หม่อมราชวงศ์สว่าง จักรพันธุ์

หม่อมราชวงศ์สว่าง จักรพันธุ์ (22 เมษายน พ.ศ. 2400 - 14 มิถุนายน พ.ศ. 2473) เป็นหม่อมห้ามสะใภ้หลวงในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์

หม่อมราชวงศ์ สว่าง จักรพันธุ์
เกิด	22 เมษายน พ.ศ. 2400
เสียชีวิต	14 มิถุนายน พ.ศ. 2473 (73 ปี) วังกรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์
คู่สมรส	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์
บุตร	พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรพัทธ์ประไพ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธวิไลยลักษณา พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิทธิ์นฤมล
บิดามารดา	พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามงคลเลิศ หม่อมพลบ ศิริวงศ์ ณ อยุธยา

ประวัติ

หม่อมราชวงศ์สว่าง จักรพันธุ์ (เดิม : หม่อมราชวงศ์สว่าง ศิริวงศ์) เกิดวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2400 ในสมัยรัชกาลที่ 4 เป็นธิดาพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามงคลเลิศกับหม่อมพลบ ศิริวงศ์ ณ อยุธยา และเป็นพระนัดดาในสมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์

ต่อมาสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี (พระอิสริยยศในขณะนั้น) ทรงสู่ขอมาเป็นหม่อมห้ามสะใภ้หลวง และให้ประสูติพระโอรสพระธิดารวม 5 พระองค์ คือ

1. พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุพงษ์จักรพรรดิ์
2. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรพัทธ์ประไพ
3. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธวิไลยลักษณา
4. พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นอนุวัตน์จาตุรนต์
5. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภาวสิทธิ์นฤมล

พระโอรสธิดาทุกพระองค์ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ แรกประสูติดำรงพระยศเป็นหม่อมเจ้า ยกเว้นที่ประสูติแต่หม่อมราชวงศ์สว่าง สะใภ้หลวง ดังพระราชหัถเลขาในรัชกาลที่ 5 ตอนหนึ่งว่า

"...หญิงหว่างออกลูกเป็นชาย ทรงมีความยินดีนัก ด้วยเหมือนดังหมาย ขออย่าให้มีอันตรายประการใดเลย แต่ให้เรียกกันเป็นหม่อมเจ้าก่อนตามยศเดิม เมื่อมาเฝ้าเมื่อใดจึงจะตั้งให้เป็นพระองค์เจ้า จะได้เป็นเกียรติและถูกต้องตามแบบอย่างแต่ก่อนมา..."

หม่อมราชวงศ์สว่าง จักรพันธุ์ ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2473 เวลา 13.10 น. สิริอายุ 74 ปี

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. ไม่ปรากฎ –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้า (ท.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2436 –   เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ –   เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)

อ้างอิง

1. กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 157. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2017-05-24. Check date values in: |year= (help)
2. ราชินิกูลรัชกาลที่ 5 หน้า 145
3. จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่ ภาค 8, พระนคร : โรงพิมพ์อักษรนิติ, 2479, หน้า 37
4. "ข่าวถึงอสัญญกรรม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 47 (0 ง): 1096. 22 มิถุนายน 2473. สืบค้นเมื่อ 15 สิงหาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)