เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)
มหาอำมาตย์โท เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล) อดีตรัฐมนตรีและองคมนตรี ได้รับพระราชทานนามสกุล "สุจริตกุล"
ประวัติ
เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี มีนามเดิมว่าหงส์ เกิดเมื่อวันศุกร์ ขึ้น 6 ค่ำ เดือน 9 ปีมะแม ตรงกับวันที่ 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2378 เป็นบุตรคนโตหลวงอาสาสำแดง (แตง) และคุณท้าวสุจริตธำรง (นาค)
ได้รับราชการเป็นมหาดเล็กตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้รับแต่งตั้งเป็นนายพลพัน หุ้มแพรมหาดเล็ก แล้วเลื่อนเป็นนายจ่าเรศ ถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงนาวานุรักษ์ กรมรักษาโรงเรือ ต่อมาเลื่อนเป็นพระยาราชประสิทธิ์ แล้วเลื่อนเป็นพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษาธิบดี ในปี พ.ศ. 2437
วันอังคารที่ 3 มกราคม ร.ศ. 129 (พ.ศ. 2453) ได้รับสถาปนาเป็นเจ้าพระยา มีสมญาจารึกในหิรัญบัฏว่า เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี เทพวัชรีมหาประยุรญาติ บรมนารถมานิตวิสิษฐศักดิ์ สัตยารักษ์สถาพร จิรุปกรณ์ราชกิจ สุจริตจริยวัตร รัตตัญญุบุรุษ สุทธิถิราธยาไศรย ศรีรัตนไตรยคุณธาดา อภัยพิริยบรากรมพาหุ ถือศักดินา 10,000
เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี ป่วยเป็นโรคชรา ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2463 เวลา 20:30 น. สิริอายุได้ 86 ปี ได้รับพระราชทานโกศไม้สิบสองบรรจุศพ
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2445 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
- พ.ศ. 2442 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 3 (ม.ป.ร.3)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 3 (จ.ป.ร.3)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 2 (ว.ป.ร.2)
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวอสัญกรรม, เล่ม ๓๗, ตอน ๐, ๕ กันยายน ๒๔๖๓, หน้า ๑๗๐๕-๕
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมุรธาธร เรื่อง ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ ๑, เล่ม ๓๐, ตอน ๐ ง, ๒๖ มิถุนายน ๒๔๕๖, หน้า ๖๕๓
- เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์, หน้า 163 (เชิงอรรถ)
- เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์, หน้า 160
- ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งเจ้าพระยา, เล่ม ๒๗, ตอน ๐ ง, ๑๑ มกราคม ๒๔๕๓, หน้า ๒๔๒๓-๖
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า เล่ม 27 ตอน 0 ง หน้า 2400 11 มกราคม 129
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 18 ตอน 46 หน้า 874 16 กุมภาพันธ์ 120
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 16 ตอน 26 หน้า 362 24 กันยายน 118
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔ เล่ม 18 ตอน 32 หน้า 564 6 พฤศจิกายน 123
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า เล่ม 25 ตอน 25 29 พฤศจิกายน 127
- ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ เล่ม 27 ตอน 0 ง หน้า 2412 11 มกราคม 129
- บรรณานุกรม
- สมมตอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. หน้า 160-3. ISBN 974-417-534-6