fbpx
วิกิพีเดีย

สุลต่านอับดุล ฮามิด ฮาลิม ชะฮ์

ธันวาคม 23, 2021

สุลต่านอับดุล ฮามิด ฮาลิม ชะฮ์ (มลายู: Abdul Hamid Halim Shah; 4 มิถุนายน ค.ศ. 1864 – 13 พฤษภาคม ค.ศ. 1943) หรือบรรดาศักดิ์ไทยว่า เจ้าพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่าน (ฮามิด) เป็นสุลต่านแห่งรัฐเกอดะฮ์ องค์ที่ 25 นับเป็นเจ้าเมืองไทรบุรีองค์สุดท้ายภายใต้การปกครองของสยาม

อับดุล ฮามิด ฮาลิม ชะฮ์
(อับดุลฮามิด)
เจ้าพระยาไทรบุรี
สุลต่านแห่งรัฐเกอดะฮ์
ครองราชย์22 กันยายน ค.ศ. 1881 – 13 พฤษภาคม ค.ศ. 1943
ก่อนหน้าสุลต่านไซนัล ราชิด มูอัซซัม ชะฮ์ที่ 2
ถัดไปสุลต่านบัดลีชะฮ์
คู่อภิเษกเจปวน สปาเจนดรา
เจลาราเซะฮ์ บินตี เลอไบ อิซฮัก
ชารีฟะฮ์มาเรียม บินตี ไซยิด โมฮามัด อัลอิดรุซ
ชารีฟะฮ์เซฮา บินตี ไซยิดฮุซเซน
ตนกูไน โซเฟียะฮ์ อัลมาร์ฮุม ตุนกูไน ฮาจี ฮัซซัน
เจเมินจาราลา
ชารีฟะฮ์ฟาตีมะฮ์ บินตี ไซยิดอิดรุซ
ราชวงศ์มหาวงศ์
พระราชบิดาสุลต่านอะฮ์มัด ตาจุดดิน มูการ์รัม ชะฮ์
พระราชมารดาวันฮาจาร์ บินตี วันอิสมาอิล
ประสูติ4 มิถุนายน ค.ศ. 1864
อาโลร์เซอตาร์ มณฑลไทรบุรี ราชอาณาจักรสยาม
สวรรคต13 พฤษภาคม ค.ศ. 1943 (78 พรรษา)
อาโลร์เซอตาร์ รัฐเกอดะฮ์ นิคมช่องแคบ
ศาสนาศาสนาอิสลามนิกายซุนนี

ประวัติ

สุลต่านอับดุล ฮามิด ฮาลิม ชาห์มีพระนามเต็มว่า "สุลต่าน เซอร์ อับดุล ฮามิด ฮาลิม ชาห์ ที่สอง อิบนิ อะห์หมัด ตัชอุดดิน อัลมุการ์รัม ชาห์" (Sultan Sir Abdu'l Hamid Halim Shah II ibni Ahmad Taj ud-din al-Mukarram Shah) มีบรรดาศักดิ์ทางฝ่ายสยามเป็นที่ "เจ้าพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่าน มหมัดรัตนราชมุนินทร สุรินทรวิวงษ์ผดุง ทนุบำรุงเกดะนคร อมรรัตนาณาเขตร ประเทศราชราไชสวริยาธิบดี วิกรมสีหะ เจ้าพระยาไทรบุรี" ตำแหน่งเจ้าประเทศราชไทรบุรี เอกสารฝ่ายไทยมักเรียกอย่างย่อว่าเจ้าพระยาไทรบุรี (อับดุลฮามิด)

พระองค์เป็นโอรสของสุลต่านอะห์หมัด ตัชอุดดิน มุการ์รัม ชาห์ (เจ้าพระยาไทรบุรี ตนกูอาหมัด) และพระนางวัน ฮาจาร์ (Wan Hajar) ประสูติเมื่อวันที่ 4 มิถุนายน ค.ศ. 1864 (พ.ศ. 2407) โดยมีฐานะเป็นตนกู เรียกตามเอกสารไทยว่า ตนกูฮามิด

ในปี ค.ศ. 1876 (พ.ศ. 2419) ตนกูฮามิดได้ร่วมกองทัพเมืองไทรบุรี (เกอดะฮ์) และกองทัพหัวเมืองต่างๆ ในความปกครองของสยามขึ้นไปช่วยปราบปรามจีนอั้งยี่ที่เมืองภูเก็ต ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎสยามชั้นที่ 5 วิจิตราภรณ์ เป้นบำเหน็จความชอบในครั้งนั้น

ในปี ค.ศ. 1879 (พ.ศ. 2422) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้ตนกูฮามิดเป็นที่พระเสนีณรงค์ฤทธิ ตำแหน่งรายามุดา ต่อมาเมื่อสุลต่านไซนัล ราซิด มุดซัม ชาห์ที่ 2 หรือพระยาไทรบุรี (ตนกูไซนาระชิด) ผู้เป็นพระเชษฐาสิ้นพระชนม์ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งพระเสนีณรงค์ฤทธิรายามุดา เป็นพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่าน มหะมัดรัตนราชมุนินทร์ สุรินทรวิวังษา พระยาไทรบุรี เมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 4 ปีมะเส็ง ตรีศก จุลศักราช 1243 ตรงกับวันที่ 12 มีนาคม ค.ศ. 1881 (พ.ศ. 2424)

ภายหลังทรงมีพระราชดำริว่าพระยาไทรบุรีได้บังคับบัญชาราชการบ้านเมืองต่างพระเนตรพระกรรณมาช้านาน มีความชอบความดีมาก ในวันที่ 29 สิงหาคม ค.ศ. 1895 (พ.ศ. 2438) พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนยศพระยาฤทธิสงครามเป็น เจ้าพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่าน ตำแหน่งเจ้าประเทศราชเมืองไทรบุรี พร้อมทั้งพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ปฐมจุลจอมเกล้า และเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกชั้นที่ 1 มหาวราภรณ์ เป็นเกียรติยศ ต่อมาในปี ค.ศ. 1897 (พ.ศ. 2440) จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้แต่งตั้งเจ้าพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่านเป็นข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการเมืองปะลิส เมืองสตูล และเมืองไทรบุรี รวม 3 เมือง นอกจากนี้พระองค์ยังทรงส่งพระโอรส 2 องค์ของสุลต่านอับดุลฮามิดไปศึกษาที่ทวีปยุโรป ได้แก่ ตนกู ยูซุฟ ซึ่งต่อมาได้กลับมารับราชการตำรวจที่ประเทศสยาม และตนกู บาดิร ชาห์ (สุลต่านบาดิร ชาฮ์) ซึ่งสำเร็จการศึกษาในสาขาวิชาเศรษฐศาสตร์จากมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ดและได้กลับมาพำนักอยู่ที่ประเทศสยามในระยะเวลาสั้นๆ

พระองค์มีชายาหลายองค์ ได้แก่ เจ๊ะเมนเญราลา (คุณหญิงเนื่อง นนทนาคร), เจ๊ะโซฟิอะห์ (Che Sofiah), ชะรีฟะห์ บินติ ไซเอ็ด อิดรุส (Sharifah Fatimah Binti Syed Idrus), ชะรีฟะห์ เซหะ บินติ ไซเอ็ด ฮุซเซน (Sharifah Seha Binti Syed Hussein), เจ๊ะสปาเชนดรา (Che Spachendra), ชะรีฟะห์ มาเรียม (Sharifah Mariam) และเจ๊ะลาราเซห์ (Che Laraseh) โอรสองค์ที่สำคัญได้แก่ตนกู อับดุล ระห์มัน นายกรัฐมนตรีคนแรกของประเทศมาเลเซีย และสุลต่านบาดิร ชาฮ์

สุลต่านอับดุล ฮามิดได้สร้างพระที่นั่งใหม่โดยจากคอนกรีดและโลหะในปี ค.ศ. 1906 นอกจากนี้ พระองค์ยังเป็นผู้นำในการสวดมนต์วันศุกร์

สุลต่าน อับดุล ฮามิด ฮาลิม ชาห์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม ค.ศ. 1943 รวมพระชนม์ได้ 78 พรรษา อยู่ในราชสมบัติ 62 ปี

บรรดาศักดิ์

  • ค.ศ. 1879 (พ.ศ. 2422) - พระเสนีณรงคฤทธิ์ รายามุดาเมืองไทรบุรี
  • ค.ศ. 1882 (พ.ศ. 2425) - พระยาฤทธิสงครามรามภักดี ศรีสุลต่าน มหะมัดรัตนราชมุนินทร์ สุรินทรวิวังษา พระยาไทรบุรี
  • ค.ศ. 1895 (พ.ศ. 2438) - เจ้าพระยาฤทธิสงครามรามภักดีศรีสุลต่าน มหมัดรัตนราชมุนินทร สุรินทรวิวงษ์ผดุง ทนุบำรุงเกดะนคร อมรรัตนาณาเขตร ประเทศราชราไชสวริยาธิบดี วิกรมสีหะ เจ้าพระยาไทรบุรี

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

อ้างอิง

  1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศในการเลื่อนยศพระยาไทรบุรีเปนเจ้าพระยาไทรบุรี, เล่ม 12, 1 กันยายน 2438, หน้า 190-191
  2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 7 เมษายน รัตนโกสินทรศก 116, เล่ม 14, ตอน 6, 9 พฤษภาคม 2440, หน้า 73-75
  3. พระราชทานสัญญาบัตรในปีเถาะเอกศก (หน้า ๖๙)
  4. ตั้งตำแหน่ง
  5. ราชกิจจานุเบกษา, การเลื่อนยศพระยาไทรบุรีเปนเจ้าพระยาไทรบุรีแลพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าฝ่ายหน้า, เล่ม 12, 1 กันยายน 2438, หน้า 189-190
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗, ตอน ๑๑, ๑๕ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๓๓, หน้า ๑๐๑
  7. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๑๐, ตอน ๙, ๒๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๓๖, หน้า ๑๑๕

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิซอร์ซ มีงานต้นฉบับเกี่ยวกับ:
พงษาวดารเมืองไทรบุรี
  • Genealogy Data (Archived 2009-10-24)
  • List of Kedah Sultans
  • The Saintly King (Archived 2009-10-24)
  • List of Sultans of Kedah
ก่อนหน้า สุลต่านอับดุล ฮามิด ฮาลิม ชะฮ์ ถัดไป
สุลต่านไซนัล ราชิด มูอัซซัม ชะฮ์ที่ 2   สุลต่านแห่งรัฐเกอดะฮ์
(ค.ศ. 1881–1943) 		  สุลต่านบัดลีชะฮ์

ธันวาคม 23, 2021
ลต, านอ, บด, ฮาม, ฮาล, ชะฮ, มลาย, abdul, hamid, halim, shah, นายน, 1864, พฤษภาคม, 1943, หร, อบรรดาศ, กด, ไทยว, เจ, าพระยาฤทธ, สงครามรามภ, กด, ศร, ลต, าน, ฮาม, เป, นส, ลต, านแห, งร, ฐเกอดะฮ, องค, บเป, นเจ, าเม, องไทรบ, องค, ดท, ายภายใต, การปกครองของสยามอ, บด, ฮ. sultanxbdul hamid halim chah mlayu Abdul Hamid Halim Shah 4 mithunayn kh s 1864 13 phvsphakhm kh s 1943 hruxbrrdaskdiithywa ecaphrayavththisngkhramramphkdisrisultan hamid epnsultanaehngrthekxdah xngkhthi 25 nbepnecaemuxngithrburixngkhsudthayphayitkarpkkhrxngkhxngsyamxbdul hamid halim chah xbdulhamid ecaphrayaithrburisultanaehngrthekxdahkhrxngrachy22 knyayn kh s 1881 13 phvsphakhm kh s 1943kxnhnasultanisnl rachid muxssm chahthi 2thdipsultanbdlichahkhuxphieskecpwn spaecndraeclaraesah binti elxib xishkcharifahmaeriym binti isyid omhamd xlxidruscharifahesha binti isyidhusesntnkuin osefiyah xlmarhum tunkuin haci hssnecemincaralacharifahfatimah binti isyidxidrusrachwngsmhawngsphrarachbidasultanxahmd tacuddin mukarrm chahphrarachmardawnhacar binti wnxismaxilprasuti4 mithunayn kh s 1864xaolresxtar mnthlithrburi rachxanackrsyamswrrkht13 phvsphakhm kh s 1943 78 phrrsa xaolresxtar rthekxdah nikhmchxngaekhbsasnasasnaxislamnikaysunni enuxha 1 prawti 2 brrdaskdi 3 ekhruxngrachxisriyaphrn 3 1 ekhruxngrachxisriyaphrnithy 3 2 ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths 4 xangxing 5 aehlngkhxmulxunprawti aekikhsultanxbdul hamid halim chahmiphranametmwa sultan esxr xbdul hamid halim chah thisxng xibni xahhmd tchxuddin xlmukarrm chah Sultan Sir Abdu l Hamid Halim Shah II ibni Ahmad Taj ud din al Mukarram Shah mibrrdaskdithangfaysyamepnthi ecaphrayavththisngkhramramphkdisrisultan mhmdrtnrachmuninthr surinthrwiwngsphdung thnubarungekdankhr xmrrtnanaekhtr praethsrachraichswriyathibdi wikrmsiha ecaphrayaithrburi taaehnngecapraethsrachithrburi exksarfayithymkeriykxyangyxwaecaphrayaithrburi xbdulhamid phraxngkhepnoxrskhxngsultanxahhmd tchxuddin mukarrm chah ecaphrayaithrburi tnkuxahmd aelaphranangwn hacar Wan Hajar prasutiemuxwnthi 4 mithunayn kh s 1864 ph s 2407 odymithanaepntnku eriyktamexksarithywa tnkuhamidinpi kh s 1876 ph s 2419 tnkuhamididrwmkxngthphemuxngithrburi ekxdah aelakxngthphhwemuxngtang inkhwampkkhrxngkhxngsyamkhunipchwyprabpramcinxngyithiemuxngphuekt idrbphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnmngkudsyamchnthi 5 wicitraphrn epnbaehnckhwamchxbinkhrngnninpi kh s 1879 ph s 2422 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwoprdekla aetngtngihtnkuhamidepnthiphraesninrngkhvththi taaehnngrayamuda txmaemuxsultanisnl rasid mudsm chahthi 2 hruxphrayaithrburi tnkuisnarachid phuepnphraechsthasinphrachnm cungthrngphrakrunaoprdekla phrarachthansyyabtrtngphraesninrngkhvththirayamuda epnphrayavththisngkhramramphkdisrisultan mhamdrtnrachmuninthr surinthrwiwngsa phrayaithrburi emuxwnphvhsbdi khun 13 kha eduxn 4 pimaesng trisk culskrach 1243 trngkbwnthi 12 minakhm kh s 1881 ph s 2424 phayhlngthrngmiphrarachdariwaphrayaithrburiidbngkhbbycharachkarbanemuxngtangphraentrphrakrrnmachanan mikhwamchxbkhwamdimak inwnthi 29 singhakhm kh s 1895 ph s 2438 phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwcungthrngphrakrunaoprdekla iheluxnysphrayavththisngkhramepn ecaphrayavththisngkhramramphkdisrisultan taaehnngecapraethsrachemuxngithrburi phrxmthngphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnpthmculcxmekla 1 aelaekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxkchnthi 1 mhawraphrn epnekiyrtiys txmainpi kh s 1897 ph s 2440 cungidthrngphrakrunaoprdekla ihaetngtngecaphrayavththisngkhramramphkdisrisultanepnkhahlwngethsaphibalsaercrachkaremuxngpalis emuxngstul aelaemuxngithrburi rwm 3 emuxng 2 nxkcakniphraxngkhyngthrngsngphraoxrs 2 xngkhkhxngsultanxbdulhamidipsuksathithwipyuorp idaek tnku yusuf sungtxmaidklbmarbrachkartarwcthipraethssyam aelatnku badir chah sultanbadir chah sungsaerckarsuksainsakhawichaesrsthsastrcakmhawithyalyxxksfxrdaelaidklbmaphankxyuthipraethssyaminrayaewlasnphraxngkhmichayahlayxngkh idaek ecaemneyrala khunhyingenuxng nnthnakhr ecaosfixah Che Sofiah charifah binti isexd xidrus Sharifah Fatimah Binti Syed Idrus charifah esha binti isexd husesn Sharifah Seha Binti Syed Hussein ecaspaechndra Che Spachendra charifah maeriym Sharifah Mariam aelaecalaraesh Che Laraseh oxrsxngkhthisakhyidaektnku xbdul rahmn naykrthmntrikhnaerkkhxngpraethsmaelesiy aelasultanbadir chahsultanxbdul hamididsrangphrathinngihmodycakkhxnkridaelaolhainpi kh s 1906 nxkcakni phraxngkhyngepnphunainkarswdmntwnsukrsultan xbdul hamid halim chah sinphrachnmemuxwnthi 13 phvsphakhm kh s 1943 rwmphrachnmid 78 phrrsa xyuinrachsmbti 62 pibrrdaskdi aekikhkh s 1879 ph s 2422 phraesninrngkhvththi rayamudaemuxngithrburi 3 kh s 1882 ph s 2425 phrayavththisngkhramramphkdi srisultan mhamdrtnrachmuninthr surinthrwiwngsa phrayaithrburi 4 kh s 1895 ph s 2438 ecaphrayavththisngkhramramphkdisrisultan mhmdrtnrachmuninthr surinthrwiwngsphdung thnubarungekdankhr xmrrtnanaekhtr praethsrachraichswriyathibdi wikrmsiha ecaphrayaithrburiekhruxngrachxisriyaphrn aekikhekhruxngrachxisriyaphrnithy aekikh ph s 2451 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmeklawiess p c w ph s 2438 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 1 pthmculcxmekla p c fayhna 5 ph s 2438 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnthi 1 prathmaphrnchangephuxk p ch ph s 2433 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 1 prathmaphrnmngkudithy p m 6 ph s 2419 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnthi 5 ebycmaphrnmngkudithy b m ph s 2436 ehriyydusdimala ekhmrachkaraephndin r d m ph 7 ekhruxngrachxisriyaphrntangpraeths aekikh shrachxanackr ph s 2454 Knight Commander of the Order of St Michael and St George shrachxanackr ph s 2454 King George V Coronation Medal shrachxanackr ph s 2478 King George V Silver Jubilee Medal shrachxanackr ph s 2480 King George VI Coronation Medalxangxing aekikh rachkiccanuebksa prakasinkareluxnysphrayaithrburiepnecaphrayaithrburi elm 12 1 knyayn 2438 hna 190 191 rachkiccanuebksa prakaskrathrwngmhadithy lngwnthi 7 emsayn rtnoksinthrsk 116 elm 14 txn 6 9 phvsphakhm 2440 hna 73 75 phrarachthansyyabtrinpiethaaexksk hna 69 tngtaaehnng rachkiccanuebksa kareluxnysphrayaithrburiepnecaphrayaithrburiaelphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrnculcxmeklafayhna elm 12 1 knyayn 2438 hna 189 190 rachkiccanuebksa phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 7 txn 11 15 mithunayn ph s 2433 hna 101 rachkiccanuebksa phrarachthanehriyydusdimala elm 10 txn 9 28 phvsphakhm ph s 2436 hna 115aehlngkhxmulxun aekikhwikisxrs mingantnchbbekiywkb phngsawdaremuxngithrburiGenealogy Data Archived 2009 10 24 List of Kedah Sultans The Saintly King Archived 2009 10 24 List of Sultans of Kedahkxnhna sultanxbdul hamid halim chah thdipsultanisnl rachid muxssm chahthi 2 sultanaehngrthekxdah kh s 1881 1943 sultanbdlichah ekhathungcak https th wikipedia org w index php title sultanxbdul hamid halim chah amp oldid 9628004, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม