วิกิพีเดีย
อำเภอเมืองนครปฐม
อำเภอเมืองนครปฐม เป็นอำเภอศูนย์กลางของจังหวัดนครปฐม เดิมชื่อ อำเภอพระปฐมเจดีย์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2456 จึงได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นอำเภอเมืองนครปฐม
อำเภอเมืองนครปฐม | |
|---|---|
| พิกัดภูมิศาสตร์: 13°49′11″N 100°3′57″E / 13.81972°N 100.06583°E | |
| อักษรไทย | อำเภอเมืองนครปฐม |
| อักษรโรมัน | Amphoe Mueang Nakhon Pathom |
| จังหวัด | นครปฐม |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 417.44 ตร.กม. (161.17 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2563) | |
| • ทั้งหมด | 279,250 คน |
| • ความหนาแน่น | 668.96 คน/ตร.กม. (1,732.6 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 73000 |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 7301 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอเมืองนครปฐม เลขที่ 30 ถนนเทศา ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม 73000 |
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอเมืองนครปฐมตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง เรียงตามเข็มนาฬิกา ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอกำแพงแสนและอำเภอดอนตูม
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอนครชัยศรี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอสามพราน และอำเภอบางแพ (จังหวัดราชบุรี)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอโพธารามและอำเภอบ้านโป่ง (จังหวัดราชบุรี)
ประวัติศาสตร์
- อำเภอเมืองนครปฐมแต่เดิมมีชื่อเรียกว่า อำเภอพระปฐมเจดีย์
- วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2454 ประกาศใช้พระราชบัญญัติศุขาภิบาล ในตำบลนครปฐม ตำบลพระปฐม ตำบลห้วยจรเข้ ตำบลบ่อพลับ ตำบลสนามจันทร์ ท้องที่อำเภอพระปฐมเจดีย์ มณฑลนครไชยศรี
- วันที่ 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2456 ได้มีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนชื่ออำเภอเป็น อำเภอเมืองนครปฐม
- วันที่ 23 พฤษภาคม 2469 โอนพื้นที่ตำบลหนองดินแดง และตำบลวังเย็น อำเภอบ้านโป่ง ไปขึ้นกับอำเภอเมืองนครปฐม
- วันที่ 10 ธันวาคม 2478 จัดตั้งเทศบาลเมืองนครปฐม ในพื้นที่ตำบลพระปฐมเจดีย์
- วันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2490 มีการโอนพื้นที่บ้านตากแดด หมู่ที่ 10 ตำบลบางแขม (ในขณะนั้น) ไปขึ้นกับตำบลดอนยายหอม โดยกำหนดเป็นหมู่ที่ 15 (ในขณะนั้น)
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลถนนขาด แยกออกจากตำบลดอนยายหอม ตั้งตำบลมาบแค แยกออกจากตำบลตาก้อง ตั้งตำบลบ่อพลับ แยกออกจากตำบลนครปฐม ตั้งตำบลวังเย็น แยกออกจากตำบลหนองดินแดง ตั้งตำบลลำพยา แยกออกจากตำบลโพรงมะเดื่อ ตั้งตำบลธรรมศาลา แยกออกจากตำบลพระประโทน ตั้งตำบลหนองปากโลง แยกออกจากตำบลวังตะกู ตั้งตำบลห้วยจรเข้ แยกออกจากตำบลสนามจันทร์ ตั้งตำบลทุ่งน้อย แยกออกจากตำบลสามควายเผือก ตั้งตำบลสวนป่าน แยกออกจากตำบลสระกะเทียม
- วันที่ 29 พฤศจิกายน 2490 ได้โอนพื้นที่บางหมู่บ้านของตำบลธรรมศาลา ไปรวมกับตำบลพระประโทน และโอนบางหมู่บ้านของตำบลพระประโทนไปรวมกับตำบลธรรมศาลา
- วันที่ 16 พฤศจิกายน 2501 ตั้งตำบลหนองงูเหลือม แยกออกจากตำบลทัพหลวง
- วันที่ 28 มีนาคม 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลธรรมศาลาในท้องที่บางส่วนของตำบลธรรมศาลา
- วันที่ 2 สิงหาคม 2508 จัดตั้งสุขาภิบาลโพรงมะเดื่อในท้องที่บางส่วนของตำบลโพรงมะเดื่อและบางส่วนของตำบลหนองดินแดง
- วันที่ 28 กันยายน 2515 จัดตั้งสุขาภิบาลดอนยายหอมในท้องที่บางส่วนของตำบลดอนยายหอม
- วันที่ 21 กันยายน 2524 โอนพื้นที่หมู่ที่ 10 บ้านหนองแก ตำบลโพรงมะเดื่อ (ในขณะนั้น) ไปขึ้นกับตำบลหนองงูเหลือม โดยกำหนดเป็นหมู่ที่ 8 (ในขณะนั้น)
- วันที่ 5 ธันวาคม 2534 ขยายเขตเทศบาลเมืองนครปฐมให้ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางแขม ตำบลพระประโทน ตำบลสนามจันทร์ ตำบลบ่อพลับ ตำบลนครปฐม ตำบลหนองปากโลง ตำบลลำพยา และตำบลห้วยจรเข้
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลธรรมศาลา สุขาภิบาลโพรงมะเดื่อ และสุขาภิบาลดอนยายหอม เป็นเทศบาลตำบลธรรมศาลา เทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ และเทศบาลตำบลดอนยายหอมตามลำดับ
- วันที่ 11 พฤศจิกายน 2542 ยกฐานะจากเทศบาลเมืองนครปฐมเป็นเทศบาลนครนครปฐม
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอเมืองนครปฐมแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 25 ตำบล 217 หมู่บ้าน ได้แก่
| 1. | พระปฐมเจดีย์ | (Phra Pathom Chedi) | - | 14. | สามควายเผือก | (Sam Khwai Phueak) | 6 หมู่บ้าน | |||||||||
| 2. | บางแขม | (Bang Khaem) | 10 หมู่บ้าน | 15. | ทุ่งน้อย | (Thung Noi) | 7 หมู่บ้าน | |||||||||
| 3. | พระประโทน | (Phra Prathon) | 9 หมู่บ้าน | 16. | หนองดินแดง | (Nong Din Daeng) | 8 หมู่บ้าน | |||||||||
| 4. | ธรรมศาลา | (Thammasala) | 7 หมู่บ้าน | 17. | วังเย็น | (Wang Yen) | 6 หมู่บ้าน | |||||||||
| 5. | ตาก้อง | (Ta Kong) | 10 หมู่บ้าน | 18. | โพรงมะเดื่อ | (Phrong Maduea) | 17 หมู่บ้าน | |||||||||
| 6. | มาบแค | (Map Khae) | 11 หมู่บ้าน | 19. | ลำพยา | (Lam Phaya) | 9 หมู่บ้าน | |||||||||
| 7. | สนามจันทร์ | (Sanam Chan) | 6 หมู่บ้าน | 20. | สระกะเทียม | (Sa Kathiam) | 14 หมู่บ้าน | |||||||||
| 8. | ดอนยายหอม | (Don Yai Hom) | 9 หมู่บ้าน | 21. | สวนป่าน | (Suan Pan) | 6 หมู่บ้าน | |||||||||
| 9. | ถนนขาด | (Thanon Khat) | 6 หมู่บ้าน | 22. | ห้วยจรเข้ | (Huai Chorakhe) | 7 หมู่บ้าน | |||||||||
| 10. | บ่อพลับ | (Bo Phlap) | 8 หมู่บ้าน | 23. | ทัพหลวง | (Thap Luang) | 14 หมู่บ้าน | |||||||||
| 11. | นครปฐม | (Nakhon Pathom) | 10 หมู่บ้าน | 24. | หนองงูเหลือม | (Nong Ngu Lueam) | 11 หมู่บ้าน | |||||||||
| 12. | วังตะกู | (Wang Taku) | 8 หมู่บ้าน | 25. | บ้านยาง | (Ban Yang) | 11 หมู่บ้าน | |||||||||
| 13. | หนองปากโลง | (Nong Pak Long) | 10 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอเมืองนครปฐมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 28 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลนครนครปฐม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระปฐมเจดีย์ทั้งตำบล และบางส่วนของตำบลบางแขม ตำบลพระประโทน ตำบลสนามจันทร์ ตำบลบ่อพลับ ตำบลนครปฐม ตำบลหนองปากโลง ตำบลลำพยา และตำบลห้วยจรเข้
- เทศบาลเมืองนครปฐม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนครปฐม (เขตองค์การบริหารส่วนตำบลนครปฐมเดิม)
- เทศบาลเมืองสามควายเผือก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามควายเผือกทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลดอนยายหอม ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลดอนยายหอม
- เทศบาลตำบลธรรมศาลา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลธรรมศาลา
- เทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองดินแดงและตำบลโพรงมะเดื่อ
- เทศบาลตำบลบ่อพลับ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ่อพลับ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- เทศบาลตำบลมาบแค ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมาบแคทั้งตำบล
- เทศบาลตำบลตาก้อง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาก้องทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางแขม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแขม (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลพระประโทน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระประโทน (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลธรรมศาลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลธรรมศาลา (นอกเขตเทศบาลตำบลธรรมศาลา)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสนามจันทร์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนามจันทร์ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนยายหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนยายหอม (นอกเขตเทศบาลตำบลดอนยายหอม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลถนนขาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลถนนขาดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังตะกู ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังตะกูทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองปากโลง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองปากโลง (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งน้อยทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองดินแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองดินแดง (นอกเขตเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังเย็น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังเย็นทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลโพรงมะเดื่อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพรงมะเดื่อ (นอกเขตเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลลำพยา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำพยา (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลสระกะเทียม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสระกะเทียมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสวนป่าน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสวนป่านทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยจรเข้ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยจรเข้ (นอกเขตเทศบาลนครนครปฐม)
- องค์การบริหารส่วนตำบลทัพหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทัพหลวงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองงูเหลือม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองงูเหลือมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยางทั้งตำบล
อ้างอิง
- ประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอพระปฐมและอำเภอเมืองนครไชยศรี (อำเภอเมืองนครไชยศรี เป็น อำเภอนครไชยศรี อำเภอพระปฐมเจดีย์ เป็น อำเภอเมืองนครปฐม)]
- [1]ประกาศใช้พระราชบัญญัติศุขาภิบาล ในตำบลนครปฐม ตำบลพระปฐม ตำบลห้วยจรเข้ ตำบลบ่อพลับ ตำบลสนามจันทร์ ท้องที่อำเภอพระปฐมเจดีย์ มณฑลนครไชยศรี
- [2]ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลวังเย็นและตำบลหนองดินแดง ท้องที่อำเภอบ้านโป่ง จังหวัดราชบุรี มณฑลราชบุรี ซึ่งโอนไปขึ้นอำเภอ
- "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52 (0 ก): 1666–1670. 10 ธันวาคม 2478. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (11 ง): 363–364. 4 มีนาคม 2490. Check date values in:
|date=(help) - [3]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (60 ง): 3194–3196. 9 ธันวาคม 2490. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม อำเภอคีรีมาศ จังหวัดสุโขทัย อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี อำเภอท่าตูม และอำเภอศีขรภูมิ จังหวัดสุรินทร์ กับอำเภอกุมภวาปี และอำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 75 (107 ง): 3052–3061. 16 ธันวาคม 2501. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลธรรมศาลา อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (37 ง): 1132–1133. 16 เมษายน 2506. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโพรงมะเดื่อ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (64 ง): 2066–2067. 10 สิงหาคม 2508. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลดอนยายหอม อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (171 ง): 2793–2795. 14 พฤศจิกายน 2515. Check date values in:
|date=(help) - "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (169 ง): 3433–3434. 13 ตุลาคม 2524. Check date values in:
|date=(help) - "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๓๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (211 ก): (ฉบับพิเศษ) 32-36. 4 ธันวาคม 2534. Check date values in:
|date=(help) - "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (110 ก): 6–9. 10 พฤศจิกายน 2542. Check date values in:
|date=(help)
