อำเภอบ้านไผ่

บ้านไผ่ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดขอนแก่น โดยถือเป็นอำเภอขนาดใหญ่ที่มีถนนมิตรภาพและทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือพาดผ่าน ในอนาคตจะเป็นอำเภอชุมทางซึ่งมีทางรถไฟสายใหม่ ผ่านภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง และไปสิ้นสุดจังหวัดนครพนม

อำเภอบ้านไผ่
อำเภอ
คำขวัญ:  นามเมืองบ้านไผ่ พระเจ้าใหญ่ผือบัง จิตรกรรมฝาหนังล้ำเลอค่า แก่งละหว้าแหล่งอุดม เยี่ยมชมรอยพระพุทธบาทหินลาด ศูนย์วิทยาศาสตร์ ม.รามฯ
พิกัดภูมิศาสตร์: 16°3′36″N 102°43′51″E / 16.06000°N 102.73083°E / 16.06000; 102.73083
อักษรไทย	อำเภอบ้านไผ่
อักษรโรมัน	Amphoe Ban Phai
จังหวัด	ขอนแก่น
พื้นที่
• ทั้งหมด	497.7 ตร.กม. (192.2 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	99,861 คน
• ความหนาแน่น	200.65 คน/ตร.กม. (519.7 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	40110
รหัสภูมิศาสตร์	4010
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านไผ่ เลขที่ 712 หมู่ที่ 3 ถนนเจนจบทิศ ตำบลในเมือง อำเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแก่น 40110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอบ้านไผ่เดิมชื่อ "บ้านเกิ้ง" อยู่ในความปกครองของเมืองชนบท ต่อมาทางราชการประกาศใช้พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ. 2457 บ้านเกิ้งได้รับการยกฐานะเป็น ตำบลบ้านเกิ้ง ขึ้นกับอำเภอชนบท จนกระทั่งปี พ.ศ. 2471 ตำบลบ้านเกิ้งก็ได้รับการยกฐานะเป็น กิ่งอำเภอบ้านไผ่ ประกอบด้วยตำบลบ้านเกิ้ง บ้านเป้า และบ้านแคนเหนือ เชื่อกันว่าบริเวณที่ตั้งคงมีต้นไผ่ขึ้นริมคลองห้วยจิกเป็นจำนวนมาก สถานที่ตั้งกิ่งอำเภออยู่ทางทิศตะวันออกของสถานีรถไฟบ้านไผ่ โดยหลวงราษฎร์ธุรกิจ (โสฬส อินทรกำแหง) มีศรัทธายกที่ดินให้

กิ่งอำเภอบ้านไผ่ได้รับการยกฐานะเป็น อำเภอบ้านไผ่ เปิดให้บริการประชาชนตั้งแต่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2482 แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 4 ตำบล คือ ตำบลบ้านไผ่ บ้านเป้า แคนเหนือ และเปือยน้อย ต่อมาใน พ.ศ. 2486 อำเภอชนบทถูกไฟไหม้ ทางราชการจึงได้รวมอำเภอชนบทเข้ากับอำเภอบ้านไผ่ จนถึง พ.ศ. 2509 จึงแยกอำเภอชนบทออกไป

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบ้านไผ่มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบ้านแฮด
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโกสุมพิสัยและอำเภอกุดรัง (จังหวัดมหาสารคาม)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเปือยน้อย อำเภอหนองสองห้อง และอำเภอโนนศิลา
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอมัญจาคีรีและอำเภอชนบท

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านไผ่แบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 110 หมู่บ้าน

1.

บ้านไผ่

(Ban Phai)

13 หมู่บ้าน

6.

ภูเหล็ก

(Phu Lek)

9 หมู่บ้าน

2.

ในเมือง

(Nai Mueang)

9 หมู่บ้าน

7.

ป่าปอ

(Pa Po)

11 หมู่บ้าน

3.

เมืองเพีย

(Mueang Phia)

14 หมู่บ้าน

8.

หินตั้ง

(Hin Tang)

12 หมู่บ้าน

4.

บ้านลาน

(Ban Lan)

15 หมู่บ้าน

9.

หนองน้ำใส

(Nong Nam Sai)

12 หมู่บ้าน

5.

แคนเหนือ

(Khaen Nuea)

9 หมู่บ้าน

10.

หัวหนอง

(Hua Nong)

6 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านไผ่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองบ้านไผ่ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านไผ่ ตำบลในเมือง และตำบลหนองน้ำใส
• เทศบาลตำบลในเมือง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเมือง (นอกเขตเทศบาลเมืองบ้านไผ่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านไผ่ (นอกเขตเทศบาลเมืองบ้านไผ่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองเพีย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองเพียทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านลาน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านลานทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลแคนเหนือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแคนเหนือทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลภูเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลภูเหล็กทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าปอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าปอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหินตั้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหินตั้งทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองน้ำใส ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองน้ำใส (นอกเขตเทศบาลเมืองบ้านไผ่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหัวหนอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวหนองทั้งตำบล

การศึกษา

• ระดับอุดมศึกษา ได้แก่ มหาวิทยาลัยรามคำแหง สาขาวิทยบริการเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดขอนแก่น
• ระดับอาชีวศึกษา ได้แก่ วิทยาลัยการอาชีพบ้านไผ่
• ระดับมัธยมศึกษา (สังกัด สพม.25) ได้แก่ โรงเรียนบ้านไผ่ (ข.ก.๕), โรงเรียนบ้านไผ่พิทยาคม, โรงเรียนบ้านไผ่ศึกษา และโรงเรียนบ้านลานวิทยาคม

อ้างอิง

1. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งกิ่งอำเภอบ้านไผ่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 45 (0 ง): 245–246. 22 เมษายน 2471. Check date values in: |date= (help)
2. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ยกฐานะกิ่งอำเภอบ้านไผ่ ขึ้นอำเภอชนบท จังหวัดขอนแก่น ขึ้นเป็นอำเภอ ขนานนามว่า อำเภอบ้านไผ่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ง): 3321. 5 กุมภาพันธ์ 2482. Check date values in: |date= (help)