรกๆ ร่วมกับอาคม มกรานนท์

บทบาทในเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519

ตั้งแต่ช่วงเช้าของวันที่ 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519 สรรพสิรินั่งรถข่าวพร้อมนำกล้องภาพยนตร์ ไปบันทึกภาพเหตุการณ์ความรุนแรง บริเวณรอบนอกมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จากนั้นก็นำกลับมาตัดต่อ และบรรยายภาพด้วยตนเอง ตามความเป็นจริงที่พบเห็นมา แล้วนำออกอากาศในช่วงบ่าย ทางสถานีโทรทัศน์ไทยทีวีสีช่อง 9 ส่งผลให้คณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน ที่นำโดยพลเรือเอกสงัด ชลออยู่ ซึ่งกระทำรัฐประหารในเย็นวันนั้น สั่งให้ปลดสรรพสิริออกจากทุกตำแหน่งใน บจก.ไทยโทรทัศน์ โดยทันที เป็นผลให้ต้องหลบไปพำนักที่จังหวัดระยองเป็นเวลาหลายปี

บั้นปลายชีวิต

เมื่อ พ.ศ. 2533 สรรพสิริก่อตั้งชมรมเรารักรถไฟ และหอเกียรติภูมิรถไฟ ซึ่งตั้งอยู่ภายในสวนจตุจักร รวมทั้งจัดทำหนังสือ เพื่อนรถไฟ และ รถไฟของเรา ปัจจุบัน จุลศิริ วิรยศิริ ผู้เป็นบุตรชาย รับหน้าที่ดูแลแทน เนื่องจากสรรพสิริ ล้มป่วยลงด้วยอาการอัลไซเมอร์ ตั้งแต่ราวหลายปีก่อน ทั้งนี้ สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทยประกาศเกียรติคุณ ให้เป็นนักเขียนอาวุโส ผู้มีผลงานเป็นที่ยกย่องกว้างขวาง จึงเป็นหนึ่งในผู้ได้รับรางวัลนราธิป ครั้งที่ 2 ประจำปี พ.ศ. 2545 สรรพสิริถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ขณะมีอายุ 92 ปี

อ้างอิง

1. สรรพสิริ วิรยศิริ, เรารักรถไฟ, หนังสือชุดความรู้ไทยขององค์การค้าแห่งคุรุสภา, 2535
2. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์. เกิดวังปารุสก์ สมัยประชาธิปไตย. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง, พิมพ์ครั้งที่หนึ่ง พ.ศ. 2494, พิมพ์ครั้งที่สิบ พ.ศ. 2532. 360 หน้า. ISBN 974-86938-5-6 ภาคผนวกโดย สรรพสิริ วิรยศิริ
3. ประวัติความเป็นมาการ์ตูน
4. รับรางวัลชนะเลิศ โฆษณาดีเด่นระดับภูมิภาคเอเชีย^{[ลิงก์เสีย]}
5. การก่อตั้งสถานีวิทยุโทรทัศน์ขึ้น โดยจัดตั้งในรูป บริษัท ไทยโทรทัศน์ จำกัด
6. สรรพศิริ ช่างภาพนักข่าวรุ่นบุกเบิก^{[ลิงก์เสีย]}
7. บันทึกเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519
8. . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2007-02-25.
9. นักข่าวผู้มีจิตใต้สำนึกสูงส่งไม่เกรงกลัวต่อผู้มีอำนาจ
10. "สรรพสิริ วิรยศิริ" ผู้บุกเบิกวงการโทรทัศน์ไทย-ผู้บันทึกภาพเหตุการณ์6 ตุลา 19 เสียชีวิตแล้ว จากมติชนออนไลน์