อำเภอทัพทัน
อำเภอทัพทัน เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดอุทัยธานี
อำเภอทัพทัน | |
---|---|
คำขวัญ: ทัพทันเมืองประวัติศาสตร์ ตลาดนัดโค-กระบือ เลื่องลือผ้าทอ หลวงพ่อเคลือบศักดิ์สิทธิ์ งามวิจิตรเขาปฐวี | |
พิกัดภูมิศาสตร์: 15°27′35″N 99°53′12″E / 15.45972°N 99.88667°E | |
อักษรไทย | อำเภอทัพทัน |
อักษรโรมัน | Amphoe Thap Than |
จังหวัด | อุทัยธานี |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 323.633 ตร.กม. (124.955 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2563) | |
• ทั้งหมด | 38,256 คน |
• ความหนาแน่น | 118.21 คน/ตร.กม. (306.2 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 61120 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 6102 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอทัพทัน เลขที่ 300 หมู่ที่ 1 ตำบลทัพทัน อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี 61120 |
ประวัติ
ราวประมาณปี พ.ศ. 2444 (ร.ศ.120) ที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอทัพทันครั้งแรก อยู่ที่บริเวณวัดหนองกระดี่ ตำบลหนองยายดา ในสมัยนั้นเรียกว่า "แขวงหนองกระดี่" ต่อมาได้ตั้งเป็นอำเภอในชื่อ "อำเภอหนองกระดี่" ต่อมาใน พ.ศ. 2448 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอใหม่ไปตั้งที่บ้านห้วยทัพทัน และให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น "อำเภอทัพทัน" เพื่อให้ตรงกับชื่อตำบลซึ่งตั้งที่ว่าการอำเภอนั้น
ชื่อ “ทัพทัน” ปรากฏในพงศาวดารในสมัยกรุงธนบุรี โดยกองทัพไทยที่มีเจ้าพระยายมราช เจ้าพระยาราชสุภาวดี และเจ้าพระยารามัญวงศ์ เป็นนายทัพ ทำการขับไล่ทหารพม่าที่มีนายทัพชื่อ กะละโม่ ถอยร่นจากเมืองกำแพงเพชรมาทางเมืองอุทัยธานี ซึ่งฝ่ายไทยได้ยกทัพติดตามมาทันทหารพม่าที่หมู่บ้านแห่งหนึ่ง ทำการรบพุ่งโจมตีจนฝ่ายพม่าแตกพ่ายไปชาวบ้านจึงได้ขนานนามหมู่บ้านนี้ว่า "บ้านห้วยทัพทัน" หรือ “บ้านทัพทัน” จึงเป็นที่มาของชื่ออำเภอทัพทันในปัจจุบัน
- วันที่ 25 มีนาคม 2448 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอหนองกระดี่ จังหวัดอุทัยธานี เป็น อำเภอทัพทัน
- วันที่ 11 มิถุนายน 2448 ย้ายนายอำเภอหนองกระดี่ (อำเภอทัพทัน) ให้ไปเป็นนายอำเภอหนองพลวง ที่ตำแหน่งยังว่างอยู่ และให้หลวงศรีราชยศพธำมรง เมืองอุไทยธานี มาเป็นนายอำเภอหนองกระดี่
- วันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2464 มีฐานะเป็นอำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี มณฑลนครสวรรค์ มีทั้งหมด 13 ตำบล ได้แก่ ตำบลทัพทัน ตำบลเขาขี้ฝอย ตำบลทุ่งนาไทย ตำบลหนองหญ้าปล้อง ตำบลพลวงสองนาง ตำบลตลุกดู่ ตำบลหนองสระ ตำบลหนองกลางดง ตำบลมาบแก ตำบลสว่างอารมณ์ ตำบลวังเมือง ตำบลหนองกระทุ่ม และตำบลหนองยายดา
- วันที่ 17 มกราคม 2468 แยกพื้นที่ตำบลลาดยาว ตำบลหนองยาว ตำบลวังม้า อำเภอโกรกพระ ตำบลเนินขี้เหล็ก ตำบลบ้านไร่ อำเภอบรรพตพิสัย จังหวัดนครสวรรค์ และตำบลมาบแก ตำบลวังเมือง อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี ไปจัดตั้งเป็น อำเภอลาดยาว และให้ขึ้นการปกครองกับจังหวัดนครสวรรค์
- วันที่ 31 ธันวาคม 2483 ยุบตำบลเขาขี้ฝอย รวมกับท้องที่ตำบลทุ่งนาไทย
- วันที่ 30 กันยายน 2490 แบ่งการปกครองหมู่ที่ 2,7,8,9,12,13 (ในขณะนั้น) ของตำบลทุ่งนาไทย ตั้งขึ้นเป็นตำบลเขาขี้ฝอย
- วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลทัพทัน ในท้องที่บางส่วนของตำบลทัพทัน
- วันที่ 19 กรกฎาคม 2503 โอนพื้นที่หมู่ 7,8 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองยายดา ไปตั้งเป็นหมู่ 7,8 ของตำบลสว่างอารมณ์ และ โอนพื้นที่หมู่ 10 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองยายดา ไปตั้งเป็นหมู่ 8 ของตำบลพลวงสองนาง
- วันที่ 27 ธันวาคม 2503 แยกพื้นที่ตำบลสว่างอารมณ์ ตำบลไผ่เขียว ตำบลพลวงสองนาง และตำบลหนองหลวง อำเภอทัพทัน ไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอสว่างอารมณ์ และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอทัพทัน
- วันที่ 23 เมษายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างอารมณ์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลสว่างอารมณ์
- วันที่ 16 กรกฎาคม 2506 ตั้งกิ่งอำเภอสว่างอารมณ์ อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี เป็น อำเภอสว่างอารมณ์
- วันที่ 16 สิงหาคม 2509 ตั้งที่ทำการไปรษณีย์ทัพทัน อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี
- วันที่ 25 กุมภาพันธ์ 2512 จัดตั้งสุขาภิบาลตลุกดู่ ในท้องที่ทั้งหมดของตำบลตลุกดู่
- วันที่ 11 สิงหาคม 2536 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลทัพทัน เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลทัพทัน และสุขาภิบาลตลุกดู่ เป็นเทศบาลตำบลทัพทัน และเทศบาลตำบลตลุกดู่ ตามลำดับ ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 6 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลทัพทัน และสภาตำบลหนองหญ้าปล้อง รวมกับเทศบาลตำบลทัพทัน
- วันที่ 6 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลเขาขี้ฝอย และสภาตำบลทุ่งนาไทย รวมกับเทศบาลตำบลทัพทัน
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอทัพทันตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสว่างอารมณ์
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโกรกพระ (จังหวัดนครสวรรค์) และอำเภอเมืองอุทัยธานี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอหนองขาหย่างและอำเภอหนองฉาง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอลานสัก
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอทัพทันแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 10 ตำบล 90 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | ทัพทัน | (Thap Than) | 8 หมู่บ้าน | 6. | หนองยายดา | (Nong Yai Da) | 8 หมู่บ้าน | ||
2. | ทุ่งนาไทย | (Thung Na Thai) | 7 หมู่บ้าน | 7. | หนองกลางดง | (Nong Klang Dong) | 11 หมู่บ้าน | ||
3. | เขาขี้ฝอย | (Khao Khi Foi) | 6 หมู่บ้าน | 8. | หนองกระทุ่ม | (Nong Krathum) | 15 หมู่บ้าน | ||
4. | หนองหญ้าปล้อง | (Nong Ya Plong) | 6 หมู่บ้าน | 9. | หนองสระ | (Nong Sa) | 7 หมู่บ้าน | ||
5. | โคกหม้อ | (Khok Mo) | 5 หมู่บ้าน | 10. | ตลุกดู่ | (Taluk Du) | 17 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอทัพทันประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลทัพทัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทัพทัน ตำบลทุ่งนาไทย ตำบลเขาขี้ฝอย และตำบลหนองหญ้าปล้องทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลตลุกดู่ ครอบคลุมพื้นที่ของตำบลตลุกดู่ทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลหนองสระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองสระทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโคกหม้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกหม้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองยายดา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองยายดาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกลางดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกลางดงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองกระทุ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองกระทุ่มทั้งตำบล
อ้างอิง
- "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [เปลื่ยนชื่ออำเภอหนองกระดี่ เป็นอำเภอทัพทัน]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (52): 1182. March 25, 1905.
- "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย [ย้ายขุนบำรุงอุไทยสถานนายอำเภอหนองกระดี่ เป็นนายอำเภอหนองพลวง ให้หลวงศรีราชยศพธำมรง เมืองอุทัยธานี เป็นนายอำเภอหนองกระดี่]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (11): 219. June 11, 1905.
- "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 576–583. February 26, 1921.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยุบแยกและตั้งอำเภอในมณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 260–262. January 17, 1925.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (46 ง): 2507–2533. September 30, 1947.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลทัพทัน อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 97-98. October 15, 1956.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในท้องที่อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 77 (60 ง): 1766–1769. July 19, 1960.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 77 (108 ง): 2562–2564. December 27, 1960.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสว่างอารมณ์ กิ่งอำเภอสว่างอารมณ์ อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (38 ง): 1195–1196. April 23, 1963.
- "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอบ่อพลอย อำเภอไทรโยค อำเภอหนองปรือ อำเภอหนองสองห้อง อำเภอประทาย อำเภอห้วยแถลง อำเภอละหานทราย อำเภอกุยบุรี อำเภอตาพระยา อำเภอหนองไผ่ อำเภอนาเชือก อำเภอวัดเพลง อำเภอพนัสนิคม อำเภอภูกระดึง อำเภอปรางค์กู่ อำเภอท่าช้าง อำเภอบ้านด่านลานหอย อำเภอบ้านดุง อำเภอสว่างอารมณ์ และอำเภอกุดชุม พ.ศ. ๒๕๐๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (72 ก): 362–366. July 16, 1963.
- "ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง เปิดที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขประทาย ทัพทัน ประโคนชัย และสตึก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 83 (70 ง): 2612. August 16, 1966.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลตลุกดู่ อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (16 ง): 520–521. February 25, 1969.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลทัพทัน อำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (108 ง): (ฉบับพิเศษ) 9-10. August 11, 1993.
- "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง รวมสภาตำบลกับเทศบาล" (PDF). July 1, 2004: 1–3. Cite journal requires
|journal=
(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับเทศบาล" (PDF). September 24, 2004: 1–2. Cite journal requires
|journal=
(help)