อดีตแหล่งมรดกโลก

สถานที่ที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกโดยองค์การยูเนสโกอาจสูญเสียสถานะมรดกโลก หากคณะกรรมการมรดกโลกพิจารณาแล้ว เห็นว่าสถานที่นั้น ๆ ไม่ได้รับการดูแลหรือป้องกันอย่างเหมาะสม โดยประการแรก คณะกรรมการฯ จะจัดสถานที่ที่มีความกังวลดังกล่าวไว้ในรายชื่อแหล่งมรดกโลกที่กำลังตกอยู่ในภาวะอันตราย (World Heritage in Danger) และพยายามดำเนินการเจรจากับหน่วยงานท้องถิ่นเพื่อแก้ไขสถานการณ์ หากการแก้ไขล้มเหลว คณะกรรมการฯ จะเพิกถอนสถานะมรดกโลกของสถานที่ที่ขึ้นทะเบียนนั้น

ลิเวอร์พูล

รัฐอาจร้องขอต่อคณะกรรมการฯ ให้ลดขอบเขต/พื้นที่ของแหล่งมรดกโลกที่ขึ้นทะเบียนไว้แล้วแห่งใดแห่งหนึ่ง ซึ่งจะมีผลให้เพิกถอนแหล่งดังกล่าวจากการเป็นมรดกโลกทั้งหมดหรือบางส่วน ภายใต้คู่มือมรดกโลก (World Heritage guidelines) รัฐมีหน้าที่รายงานต่อคณะกรรมการฯ เมื่อใดก็ตามที่ขึ้นบัญชีมรดกโลกได้เสื่อมโทรมลงอย่างร้ายแรง หรือเมื่อยังไม่มีมาตรการแก้ไขความเสื่อมโทรมที่จำเป็น

ปัจจุบัน มีสถานที่/รายการที่ถูกเพิกถอนจากการเป็นมรดกโลกอย่างสิ้นเชิงทั้งสิ้น 3 ได้แก่ เขตรักษาพันธุ์ออริกซ์อาระเบีย ลุ่มน้ำเอ็ลเบอในเดรสเดิน และลิเวอร์พูล

รายการที่ถูกเพิกถอนจากบัญชีมรดกโลก

ปีที่ถูกถอด	สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท	พื้นที่ (เฮกตาร์)	ปีขึ้นทะเบียน (พ.ศ.)	ช่วงเวลาที่ตกอยู่ในภาวะอันตราย (พ.ศ.)	เหตุผลการถูกเพิกถอน	อ้างอิง
2550	เขตรักษาพันธุ์ออริกซ์อาระเบีย		Oman !   โอมาน	ธรรมชาติ: (x)	2,750,000	2537	—	การลดพื้นที่คุ้มครองลง 90% และการลดลงของประชากรอาระเบียนออริกซ์จาก 450 ตัว ในปี 2539 เหลือ 65 ตัวในปี 2550 อันเป็นผลมาจากการรุกล้ำและการสูญเสียถิ่นที่อยู่ ในขณะที่เหลือคู่ผสมพันธุ์เพียงสี่คู่ ทั้งนี้ เขตรักษาพันธุ์ฯ ไม่ได้ถูกจัดให้อยู่ในแหล่งมรดกโลกที่อยู่ในภาวะอันตรายก่อนที่จะถูกเพิกถอน
2552	ลุ่มน้ำเอ็ลเบอในเดรสเดิน		Germany ! เดรสเดิน รัฐซัคเซิน   เยอรมนี	วัฒนธรรม: (ii), (iii), (iv), (v)	1,930	2547	2549–2552	การก่อสร้างสะพานวัลท์ชเลิสเชิน (Waldschlösschen)
2564	ลิเวอร์พูล เมืองการค้าทางทะเล		อังกฤษ, Merseyside !ลิเวอร์พูล เมอร์ซีย์ไซด์   อังกฤษ 53°24′N 2°59′W / 53.40°N 2.99°W / 53.40; -2.99 (Liverpool Maritime Mercantile City)   สหราชอาณาจักร	วัฒนธรรม: (ii), (iii), (iv)	136	2547	2555–2564	โครงการพัฒนาหลายอย่างที่เกิดขึ้นภายในเมือง โดยเฉพาะตามแนวชายฝั่งแม่น้ำเมอร์ซีย์ ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากต่อสถาปัตยกรรมทั้งด้านภูมิทัศน์และโครงสร้าง หนึ่งในนั้นคือแผนการก่อสร้างสนามฟุตบอลของสโมสรเอฟเวอร์ตัน

รายการที่ถูกเพิกถอนจากบัญชีมรดกโลกบางส่วน

ปีที่ถูกถอด	สถานที่	ภาพ	ที่ตั้ง	ประเภท	พื้นที่ (เฮกตาร์)	ปีขึ้นทะเบียน (พ.ศ.)	ช่วงเวลาที่ตกอยู่ในภาวะอันตราย (พ.ศ.)	เหตุผลการถูกเพิกถอน	อ้างอิง
2560	อาสนวิหารบากรัต		Georgia !   จอร์เจีย	วัฒนธรรม: (iv)		2537	2553—2560	เดิมขึ้นทะเบียนภายใต้ชื่อ "อาสนวิหารบากรัตและอารามเกลาที" แต่เมื่อ พ.ศ. 2560 ยูเนสโกได้ถอด "อาสนวิหารบากรัต" จากสถานะมรดกโลก เนื่องจากมีการดัดแปลงตัวอาคารจนมีผลเสียต่อความสมบูรณ์แบบและความเป็นของจริงของสิ่งก่อสร้าง ทั้งนี้ "อารามเกลาที" ยังคงสถานะมรดกโลก

อ้างอิง

1. "The Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention". UNESCO. จากแหล่งเดิมเมื่อ 14 กรกฎาคม 2017. สืบค้นเมื่อ 10 กรกฎาคม 2017. Section IV.C.193
2. "Oman's Arabian Oryx Sanctuary: first site ever to be deleted from UNESCO's World Heritage List". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 8 August 2021.
3. "Arabian Oryx Sanctuary". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 27 July 2021.
4. "Dresden Elbe Valley". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 27 July 2021.
5. https://www.dailynews.co.th/news/78898/ ยูเนสโกมีมติปลด ‘ลิเวอร์พูล’ ออกจาก ‘เมืองมรดกโลก’
6. "Liverpool – Maritime Mercantile City". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 24 July 2021.
7. "World Heritage Committee deletes Liverpool - Maritime Mercantile City from UNESCO's World Heritage List". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 24 July 2021.
8. "Arabian Oryx Sanctuary". UNESCO. สืบค้นเมื่อ 27 July 2021.