อำเภอมะขาม

อำเภอมะขาม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดจันทบุรี ตั้งอยู่ทางตอนกลางค่อนไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีลักษณะเป็นแผ่นดินหกเหลี่ยม ห่างจากตัวจังหวัดจันทบุรีประมาณทางทิศเหนือ 14 กิโลเมตร ตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 317 (จันทบุรี-สระแก้ว) หลักกิโลเมตรที่ 9

อำเภอมะขาม
อำเภอ
คำขวัญ:  พระบาทมะขาม ทิวทัศน์งามหนองตะพอง มากมีลองกอง มังคุด เงาะ ระกำหวาน เสียงขับขานน้ำตกชำปาง เที่ยวบ้านอ่างสวนสมุนไพร ไหว้ท่านพ่อใยศูนย์รวมใจแห่งศรัทธา
พิกัดภูมิศาสตร์: 12°40′25″N 102°11′48″E / 12.67361°N 102.19667°E / 12.67361; 102.19667
อักษรไทย	อำเภอมะขาม
อักษรโรมัน	Amphoe Makham
จังหวัด	จันทบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	480.1 ตร.กม. (185.4 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	32,323 คน
• ความหนาแน่น	67.33 คน/ตร.กม. (174.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	22150
รหัสภูมิศาสตร์	2205
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอมะขาม เลขที่ 23/1 ถนนเฉลิมพระเกียรติ ร.9 ตำบลมะขาม อำเภอมะขาม จังหวัดจันทบุรี 22150
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

อำเภอมะขามเดิมเรียกว่า อำเภอท่าหลวง ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2422 โดยมีพระพลสงครามเป็นนายอำเภอคนแรก ซึ่งก่อนหน้านั้นเป็นด่านสำหรับเก็บส่วยอากร ตั้งอยู่บริเวณริมแม่น้ำจันทบุรี ที่ตั้งตำบลท่าหลวงปัจจุบัน ต่อมาการค้าขายได้เจริญขึ้น มีการติดต่อค้าขายกับประเทศเขมร โดยใช้เส้นทางผ่านอำเภอมะขามไปยังอำเภอโป่งน้ำร้อน และข้ามไปประเทศเขมรกันมากขึ้น เพื่อความสะดวกต่อการเก็บส่วยอากร จึงได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั้งอยู่ ณ บ้านมะขามในปี พ.ศ. 2450 และ ได้เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอมะขาม สาเหตุที่ได้ชื่อว่า "มะขาม" เล่าต่อกันมาว่าในขณะนั้นพื้นที่อำเภอมะขามเป็นป่าดงดิบมีสัตว์ดุร้าย ไข้ป่าชุกชุม ทำให้ผู้ที่ผ่านไปมาประสบภัยอยู่เป็นเนือง ๆ การเดินทางไม่มีถนนเหมือนในปัจจุบัน การคมนาคมติดต่อกับในจังหวัดที่สะดวกที่สุดได้แก่ การใช้เส้นทางแม่น้ำจันทบุรีโดยทางเรือ ใช้เวลาเดินทางหลายชั่วโมง การเดินทางโดยทางบกต้องใช้ม้าหรือเกวียน เป็นพาหนะเดินทางผ่านเขาลัดเลาะไปตามแนวป่า กินเวลาเดินทางประมาณ 2 วัน จึงจะถึงตัวเมือง ทั้ง ๆ ที่ระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตรเท่านั้น การเดินทางที่ยากลำบากเพราะยุคนั้นการตัดถนนยังไม่มีสภาพสิ่งแวดล้อมเป็นป่าเขาจึงมีสัตว์ร้ายนานาชนิดชุกชุม รวมทั้งไข้ป่าหรือไข้มาลาเรีย ทำให้มักมีการเสียชีวิตระหว่างเดินทาง ผู้ที่ไม่เคยมาเมื่อมาถึงแล้วหลังจากกลับก็ไม่กล้ามาอีก เพราะความขยาดต่อความทุรกันดาร และพากันขนานนามว่า "มาขาม" ต่อมาได้เลือนเป็น "มะขาม" เนื่องจากเป็นอำเภอที่มีอาณาเขตกว้างขวางมากการดูแลยากที่จะเข้าถึงทั้งหมดภายหลังได้ถูกแบ่งการปกครองเป็นอำเภอโป่งน้ำร้อน อำเภอสอยดาว และอำเภอเขาคิชฌกูฏ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอมะขาม มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเขาคิชฌกูฏและอำเภอโป่งน้ำร้อน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอโป่งน้ำร้อนและอำเภอขลุง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอขลุงและอำเภอเมืองจันทบุรี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองจันทบุรีและอำเภอเขาคิชฌกูฏ

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอมะขามแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 56 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	มะขาม		(Makham)		10 หมู่บ้าน
2.	ท่าหลวง		(Tha Luang)		8 หมู่บ้าน
3.	ปัถวี		(Patthawi)		12 หมู่บ้าน
4.	วังแซ้ม		(Wang Saem)		12 หมู่บ้าน
5.	ฉมัน		(Chaman)		9 หมู่บ้าน
6.	อ่างคีรี		(Ang Khiri)		8 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอมะขามประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลมะขาม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลมะขาม
• เทศบาลตำบลอ่างคีรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลอ่างคีรีทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลมะขามเมืองใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมะขาม (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลมะขาม)
• เทศบาลตำบลท่าหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าหลวงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลวังแซ้ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังแซ้มทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลฉมัน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลฉมันทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลปัถวี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปัถวีทั้งตำบล

โรงเรียนในอำเภอ

• โรงเรียนมะขามสรรเสริญ
• โรงเรียนบ้านมะขาม
• โรงเรียนบ้านหนองสลุด
• โรงเรียนวัดบ้านอ่าง
• โรงเรียนวัดโป่ง
• โรงเรียนบ้านทุ่งบอน
• โรงเรียนวัดทุ่งเพล
• โรงเรียนบ้านวังตัก
• โรงเรียนวัดขนุน
• โรงเรียนวัดน้ำรัก
• โรงเรียนบ้านทัพนคร
• โรงเรียนตชด. บ้านคลองมะลิ
• โรงเรียนวัดมะทาย
• วิทยาลัยเทคโนโลยีตากสินบริหารธุรกิจ

ระยะทางจากอำเภอมะขามไปอำเภอข้างเคียง

• อำเภอเมืองจันทบุรี ระยะทาง 14 กิโลเมตร
• อำเภอขลุง ระยะทาง 30 กิโลเมตร
• อำเภอโป่งน้ำร้อน ระยะทาง 29 กิโลเมตร
• อำเภอท่าใหม่ ระยะทาง 35 กิโลเมตร
• อำเภอสอยดาว ระยะทาง 56 กิโลเมตร
• อำเภอเขาคิชญกูฎ ระยะทาง 21 กิโลเมตร
• อำเภอแหลมสิงห์ ระยะทาง 36 กิโลเมตร
• อำเภอนายายอาม ระยะทาง 61 กิโลเมตร
• อำเภอแก่งหางแมว ระยะทาง 69 กิโลเมตร