สหพันธรัฐชาน

สหพันธรัฐชาน หรือ แคว้นสหรัฐไทยใหญ่ (Federated Shan States) เป็นชื่อของหน่วยทางการบริหารในจักรวรรดิอังกฤษ ครอบคลุมดินแดนของรัฐชานและรัฐกะเรนนีในพม่าปัจจุบัน ในขณะที่อังกฤษเข้ามาปกครองพม่า การจัดตั้งสหพันธรัฐเป็นการเตรียมการเพื่อถ่ายโอนอำนาจของเจ้าฟ้ามาสู่รัฐบาลพม่า สถานะของเจ้าฟ้าภายในระบบนี้เทียบได้กับราชรัฐในอินเดียที่ได้ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2431

สหพันธรัฐชาน
พ.ศ. 2465–พ.ศ. 2492
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
แผนที่รัฐชานและกะเรนนีเมื่อ พ.ศ. 2460
ภาษาทั่วไป	ภาษาไทใหญ่
การปกครอง	ราชาธิปไตย
ประวัติศาสตร์
• การจัดตั้ง	พ.ศ. 2465
• พม่าได้รับเอกราช	พ.ศ. 2492
ก่อนหน้า ถัดไป รัฐชาน พม่า

บทความนี้เกี่ยวกับดินแดนในสมัยเป็นอาณานิคมของอังกฤษ สำหรับรัฐชานในปัจจุบัน ดูที่ รัฐชาน

ในช่วงที่อังกฤษปกครอง เจ้าฟ้าที่ปกครองไทใหญ่มี 7 เมือง ปกครองด้วยราชวงศ์ท้องถิ่น และมีข้าหลวงอังกฤษดูแล 1 คน และได้รวมการบริหารรัฐกะเรนนีเข้ามาด้วยเมื่อ 10 ตุลาคม พ.ศ. 2465 และเรียกชื่อว่าสหพันธรัฐชาน ภายใต้การดูแลของข้าหลวงใหญ่อังกฤษซึ่งยังดูแลกลุ่มรัฐว้าด้วย ต่อมา ในวันที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง รัฐเชียงตุงถูกรุกรานโดยกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่น ตามข้อตกลงก่อนหน้านี้ระหว่างรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงครามกับจักรวรรดิญี่ปุ่น ในเดือนธันวาคมของปีเดียวกันนั้น กองทัพพายัพของไทยได้เข้ายึดครองพื้นที่บางส่วนของรัฐกะเรนนีที่อยู่ระหว่างชายแดนไทยกับแม่น้ำสาละวิน ซึ่งกินพื้นที่ฝั่งตะวันออกของรัฐกันตรวดี รวมทั้งพื้นที่ของรัฐเชียงตุงและเมืองพาน ไทยเรียกดินแดนที่ถูกผนวกนี้ว่าสหรัฐไทยเดิม ซึ่งตั้งขึ้นเมื่อ 1 สิงหาคม พ.ศ. 2486 ไทยได้คืนดินแดนนี้ให้อังกฤษใน พ.ศ. 2488

หลังจากพม่าได้รับเอกราชใน พ.ศ. 2491 สหพันธรัฐชานได้เข้าร่วมในสหภาพพม่าในฐานะรัฐชานและรัฐกะยา โดยมีสิทธิจะแยกตัวออกจากสหภาพตามความตกลงเวียงปางหลวง หลังการรัฐประหารใน พ.ศ. 2505 สิทธิของรัฐชานในการแยกตัวออกและสถานะต่าง ๆ ของเจ้าฟ้าถูกยกเลิกโดยรัฐบาลทหารของเนวีน

อ้างอิง

1. "ประกาศกรมบัญชาการทัพใหญ่ เรื่องยกเลิกประกาศบัญชาการทหารสูงสุด เรื่องเปลี่ยนชื่อแคว้นสหรัฐไทยใหญ่เป็นสหรัฐไทยเดิม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 62 (55ง): 1446. 2 ตุลาคม พ.ศ. 2488. Check date values in: |date= (help)
2. Chao Tzang Yawnghwe, The Shan of Burma: Memoirs of a Shan Exile. p.77
3. "Myanmar Divisions". Statoids. สืบค้นเมื่อ 2009-04-10.
4. Jean Michaud, Historical Dictionary of the Peoples of the Southeast Asian Massif, p. 213
5. Shan and Karenni States of Burma

แหล่งข้อมูลอื่น

• Shan army leader hold fast to Panglong I
• The Imperial Gazetteer of India
• "Gazetteer of Upper Burma and the Shan states"