เจ้าจอมมารดาทิพเกษร หรือสะกดว่า ทิพเกสร เป็นบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นธิดาของเจ้าสุริยะ ณ เชียงใหม่ (โอรสเจ้าหนานมหาวงศ์ ณ เชียงใหม่) กับเจ้าสุวัณณา ณ เชียงใหม่ (ธิดาในเจ้าอุตรการโกศล (น้อยมหาพรหม ณ เชียงใหม่)) ซึ่งทั้งสองเป็นเจ้านายฝ่ายเหนือในราชวงศ์ทิพย์จักร
เจ้าอุตรการโกศล (น้อยมหาพรหม ณ เชียงใหม่) ซึ่งเป็นโอรสในพระเจ้ามโหตรประเทศ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่คนที่ 5 และเป็นตาของเจ้าทิพเกษร ได้พาท่านเข้าเฝ้าถวายเป็นบาทบริจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อ พ.ศ. 2419 ทรงตรัสเรียกว่า นางทิพ และทรงโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าทิพเกษรไปศึกษาขนบธรรมเนียมประเพณีอยู่ในสำนักของเจ้าจอมมารดาแพ ผู้เป็นพระสนมเอกผู้ใหญ่ และยังโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยานรรัตนราชมานิต (โต มานิตยกุล) เป็นผู้อภิบาลดูแลเจ้าทิพเกษร
เมื่อท่านมีประสูติการพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมีฐานันดรศักดิ์เป็น เจ้าจอมมารดา พระราชโอรสเพียงพระองค์เดียวคือพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ ซึ่งประสูติเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2427 ในพระบรมมหาราชวัง ต่อมาทรง "กรมหมื่นสรรควิไสยนรบดี" ผู้เป็น "เจ้าชายนักเศรษฐศาสตร์ของไทย" ครั้น พ.ศ. 2429 เจ้าจอมมารดาทิพเกษรก็ถูกจำหน่ายจากตำแหน่งเจ้าจอม ออกไปประกอบธุรกิจส่วนตัว โดยรับซื้อและจำนองที่ดิน ทำให้ท่านมีตึกแถว และมีเรือกสวนไร่นาอีกหลายพันไร่ ถือเป็นเจ้าจอมที่ประกอบสัมมาอาชีพจนมีรายได้ด้วยตนเอง ภายหลังพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสรรควิไสยนรบดีให้ถวายแก่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเพราะไม่มีกำลังพอที่จะดูแลมรดก
เจ้าจอมมารดาทิพเกษร ถึงแก่อสัญกรรมด้วยวัณโรคภายในเมื่อวันที่ 3 มีนาคม พ.ศ. 2445 และพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2450 ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ลำดับสาแหรก | พงศาวลีของเจ้าจอมมารดาทิพเกษร ในรัชกาลที่ 5 |
|---|
| |
- สาระ มีผลกิจ. ราชสำนักฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส, 2551. 296 หน้า. ISBN 9744516817
- ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ฐานบุ๊คส์, ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2554. 368 หน้า. ISBN 9786167058580
- ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. เชียงใหม่ : [ม.ป.พ.], ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2538.
- ↑ "ข่าวอสัญกรรม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 19 (51): 996. 21 มิถุนายน พ.ศ. 2445.
- "การกุศลปิดศพเจ้าจอมมารดาทิพเกษร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 20 (12): 180. 8 มีนาคม พ.ศ. 2445.
- ↑ "การเมรุวัดเทพศิรินทราวาศ ศพเจ้าจอมมารดาทิพเกสร เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ท่านผู้หญิงอู่ ท้าวภัณฑสาร เจ้าจอมเจิม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (48): 1306. 1 มีนาคม พ.ศ. 2450.
- รายพระนาม นาม เหล่าพระประยูรญาติ และ เชื้อสายเจ้านายฝ่ายเหนือ
- เนื้ออ่อน ขรัวทองเขียว, ผศ. ดร. เปิดแผนยึดล้านนา. กรุงเทพฯ : มติชน, 2559, หน้า 95
- สรัสวดี อ๋องสกุล (26 เมษายน 2562). "บทบาทของขัตยนารีในประวัติศาสตร์ล้านนา". วารสารประวัติศาสตร์. หน้า 23-24
- ราชกิจจานุเบกษา, การถวายบังคมพระบรมรูปแลพระราชทานเครื่องราชอิศริยาภรณ์, 18 พฤศจิกายน ค.ศ. 1894, หน้า 262
เจ, าจอมมารดาท, พเกษร, ในร, ชกาลท, ระว, งส, บสนก, เจ, าท, พเกสร, เจ, าจอมมารดาท, พเกษร, หร, อสะกดว, พเกสร, เป, นบาทบร, จาร, กาในพระบาทสมเด, จพระจ, ลจอมเกล, าเจ, าอย, เป, นธ, ดาของเจ, าส, ยะ, เช, ยงใหม, โอรสเจ, าหนานมหาวงศ, เช, ยงใหม, บเจ, าส, ณณา, เช, ยงใหม, ด. rawngsbsnkb ecathipheksr ecacxmmardathipheksr 1 2 hruxsakdwa thipheksr 3 epnbathbricarikainphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw epnthidakhxngecasuriya n echiyngihm oxrsecahnanmhawngs n echiyngihm kbecasuwnna n echiyngihm thidainecaxutrkaroksl nxymhaphrhm n echiyngihm sungthngsxngepnecanayfayehnuxinrachwngsthiphyckr 4 ecacxmmarda thipheksr inrchkalthi 5 th c ecacxmmardathipheksr khwa kbphraecabrmwngsethx krmhmunsrrkhwiisynrbdi say esiychiwit3 minakhm ph s 2445khusmrsphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw ph s 2419 2429 butrphraecabrmwngsethx krmhmunsrrkhwiisynrbdibidamardaecasuriya n echiyngihmecasuwnna n echiyngihmecaxutrkaroksl nxymhaphrhm n echiyngihm sungepnoxrsinphraecamohtrpraeths ecaphukhrxngnkhrechiyngihmkhnthi 5 aelaepntakhxngecathipheksr idphathanekhaefathwayepnbathbricarikainphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwemux ph s 2419 thrngtrseriykwa nangthiph aelathrngoprdekla ihecathipheksripsuksakhnbthrrmeniympraephnixyuinsankkhxngecacxmmardaaeph phuepnphrasnmexkphuihy aelayngoprdekla ihecaphrayanrrtnrachmanit ot manitykul epnphuxphibalduaelecathipheksr 5 emuxthanmiprasutikarphrarachoxrsinphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw cungmithanndrskdiepn ecacxmmarda phrarachoxrsephiyngphraxngkhediywkhuxphraecalukyaethx phraxngkhecadilknphrth sungprasutiemuxwnthi 3 phvsphakhm ph s 2427 inphrabrmmharachwng txmathrng krmhmunsrrkhwiisynrbdi phuepn ecachaynkesrsthsastrkhxngithy khrn ph s 2429 ecacxmmardathipheksrkthukcahnaycaktaaehnngecacxm xxkipprakxbthurkicswntw odyrbsuxaelacanxngthidin thaihthanmitukaethw aelamieruxkswnirnaxikhlayphnir thuxepnecacxmthiprakxbsmmaxachiphcnmirayiddwytnexng phayhlngphraecabrmwngsethx krmhmunsrrkhwiisynrbdiihthwayaekphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwephraaimmikalngphxthicaduaelmrdk 6 ecacxmmardathipheksr thungaekxsykrrmdwywnorkhphayinemuxwnthi 3 minakhm ph s 2445 1 aelaphrarachthanephlingsphemuxwnthi 19 kumphaphnth ph s 2450 n emruwdethphsirinthrawasrachwrwihar 3 ekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2437 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 2 thutiyculcxmekla th c fayin 7 ph s imprakd ehriyyrtnaphrn rchkalthi 5 chnthi 5 c p r 5 ladbsaaehrk aekikhphngsawlikhxngecacxmmardathipheksr inrchkalthi 5 ecafasingharachthaniecafahlwngchayaekw phraecakawila ecacntha ecamhawngs n echiyngihm ecaonca ecasuriya n echiyngihm phrayakhafn ecabuyna n echiyngihm ecaentrnariiwy ecacxmmardathipheksr phrayathrrmlngka phraecamohtrpraeths ecacnfxng ecaxutrkaroksl mhaphrhm n echiyngihm ecasuwrrnkhaaephn ecasuwnna n echiyngihm xangxing aekikhsara miphlkic rachsankfayinsmyrtnoksinthr krungethph miwesiymephrs 2551 296 hna ISBN 9744516817 s phlaynxy phrabrmrachiniaelaecacxmmardaaehngrachsanksyam krungethph sankphimphthanbukhs khrngthi 5 ph s 2554 368 hna ISBN 9786167058580 prani sirithr n phthlung ephchrlanna echiyngihm m p ph khrngthi 2 ph s 2538 1 0 1 1 khawxsykrrm PDF rachkiccanuebksa 19 51 996 21 mithunayn ph s 2445 Check date values in date help karkuslpidsphecacxmmardathipheksr PDF rachkiccanuebksa 20 12 180 8 minakhm ph s 2445 Check date values in date help 3 0 3 1 karemruwdethphsirinthrawas sphecacxmmardathipheksr ecaphrayasurphnthphisuththi thanphuhyingxu thawphnthsar ecacxmecim PDF rachkiccanuebksa 24 48 1306 1 minakhm ph s 2450 Check date values in date help rayphranam nam ehlaphraprayuryati aela echuxsayecanayfayehnux enuxxxn khrwthxngekhiyw phs dr epidaephnyudlanna krungethph mtichn 2559 hna 95 srswdi xxngskul 26 emsayn 2562 bthbathkhxngkhtynariinprawtisastrlanna warsarprawtisastr hna 23 24 rachkiccanuebksa karthwaybngkhmphrabrmrupaelphrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn 18 phvscikayn kh s 1894 hna 262ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecacxmmardathipheksr inrchkalthi 5 amp oldid 9496122, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}