วิกิพีเดีย
อำเภอบางปะหัน
บางปะหัน เป็นอำเภอหนึ่ง ใน 16 อำเภอของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เดิมชื่อ อำเภอนครใน ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอดังเช่นปัจจุบัน
อำเภอบางปะหัน | |
|---|---|
| คำขวัญ: งอบสวยวิจิตร อิฐทนทาน มันเทศหอมหวาน งามตระการ บ้านทรงไทย เมืองชัยพระเจ้าตาก | |
| พิกัดภูมิศาสตร์: 14°27′45″N 100°32′41″E / 14.46250°N 100.54472°E | |
| อักษรไทย | อำเภอบางปะหัน |
| อักษรโรมัน | Amphoe Bang Pahan |
| จังหวัด | พระนครศรีอยุธยา |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 121.9 ตร.กม. (47.1 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2563) | |
| • ทั้งหมด | 41,716 คน |
| • ความหนาแน่น | 342.22 คน/ตร.กม. (886.3 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 13220 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 1407 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอบางปะหัน เลขที่ 139 หมู่ที่ 6 ตำบลบางปะหัน อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 13220 |
ประวัติ
อำเภอบางปะหัน เดิมชื่อว่า อำเภอนครใน เคยตั้งอยู่ริมคลองบางนางร้า บริเวณหลังวัดอินกัลยา (ปัจจุบันคือ หมู่ที่ 1 ตำบลบ้านลี่) พ.ศ. 2440 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาอยู่ที่บริเวณริมแม่น้ำลพบุรี ฝั่งตะวันออกในท้องที่ตำบลเกาะเลิ่งขณะนี้ (ปัจจุบัน คือหมู่ที่ 6 ตำบลบางปะหัน) ห่างจากที่ว่าการอำเภอบางปะหัน ประมาณ 100 เมตร ไปทางทิศใต้เพื่อความเหมาะสมกับสภาพท้องที่ แลเพื่ออำนวยความสะดวกในการคมนาคมในสมัยนั้น ซึ่งแต่เดิมต้องใช้เรือเป็นพาหนะในการเดินทางรูปแบบของอำเภอเป็นแบบปั้นหยา ทรงเตี้ยเสาก่อด้วยอิฐ แบบอาคารสมัยรัชการที่ 5 และยังคงใช้ชื่อว่า “อำเภอนครใน”ตามเดิม
พ.ศ. 2549 ในสมัยรัชการที่ 6 ได้เปลี่ยนคำว่า ”เมือง” ให้เป็น “จังหวัด” แบ่งจังหวัดเป็นอำเภอ และแบ่งอำเภอออกเป็นตำบลให้เหมาะสม ตำบลเกาะเลิ่งซึ่งมีเนื้อที่กว้างใหญ่ ได้ถูกเปลี่ยนแปลงออกเป็น 2 ตำบล โดยถือแนวคลองเกาะเลิ่งเป็นแนวเขตแบ่งตำบล ฝั่งตะวันออกของคลอง ที่อยู่ฝั่งเดียวกับหมู่บ้านบางปะหัน ให้เป็นตำบลบางปะหัน ตำบลเกาะเลิ่งเดิมนั้นยกเลิก ไม่เป็นตำบลอีกต่อไป ส่วนชื่ออำเภอ ทางราชการมีนโยบายให้เปลี่ยนชื่อตามตำบลซึ่งเป็นที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอ จึงได้เปลี่ยนชื่อจาก อำเภอนครใน มาเป็นอำเภอบางปะหัน ตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา
พ.ศ. 2464 ที่ว่าการอำเภอหลังเก่าชำรุดทรุดโทรม และได้สร้างใหม่ในบริเวณใกล้เคียง ห่างจากที่เดิมไปทางทิศเหนือประมาณ 100 เมตร (คือที่ว่าการอำเภอในปัจจุบัน) และได้รื้อหลังเก่าออก เพื่อใช้เป็นที่สร้างบ้านพักของข้าราชการ ดังปัจจุบัน คือ บางปะหัน เป็นชื่อเก่าแก่ของหมู่บ้าน ได้เปลี่ยนชื่ออำเภอตามชื่อดังกล่าวข้างต้น พ.ศ. 2536 อำเภอได้รับงบประมาณจากกรมการปกครองให้สร้างที่ว่าการอำเภอหลังใหม่ในที่เดิม
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอนครใน จังหวัดกรุงเก่า เป็น อำเภอบางปะหัน
- วันที่ 15 พฤษภาคม 2482 โอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางนางร้า ไปขึ้นกับตำบลทับน้ำ กับโอนพื้นที่หมู่ 2 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางนางร้า ไปขึ้นกับตำบลบ้านลี่ และโอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลหันสัง ไปขึ้นกับตำบลตานิม
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลขยาย แยกออกจากตำบลบางเดื่อ และตำบลโพธิ์สามต้น ตั้งตำบลบ้านลี่ แยกออกจากตำบลขวัญเมือง ตั้งตำบลบ้านม้า แยกออกจากตำบลทับน้ำ ตั้งตำบลตานิม แยกออกจากตำบลบางนางร้า ตั้งตำบลทางกลาง แยกออกจากตำบลเสาธง ตั้งตำบลตาลเอน แยกออกจากตำบลบ้านขล้อ ตั้งตำบลบางเพลิง แยกออกจากตำบลบ้านขล้อ และตำบลเสาธง
- วันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2496 โอนพื้นที่หมู่ 8 (ในขณะนั้น) ของตำบลบางปะหัน ไปขึ้นกับตำบลเสาธง กับโอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลตาลเอน ไปขึ้นกับตำบลบ้านขล้อ และโอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลขยาย ไปขึ้นกับตำบลบางเดื่อ
- วันที่ 28 พฤศจิกายน 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลบางปะหัน ในท้องที่บางส่วนของตำบลบางปะหัน ตำบลบางนางร้า และตำบลขวัญเมือง
- วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลพุทเลา ในท้องที่ตำบลพุทเลา
- วันที่ 3 พฤศจิกายน 2507 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางปะหัน เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
- วันที่ 15 มิถุนายน 2519 โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลขวัญเมือง ไปตั้งเป็นหมู่ 5 ของตำบลบ้านลี่
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลบางปะหัน เป็น เทศบาลตำบลบางปะหัน ด้วยผลของกฎหมาย
- วันที่ 1 กรกฎาคม 2547 ยุบสภาตำบลทางกลาง รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเสาธง ยุบสภาตำบลตาลเอน และสภาตำบลบางเพลิง รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขล้อ ยุบสภาตำบลบางนางร้า รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลตานิม
- วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลขวัญเมือง รวมกับเทศบาลตำบลบางปะหัน ยุบสภาตำบลบ้านม้า รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลทับน้ำ
- วันที่ 11 กรกฎาคม 2548 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลขยาย รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์สามต้น
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอบางปะหันตั้งอยู่ทางเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอมหาราช
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอนครหลวง
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอพระนครศรีอยุธยา
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบางบาลและอำเภอป่าโมก (จังหวัดอ่างทอง)
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอบางปะหันแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 17 ตำบล 94 หมู่บ้าน ได้แก่
| 1. | บางปะหัน | (Bang Pahan) | 7 หมู่บ้าน | 10. | ทับน้ำ | (Thap Nam) | 5 หมู่บ้าน | ||||||||
| 2. | ขยาย | (Khayai) | 6 หมู่บ้าน | 11. | บ้านม้า | (Ban Ma) | 4 หมู่บ้าน | ||||||||
| 3. | บางเดื่อ | (Bang Duea) | 6 หมู่บ้าน | 12. | ขวัญเมือง | (Khwan Mueang) | 5 หมู่บ้าน | ||||||||
| 4. | เสาธง | (Sao Thong) | 5 หมู่บ้าน | 13. | บ้านลี่ | (Ban Li) | 5 หมู่บ้าน | ||||||||
| 5. | ทางกลาง | (Thang Klang) | 4 หมู่บ้าน | 14. | โพธิ์สามต้น | (Pho Sam Ton) | 8 หมู่บ้าน | ||||||||
| 6. | บางเพลิง | (Bang Phloeng) | 3 หมู่บ้าน | 15. | พุทเลา | (Phutlao) | 12 หมู่บ้าน | ||||||||
| 7. | หันสัง | (Hansang) | 7 หมู่บ้าน | 16. | ตาลเอน | (Tan En) | 3 หมู่บ้าน | ||||||||
| 8. | บางนางร้า | (Bang Nang Ra) | 5 หมู่บ้าน | 17. | บ้านขล้อ | (Ban Khlo) | 5 หมู่บ้าน | ||||||||
| 9. | ตานิม | (Ta Nim) | 4 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอบางปะหันประกอบด้วยองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลบางปะหัน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางปะหัน บางส่วนของตำบลบางนางร้า และตำบลขวัญเมืองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางปะหัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางปะหัน (นอกเขตเทศบาลตำบลบางปะหัน)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางเดื่อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเสาธง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสาธงและตำบลทางกลางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหันสัง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหันสังทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลตานิม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตานิมทั้งตำบลและตำบลบางนางร้า (นอกเขตเทศบาลตำบลบางปะหัน)
- องค์การบริหารส่วนตำบลทับน้ำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทับน้ำและตำบลบ้านม้าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านลี่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านลี่ทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์สามต้น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลขยายและตำบลโพธิ์สามต้นทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพุทเลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพุทเลาทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขล้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางเพลิง ตำบลตาลเอน และตำบลบ้านขล้อทั้งตำบล
สถานศึกษา
- โรงเรียนบางปะหัน สถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาขนาดกลางเป็นโรงเรียนประจำอำเภอบางปะหัน
สถานที่ท่องเที่ยว
- วัดไก่ ตั้งอยู่ที่ตำบลหันสัง จากตัวเมืองไปประมาณ 25 กิโลเมตร ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 32 จะเห็นทางเข้าวัดอยู่ทางขวามือ (ปากทางเข้าจะมีป้ายสัญลักษณ์เป็นรูปลิง) วัดนี้เป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาต่อมากลายเป็นวัดร้างภายหลังจากการเสียกรุงแก่พม่า ประมาณปีพ.ศ. 2535 มีพระสงฆ์มาบูรณะและตั้งเป็นสำนักสงฆ์ขึ้น และในปีพ.ศ. 2540 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเป็นวัด และให้ชื่อว่า “วัดไก่” เนื่องจากมีไก่โดนโรคระบาดตายไปจำนวนมาก ส่วนฝูงลิงป่าที่อาศัยอยู่ที่วัดนี้ไม่มีใครบอกว่าอยู่มาตั้งแต่เมื่อใดเป็น ลิงแสม หรือลิงกัง มีอยู่เป็นจำนวนมากแต่เป็นลิงที่มีนิสัยน่ารัก เชื่องไม่ดุร้าย
- วัดตาลเอน สำนักปฏิบัติธรรมแห่งที่ ๑๕ เป็นวัดที่มีฝูงค้างคาวแม่ไก่และนกน้ำนานาชนิดอาศัยอยู่เป็นจำนวนมากเช่น นกกาน้ำ นกเป็ดน้ำ นกกระยาง เป็นต้น แวดล้อมด้วยบรรยากาศร่มรื่นและธรรมชาติอันเงียบสงบ ด้านหลังของวัดติดกับคลองชลประทานมีฝูงปลาน้ำจืดอาศัยอยู่นานาชนิด การเดินทางไปวัดตาลเอนสามารถใช้เส้นทางหลวงหมายเลข 32 ถนนสายเอเชีย ไปจนถึงแยกอำเภอบางปะหันแล้วเลี้ยวขวา จากนั้นใช้ทางหลวงหมายเลข 3196 (สายบางปะหัน-บ้านแพรก-ลพบุรี) อีกประมาณ 5 กิโลเมตร ปากทางเข้าวัดจะอยู่ทางขวามือและเข้าไปอีก 1 กิโลเมตร รวมระยะทางทั้งสิ้นประมาณ 20 กิโลเมตร
อ้างอิง
- ↑ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่ ๐ก วันที่ 29 เมษายน 2460
- [1]อำเภอบางปะหัน (Amphoe Bang Pahan)
- [2]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. 10 มิถุนายน 2490. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (15 ง): 718–719. 24 กุมภาพันธ์ 2496. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางปะหัน อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (99 ง): (ฉบับพิเศษ) 47-48. 28 พฤศจิกายน 2499. Check date values in:
|date=(help) - "แก้คำผิด ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางปะหัน อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เล่ม ๗๓ ตอนที่ ๙๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 74 (19 ง): 602. 26 กุมภาพันธ์ 2500. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (18 ง): (ฉบับพิเศษ) 2-6. 1 มีนาคม 2501. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางปะหัน อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 81 (107 ง): 2708–2709. 3 พฤศจิกายน 2507. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบางปะหัน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (84 ง): 1455–1457. 15 มิถุนายน 2519. Check date values in:
|date=(help) - "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง รวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). 1 กรกฎาคม 2547: 1–3. Cite journal requires
|journal=(help); Check date values in:|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 21–24. 15 กันยายน 2547. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 9–12. 15 กันยายน 2547. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลขยายกับองค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์สามต้น" (PDF). 11 กันยายน 2548: 1. Cite journal requires
|journal=(help); Check date values in:|date=(help)
