อำเภอบางบัวทอง
บางบัวทอง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนนทบุรี ในอดีตมีพื้นที่กว้างใหญ่มากโดยคลุมพื้นที่อำเภอไทรน้อย อำเภอบางใหญ่ และบางส่วนของอำเภอปากเกร็ด (ปัจจุบันแยกออกไปแล้ว) มีประวัติศาสตร์มาตั้งแต่ พ.ศ. 2445 เดิมพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่เกษตรกรรม แต่ปัจจุบันเมื่อความเจริญจากกรุงเทพมหานครแผ่ขยายออกมาจนถึงบางบัวทอง ทำให้มีหมู่บ้านจัดสรร บริษัทห้างร้าน สำนักงานจำนวนมาก รวมถึงหน่วยงานราชการต่าง ๆ ทยอยย้ายเข้ามาอยู่ในท้องที่นี้ แต่ก็ยังคงเห็นท้องนาบางส่วนอยู่ นอกจากนี้ อำเภอบางบัวทองยังเป็นอำเภอที่มีจำนวนประชากรมากที่สุดเป็นอันดับที่ 2 ของจังหวัดนนทบุรีด้วย (และมีความหนาแน่นมากเป็นอันดับ 3)
อำเภอบางบัวทอง | |
---|---|
คำขวัญ: เมืองน่าอยู่ ประตูสู่จตุรทิศ | |
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°58′06.72″N 100°24′19.72″E / 13.9685333°N 100.4054778°E | |
อักษรไทย | อำเภอบางบัวทอง |
อักษรโรมัน | Amphoe Bang Bua Thong |
จังหวัด | นนทบุรี |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 116.439 ตร.กม. (44.957 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2563) | |
• ทั้งหมด | 285,694 คน |
• ความหนาแน่น | 2,453.59 คน/ตร.กม. (6,354.8 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 11110 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 1204 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | เลขที่ 99 หมู่ที่ 6 ถนนบางบัวทอง-สุพรรณบุรี ตำบลละหาร อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี 11110 |
ที่ตั้งและอาณาเขต
อำเภอบางบัวทองตั้งอยู่บนพื้นที่ฝั่งขวาแม่น้ำเจ้าพระยาของจังหวัดนนทบุรี ห่างจากตัวจังหวัดไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ 15.96 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอลาดหลุมแก้ว (จังหวัดปทุมธานี) และอำเภอปากเกร็ด มีคลองลากค้อน คลองลำโพ และแนวระวางโฉนดที่ดินระหว่างอำเภอบางบัวทองกับอำเภอปากเกร็ดเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอปากเกร็ด มีคลองชลประทานพระอุดม-บางบัวทอง (คลองแอน) แนวกำแพงหมู่บ้านลภาวัน 10 แนวกำแพงหมู่บ้านดิเอมเมอรัลด์พาร์ค 3 แนวกำแพงหมู่บ้านดิเอมเมอรัลด์การ์เด้นบางบัวทอง คลองขุนมหาดไทย (ท่าลาย) และคลองบางบัวทองเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองนนทบุรีและอำเภอบางใหญ่ มีคลองบางรักใหญ่ คลองอ้อม คลองบางเดื่อ (วัดบางเดื่อ) แนวด้านหลังหมู่บ้านเกล้ารัตนา แนวเขตหมู่บ้านร่มรื่นวิลล์ แนวเขตหมู่บ้านเกล้ารัตนา แนวรั้วหมู่บ้านกฤษดานคร 10 ลำรางบางน้อย ซอยอธิเบศร์ 1 ลำรางบางน้อย แนวด้านหลังโรงเรียนอนุบาลรัตนาธิเบศร์ แนวเส้นขนานคลองบางแพรก และคลองบางแพรกเป็นเส้นแบ่งเขต
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอไทรน้อย มีคลองตาชม คลองพระพิมล คลองลากค้อน คลองตาคล้าย และคลองลัดยายเป้าเป็นเส้นแบ่งเขต
ที่มาของชื่ออำเภอ
อำเภอบางบัวทองตั้งชื่อตามคลองบางบัวทองซึ่งเป็นคลองที่แยกจากแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันตกตรงข้ามเกาะเกร็ด มีความยาวประมาณ 10 กิโลเมตร มีคำอธิบายที่มาของชื่อคลองอยู่สองแบบ ได้แก่
- สันนิษฐานกันว่า เดิมพื้นที่บริเวณคลองสายนี้มีต้นบัวหลวงขึ้นอยู่จำนวนมาก ต่อมามีผู้คนเข้ามาตั้งถิ่นฐานตามริมฝั่งคลอง บุกเบิกที่ดินเป็นไร่นาและเก็บฝักบัวดอกบัวในคลองไปขายได้เงินทองมาก จึงเรียกคลองนี้ว่า "คลองบางบัวทอง"
- มีนิทานเล่าว่า ในอดีตมีพระราชาหรือเจ้านายในวังเสด็จประพาสทางน้ำมาถึงบริเวณนี้และทรงใช้กระบวยทองตักน้ำในคลองเพื่อจะสรงพระพักตร์ แต่กระบวยทองหลุดจากพระหัตถ์จมหายไปในลำคลอง แม้จะใช้แหอวนลากหาแต่ก็หาไม่พบ ทำให้ผู้คนแถบนั้นเรียกคลองสายนี้ว่า "คลองกระบวยทอง" และเพี้ยนเสียงเป็น "คลองบางบัวทอง" ในเวลาต่อมา
ประวัติศาสตร์
อำเภอบางบัวทอง ตั้งขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2445 มีเขตปกครองกว้างขวาง อยู่ทางทิศตะวันตกของจังหวัดนนทบุรี ที่ว่าการอำเภอตั้งอยู่ที่บริเวณริมคลองบางบัวทอง ตรงข้ามปากคลองพระพิมล นายอำเภอคนแรกคือ หลวงพิธีผดุงชน
ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอไปตั้งที่ถนนบางกรวย-ไทรน้อย ตำบลโสนลอย และในปีเดียวกัน ทางราชการได้แยกตำบลบางแม่นาง ตำบลเสาธงหิน และตำบลบ้านใหม่ออกไปรวมกับพื้นที่บางส่วนของอำเภอบางใหญ่ (ปัจจุบันคืออำเภอบางกรวย) ตั้งเป็น "กิ่งอำเภอบางแม่นาง" และในเวลาต่อมาได้ตั้งเป็นอำเภอบางแม่นาง (ปัจจุบันคืออำเภอบางใหญ่) และในปี พ.ศ. 2463 กระทรวงนครบาลได้เปลี่ยนชื่อตำบลบางบัวทองเป็นตำบลอ้อมเกร็ด เปลี่ยนชื่อตำบลพระพิมลเป็นตำบลบางบัวทอง และให้โอนตำบลอ้อมเกร็ดและบางพลับไปขึ้นอยู่กับอำเภอปากเกร็ด ในปีเดียวกันทางราชการได้แบ่งพื้นที่การปกครองหมู่ที่ 1,2,3,4,5,6,11,12,13,18 (ในขณะนั้น) ของตำบลไทรใหญ่ และหมู่ที่ 6,7,8 ตำบลละหาร จัดตั้งเป็นตำบลราษฎร์นิยม
จนกระทั่งปี พ.ศ. 2485 ขณะนั้นประเทศไทยเกิดปัญหาสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำ ทางราชการจึงยุบจังหวัดนนทบุรีลงโดยโอนอำเภอบางบัวทองไปขึ้นกับจังหวัดธนบุรี แต่ภายหลังก็โอนกลับมาอยู่ในการปกครองของจังหวัดนนทบุรีที่ได้รับการยกฐานะขึ้นมาอีกครั้งในปี พ.ศ. 2489
ปี พ.ศ. 2490 มีประกาศกระทรวงมหาดไทยเปลี่ยนแปลงเขตตำบลเดิมและตั้งตำบลใหม่ โดยแบ่งพื้นที่บางส่วนจากตำบลลำโพตั้งเป็นตำบลละหาร และแบ่งพื้นที่บางส่วนจากตำบลหนองเพรางายตั้งเป็นตำบลบางคูรัด ภายในปีเดียวกันนั้นทางราชการก็ได้รวมตำบลไทรน้อย ตำบลไทรใหญ่ ตำบลหนองเพรางาย และตำบลราษฎร์นิยมจัดตั้งเป็น "กิ่งอำเภอไทรน้อย" (ภายหลังยกฐานะเป็นอำเภอไทรน้อย)
ต่อมาในปี พ.ศ. 2523 กระทรวงมหาดไทยได้แบ่งพื้นที่บางส่วนของตำบลบางบัวทองจัดตั้งเป็นตำบลพิมลราช และในปี พ.ศ. 2529 แบ่งพื้นที่ด้านทิศตะวันตกของตำบลบางรักใหญ่จัดตั้งเป็นตำบลบางรักพัฒนา ท้องที่อำเภอบางบัวทองจึงประกอบด้วย 8 ตำบลจนถึงปัจจุบัน
การแบ่งเขตการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
อำเภอบางบัวทองแบ่งเขตการปกครองย่อยเป็น 8 ตำบล แต่ละตำบลแบ่งออกเป็นหมู่บ้าน รวมทั้งหมด 81 หมู่บ้าน (หรือ 73 หมู่บ้าน หากไม่นับรวมในเขตเทศบาลเมืองบางบัวทองซึ่งไม่มีตำแหน่งกำนันและผู้ใหญ่บ้านแล้ว) ได้แก่
1. | โสนลอย | (Sano Loi) | 6 หมู่บ้าน | 5. | ละหาร | (Lahan) | 9 หมู่บ้าน | |||||||||||||
2. | บางบัวทอง | (Bang Bua Thong) | 14 หมู่บ้าน | 6. | ลำโพ | (Lam Pho) | 8 หมู่บ้าน | |||||||||||||
3. | บางรักใหญ่ | (Bang Rak Yai) | 11 หมู่บ้าน | 7. | พิมลราช | (Phimon Rat) | 8 หมู่บ้าน | |||||||||||||
4. | บางคูรัด | (Bang Khu Rat) | 10 หมู่บ้าน | 8. | บางรักพัฒนา | (Bang Rak Phatthana) | 15 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
ท้องที่อำเภอบางบัวทองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองบางบัวทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโสนลอยทั้งตำบล ตำบลบางบัวทอง (เฉพาะหมู่ที่ 2 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3) ตำบลบางรักใหญ่ (เฉพาะบางส่วนของหมู่ที่ 1, 2, 6, 7) ตำบลพิมลราช (เฉพาะบางส่วนของหมู่ที่ 1-3) และตำบลบางรักพัฒนา (เฉพาะหมู่ที่ 1 และบางส่วนของหมู่ที่ 3, 5, 6)
- เทศบาลเมืองพิมลราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพิมลราช (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองบางบัวทอง)
- เทศบาลเมืองบางคูรัด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางคูรัดทั้งตำบล
- เทศบาลเมืองบางรักพัฒนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางรักพัฒนา (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองบางบัวทอง)
- เทศบาลเมืองใหม่บางบัวทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางบัวทอง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองบางบัวทอง)
- องค์การบริหารส่วนตำบลบางรักใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางรักใหญ่ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองบางบัวทอง)
- องค์การบริหารส่วนตำบลละหาร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลละหารทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลลำโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลำโพทั้งตำบล
การคมนาคม
ถนนสายสำคัญของอำเภอ ได้แก่
- ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9)
- ถนนรัตนาธิเบศร์ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 302)
- ถนนบางบัวทอง-สุพรรณบุรี (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 340)
- ถนนบางบัวทอง-บางคูวัด (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 345)
- ถนนบางกรวย-ไทรน้อย (ทางหลวงจังหวัดหมายเลข 3215)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3901 (คู่ขนานกาญจนาภิเษกด้านนอก)
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3902 (คู่ขนานกาญจนาภิเษกด้านใน)
- ถนนชัยพฤกษ์ (ทางหลวงชนบท นบ.3030)
- ถนนบ้านกล้วย-ไทรน้อย (ทางหลวงชนบท นบ.1013)
อ้างอิง
- รัตนา ศิริพูล. นนทบุรี. กรุงเทพฯ : บริษัท ต้นอ้อ ๑๙๙๙ จำกัด, 2543, หน้า 58.
- กรมทางหลวง. "สอบถามระยะทางระหว่างจังหวัดหรืออำเภอ. 2014-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน"
- คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดนนทบุรี. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรุสภา, 2543, หน้า 51.
- ไทยตำบลดอตคอม. "ข้อมูลตำบลบางบัวทอง อำเภอบางบัวทอง นนทบุรี." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaitambon.com/tambon/120402 [ม.ป.ป.]. สืบค้น 5 มิถุนายน 2563.
- สำนักงานเกษตรอำเภอปากเกร็ด. "ตำบลอ้อมเกร็ด." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://pakkret.nonthaburi.doae.go.th/Data%201/tumbolaomkret.html [ม.ป.ป.]. สืบค้น 5 มิถุนายน 2563.
- "ประกาศกระทรวงนครบาล เรื่อง เปลี่ยนนามตำบลบางบัวทองเป็นตำบลอ้อมเกร็ด ตำบลพระพิมลเป็นตำบลบางบัวทอง และโอนท้องที่ตำบลบางพลับ ตำบลอ้อมเกร็ด ตำบลท่าอิฐไปรวมในท้องที่อำเภอปากเกร็ด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 37 (0 ก): 434. March 13, 1920.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดนนทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 57 (0 ง): 1871. October 1, 1940.
- "พระราชบัญญัติยุบและรวมการปกครองบางจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๘๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 59 (77 ก): 2447–2449. December 10, 1942.
- "พระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดสมุทรปราการ จังหวัดนนทบุรี จังหวัดสมุทรสาคร และจังหวัดนครนายก พุทธศักราช ๒๔๘๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (29 ก): 315–317. May 9, 1946.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ยกฐานะตำบลขึ้นเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (60 ง): 3188–3193. December 9, 1947.
- "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอนาทวี อำเภอสะบ้าย้อย อำเภอคำชะอี อำเภอย่านตาขาว อำเภอวัดโบสถ์ อำเภอหนองบัว อำเภอวัฒนานคร อำเภอแสวงหา อำเภอท่าชนะ อำเภอพระพุทธบาท อำเภอโนนสัง อำเภอบำเหน็จณรงค์ อำเภอคอนสวรรค์ อำเภอบ้านโฮ่ง อำเภอคีรีมาศ อำเภอชนแดน อำเภอแม่แจ่ม อำเภอไทรน้อย และอำเภอบ้านแพง พ.ศ. ๒๔๙๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (46 ก): 657–661. June 5, 1956.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 97 (145 ง พิเศษ): 20–23. September 18, 1980.
- "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอบางบัวทอง จังหวัดนนทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (166 ง พิเศษ): 101–107. September 26, 1986.
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์เทศบาลเมืองบางบัวทอง
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°58′07″N 100°24′20″E / 13.968535°N 100.405479°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ อำเภอบางบัวทอง
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย