อำเภอไชยวาน

ไชยวาน [ไช-วาน] เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอุดรธานี

อำเภอไชยวาน
อำเภอ
คำขวัญ:  เมืองแห่งธรรมะ สวนสาธารณะคู่ธานี เศรษฐกิจดีปลูกอ้อยหวาน งานจักสานเลื่องลือไกล
พิกัดภูมิศาสตร์: 17°17′12″N 103°13′24″E / 17.28667°N 103.22333°E / 17.28667; 103.22333
อักษรไทย	อำเภอไชยวาน
อักษรโรมัน	Amphoe Chai Wan
จังหวัด	อุดรธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	326.155 ตร.กม. (125.929 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	39,464 คน
• ความหนาแน่น	121.00 คน/ตร.กม. (313.4 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	41290
รหัสภูมิศาสตร์	4108
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอไชยวาน ถนนไชยวาน-ศรีธาตุ ตำบลไชยวาน อำเภอไชยวาน จังหวัดอุดรธานี 41290
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ท้องที่อำเภอไชยวานเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอหนองหาน ทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองบางส่วนของอำเภอหนองหาน ได้แก่ ตำบลไชยวาน และตำบลหนองหลัก ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอไชยวาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2519 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 18 มกราคม ปีถัดมา

และต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะกิ่งอำเภอไชยวาน อำเภอหนองหาน ขึ้นเป็น อำเภอไชยวาน ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยลงวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2530 โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 31 ธันวาคม ปีเดียวกัน เหตุที่ได้ชื่อว่า "ไชยวาน" เพราะมีหนองน้ำขนาดใหญ่และมีต้นไม้ปกคลุมหนาแน่น ต้นไม้นั้นชาวบ้านเรียกว่า "ต้นไชยวาน" ด้วยเหตุนี้จึงตั้งชื่อหมู่บ้านว่า "บ้านไชยวาน" มาจนถึงทุกวันนี้

• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบ้านยา แยกออกจากตำบลไชยวาน และตำบลบ้านเชียง
• วันที่ 25 เมษายน 2510 ตั้งตำบลหนองหลัก แยกออกจากตำบลไชยวาน
• วันที่ 9 พฤศจิกายน 2519 ตั้งตำบลโพนสูง แยกออกจากตำบลหนองหลัก
• วันที่ 18 มกราคม 2520 แยกพื้นที่ตำบลไชยวาน และตำบลหนองหลัก จากอำเภอหนองหาน มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอไชยวาน และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอหนองหาน
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2522 โอนพื้นที่ตำบลโพนสูง อำเภอหนองหาน มาขึ้นกับ กิ่งอำเภอไชยวาน
• วันที่ 27 พฤศจิกายน 2522 ตั้งตำบลคำเลาะ แยกออกจากตำบลไชยวาน
• วันที่ 31 ธันวาคม 2530 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอไชยวาน อำเภอหนองหาน เป็น อำเภอไชยวาน
• วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2533 จัดตั้งสุขาภิบาลไชยวาน ในท้องที่บางส่วนของตำบลไชยวาน
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลไชยวาน เป็นเทศบาลตำบลไชยวาน ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 29 เมษายน 2547 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอไชยวาน โดยกำหนดให้ตำบลไชยวาน มีเขตการปกครองรวม 13 หมู่บ้าน ตำบลโพนสูง ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน ตำบลหนองหลัก ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน และตำบลคำเลาะ ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน
• วันที่ 5 มิถุนายน 2551 เปลี่ยนแปลงชื่อหมู่ที่ 11 บ้านหนองหลัก ตำบลหนองหลัก เป็น หมู่ที่ 11 บ้านหนองเหล็ก

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอไชยวานตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอหนองหานและอำเภอสว่างแดนดิน (จังหวัดสกลนคร)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอส่องดาว (จังหวัดสกลนคร)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอวังสามหมอและอำเภอศรีธาตุ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอกู่แก้วและอำเภอหนองหาน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอไชยวานแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 4 ตำบล 51 หมู่บ้าน

1.		ไชยวาน			(Chai Wan)			17 หมู่บ้าน
2.		หนองหลัก			(Nong Lak)			12 หมู่บ้าน
3.		คำเลาะ			(Kham Lo)			11 หมู่บ้าน
4.		โพนสูง			(Phon Sung)			11 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอไชยวานประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลไชยวาน ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลไชยวาน
• เทศบาลตำบลโพนสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพนสูงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลหนองแวงแก้มหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลไชยวาน (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลไชยวาน)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหลัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหลักทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลคำเลาะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคำเลาะทั้งตำบล

อ้างอิง

1. ราชบัณฑิตยสถาน. อ่านอย่างไร และ เขียนอย่างไร ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. พิมพ์ครั้งที่ 16. กรุงเทพฯ : ราชบัณฑิตยสถาน, 2546.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอไชยวาน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (6 ง): 189. January 18, 1977.
3. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอนามน อำเภอพระยืน อำเภอหนองบัวระเหว อำเภอบ้านเหลื่อม อำเภอจะแนะ อำเภอหนองหงส์ อำเภอนาโพธิ์ อำเภอเกาะยาว อำเภอแกดำ อำเภอสระโบสถ์ อำเภอโนนคูณ อำเภอควนโดน อำเภอไชยวาน อำเภอหนองแสง และอำเภอตาลสุม พ.ศ. ๒๕๓๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (278 ก): (ฉบับพิเศษ) 33-37. December 31, 1987.
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภวาปี อำเภอหนองหาร อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอเพ็ญ อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอนากลาง และกิ่งอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (36 ง): 1293–1330. April 25, 1967.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (141 ง): 3217–3219. November 9, 1976.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตกิ่งอำเภอไชยวาน อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (192 ง): 4342. November 20, 1979.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองวัวซอ อำเภอโนนสัง อำเภอน้ำโสม กิ่งอำเภอวังสามหมอ อำเภอศรีธาตุ กิ่งอำเภอไชยวาน อำเภอหนองหาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (196 ง): 4466–4477. November 27, 1979.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลไชยวาน อำเภอไชยวาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (19 ง): 1007–1010. February 1, 1990.
10. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอไชยวาน จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (35 ง): 8–22. April 29, 2004.
12. "ประกาศจังหวัดอุดรธานี เรื่อง การเปลี่ยนแปลงชื่อหมู่บ้านหนองหลัก หมู่ที่ ๑๑ ตำบลหนองหลัก อำเภอไชยวาน จังหวัดอุดรธานี เป็นชื่อหมู่บ้านหนองเหล็ก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 125 (64 ง): 154. June 5, 2008.