เสมอใจ จินดารักษ์

คุณหญิงเสมอใจ จินดารักษ์ หรือ เสมอใจ สวัสดิ์-ชูโต (นามเดิม เสมอ อมาตยกุล; 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2435 – 10 สิงหาคม พ.ศ. 2521) นามปากกา ซันเฟลาเวอร์ เป็นธิดาของเสวกเอก พระยาภูบาลบันเทิง (ประยูร อมาตยกุล) เป็นภรรยาของพระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) และเป็นนักแปลหญิงคนแรกของประเทศไทย

คุณหญิง เสมอใจ จินดารักษ์
คุณหญิงจินดารักษ์ และพระยาจินดารักษ์ สามี
เกิด	เสมอ อมาตยกุล 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2435
เสียชีวิต	10 สิงหาคม พ.ศ. 2521 (81 ปี)
นามปากกา	ซันเฟลาเวอร์
อาชีพ	นักแปล
คู่สมรส	พระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต)
บุตร	จำแลง สวัสดิ์-ชูโต ดุษฎี สวัสดิ์-ชูโต วลัย สวัสดิ์-ชูโต จำทูล สวัสดิ์-ชูโต
บิดามารดา	พระยาภูบาลบันเทิง (ประยูร อมาตยกุล) คุณหญิงตระกูล อมาตยกุล

ประวัติ

คุณหญิงเสมอใจเกิดเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2435 มีนามเดิมว่า เสมอ อมาตยกุล เป็นธิดาของเสวกเอก พระยาภูบาลบันเทิง (ประยูร อมาตยกุล) กับคุณหญิงตระกูล อมาตยกุล มารดาเป็นธิดาของพระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล) หลังพระปรีชากลการถูกสำเร็จโทษ แฟนนี นอกซ์ ภรรยาของพระปรีชากลการพาคุณหญิงตระกูลไปเมืองนอกด้วย ด้วยเหตุนี้คุณหญิงตระกูลจึงมีทักษะภาษาอังกฤษ เมื่อกลับมาตุภูมิจึงเป็นล่ามหญิงคนแรกของประเทศไทย ครั้นคุณหญิงเสมอใจมีอายุได้สองขวบ จึงได้รับพระราชทานนามว่า "เสมอ" เพราะเกิดในตระกูลที่เสมอกันทั้งฝ่ายบิดาและมารดา

คุณหญิงเสมอใจสมรสกับพระยาจินดารักษ์ (จำลอง สวัสดิ์-ชูโต) อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาลจอมพล แปลก พิบูลสงคราม มีบุตรด้วยกันสี่คน ได้แก่ จำแลง, ดุษฎี, วลัย และพลตำรวจตรี จำทูล สวัสดิ์-ชูโต ซึ่งสหรัถ สังคปรีชา เป็นเหลนของเธอในสายของจำแลง สวัสดิ์-ชูโต นอกจากนี้พระยาและคุณหญิงจินดารักษ์ยังดูแลอรุณ อมาตยกุล (น้าของคุณหญิง) และเยาวเรศ อมาตยกุล (อาของคุณหญิง) คู่สามีภรรยาซึ่งไม่มีบุตรด้วยกัน หลังสองสามีภรรยาสิ้นชีพไปแล้ว ก็ได้มอบมรดกต่าง ๆ แก่คุณหญิงเสมอใจ

คุณหญิงเสมอใจถึงแก่อนิจกรรม เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2521 สิริอายุ 81 ปี พระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 11 ธันวาคม พ.ศ. 2521

งานเขียน

คุณหญิงเสมอใจใช้นามปากกว่า "ซันเฟลาเวอร์" แปลว่าดอกทานตะวัน เพราะเป็นดอกไม้ที่สู้แดดเสมอ สอดคล้องกับชื่อตัวคือ "เสมอ" และหากเขียนซันเฟลาเวอร์เป็นภาษาอังกฤษ ก็จะเขียนขึ้นต้นด้วยตัว S เช่นเดียวกับชื่อจริงของเธอ

คุณหญิงเสมอใจสามารถแปลนวนิยายภาษาต่างประเทศเป็นภาษาไทยโดยเข้าถึงอรรถรสทางภาษา ถือเป็นสตรีไทยเพียงไม่กี่คนในยุคนั้นที่รู้ภาษาอังกฤษและไทยเป็นอย่างดี ในขณะนั้นมีนักแปลผู้หญิงอยู่ก่อนสองคนคือ ลม่อม สีบุญเรือง นามปากกา ยูปีเตอร์ และแดรดนอท ซึ่งแปลบทความลงหนังสือพิมพ์ จีนโนสยามวารศัพท์ รวมถึง พงศาวดารญี่ปุ่น เมื่อ พ.ศ. 2456 และอีกคนคือหม่อมเจ้าศุขศรีสมร เกษมศรี (ร่วมกับสามีคือมหาอำมาตย์ตรี หม่อมเจ้าพูนศรีเกษม เกษมศรี) นามปากกา ศ.ร. หรือ ศะระ เป็นผู้แปลและเรียบเรียงเรื่อง เต็ลมา (Thelma) ส่วนคุณหญิงเสมอใจ ใช้นามปากกว่า ซันเฟลาเวอร์ แปลนวนิยายเรื่อง ไข่มุกซึ่งมีค่า (The Pearl of Great Price) ซึ่งเป็นการแปลและถอดความหมายของนวนิยายทั้งเล่ม ถือว่าคุณหญิงเสมอใจ เป็นนักแปลหญิงคนแรกของประเทศไทย หลังจากนั้นไม่นานคุณหญิงเสมอใจแปลนวนิยายเรื่อง มรดกชั่วร้ายของตระกูล ซึ่งปกของหนังสือเล่มนี้มีภาพประกอบวาดโดยขุนปฏิภาคพิมพ์ลิขิต (เปล่ง ไตรปิ่น)

ลำดับสาแหรก

พงศาวลีของเสมอใจ จินดารักษ์

16. (= 20, 24) พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม อมาตยกุล)               8. (= 12) พระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล)                       17. (= 21, 25) คุณหญิงเย็น               4. พระยาเพ็ชรพิไชย (เจิม อมาตยกุล)                             18. (= 26) พระยาโชฎึกราชเศรษฐี (ทองจีน ไกรฤกษ์)               9. (= 13) คุณหญิงพลอย                       2. พระยาภูบาลบันเทิง (ประยูร อมาตยกุล)                                   20. (= 16, 24) พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม อมาตยกุล)               10. พระยาธรรมสารนิติพิพิธภักดี (ตาด อมาตยกุล)                       21. (= 17, 24) คุณหญิงเย็น               5. คุณหญิงถนอม เพ็ชรพิไชย                             22. หลวงชาติสุรินทร               11. คุณหญิงอิ่ม ธรรมสารนิติ                       1. คุณหญิงเสมอใจ จินดารักษ์                                         24. (= 16, 20) พระยามหาอำมาตยาธิบดี (ป้อม อมาตยกุล)               12. (= 8) พระยากระสาปนกิจโกศล (โหมด อมาตยกุล)                       25. (= 17, 21) คุณหญิงเย็น               6. พระปรีชากลการ (สำอาง อมาตยกุล)                             26. (= 18) พระยาโชฎึกราชเศรษฐี (ทองจีน ไกรฤกษ์)               13. (= 9) คุณหญิงพลอย                       3. คุณหญิงตระกูล ภูบาลบันเทิง                                   14. พระอินทราธิบาล (สุ่น)                       7. ลม้าย                             15. แจ่ม

อ้างอิง

1. "เปิดโลกวรรณกรรมในโลกหนังสือ ใครคือนักแปลหญิงคนแรกของเมืองไทย". สำนักพิมพ์สมมติ. 30 พฤษภาคม 2562. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
2. ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จกรมพระยา (19 พฤศจิกายน 2483). "สาส์นสมเด็จ (วันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๘๓)". วชิรญาณ. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
3. ไกรฤกษ์ นานา (พฤษภาคม 2551). "ฟื้นปริศนาคดีประวัติศาสตร์ "นางแฟนนี่ น็อกซ์" แก้ต่างความผิดให้พระปรีชากลการ". ศิลปวัฒนธรรม (29:7), หน้า 116
4. ชานันท์ ยอดหงษ์ (31 มีนาคม 2563). "ลม่อม สีบุญเรือง ปัญญาชนหญิงหัวก้าวหน้า ลูกสาวเซียวฮุดเสง". The People. สืบค้นเมื่อ 30 มิถุนายน 2564. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)