เหตุการณ์ 12-3

เหตุการณ์ 12-3 (จีน: “一二·三”事件; พินอิน: Yīèr Sān shìjiàn; ยฺหวืดพิง: jat1 ji6 saam1 si6 gin6*2) หรือในโปรตุเกสเรียก การจลาจล 1-2-3 (โปรตุเกส: Motim 1-2-3) เป็นการจลาจลในมาเก๊า เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 3 ธันวาคม ค.ศ. 1966 โดยได้รับอิทธิพลจากการปฏิวัติทางวัฒนธรรมในประเทศจีน ชื่อเหตุการณ์ดังกล่าวมาจากวันที่เกิดเหตุ

เหตุการณ์ 12-3
วันที่	พฤศจิกายน ค.ศ. 1966 - มกราคม ค.ศ. 1967
สถานที่	มาเก๊า
วิธีการ	การเดินขบวน, การนัดหยุดงาน, การคว่ำบาตร
สถานะ	รัฐบาลอาณานิคมโปรตุเกสยอมตกลงตามข้อเรียกร้องหลายประการของฝ่ายซ้าย อำนาจการปกครองเปลี่ยนเป็นของจีนแผ่นดินใหญ่
คู่ขัดแย้ง
ตำรวจมาเก๊า รัฐบาลมาเก๊าของโปรตุเกส สนับสนุน: กองทัพโปรตุเกสประจำมาเก๊า กลุ่มนิยมปักกิ่ง ผู้ประท้วงที่นิยมฝ่ายคอมมิวนิสต์ สนับสนุน: พรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีน ซันเหอ
ผู้นำ
อังตอนียู ลอปึช ดุช ซังตุช ฌูแซ มานูแวล ดือ โซซา อี ฟารู นอบรือ ดือ การ์วัลยู โฮ หยิน
ความเสียหาย
เสียชีวิต	8 คน
บาดเจ็บ	212 คน
ถูกจับกุม	40 คน

ในปี ค.ศ. 1966 ชาวเมืองบนเกาะไทปาพยายามขออนุญาตเปิดโรงเรียนเอกชนที่สนับสนุนโดยองค์กรฝ่ายซ้าย ถึงแม้จะได้รับการจัดสรรที่ดินจากเจ้าหน้าที่ แต่กระบวนการจัดตั้งโรงเรียนที่ล่าช้าและไม่ได้รับคำตอบจากเจ้าหน้าที่ ทำให้ชาวเมืองตั้งโรงเรียนขึ้นเองโดยที่ยังไม่ได้รับอนุญาต ในเดือนพฤศจิกายน ปีเดียวกัน เจ้าหน้าที่สั่งระงับการก่อสร้างโรงเรียน นำไปสู่การปะทะกันระหว่างชาวเมืองกับตำรวจมาเก๊า มีผู้บาดเจ็บกว่า 40 คน

ต่อมามีกลุ่มนักศึกษาและคนงานเดินขบวนที่ทำเนียบรัฐบาลมาเก๊า จนถึงวันที่ 3 ธันวาคม ปีเดียวกัน กลุ่มยุวชนแดงเริ่มก่อการจลาจล ด้านรัฐบาลประกาศจับกลุ่มผู้ชุมนุม ทำให้สถานการณ์ยิ่งรุนแรงขึ้น มีการทำลายสถานที่ต่าง ๆ เช่น อนุสาวรีย์วีเซ็งตือ นีกูเลา ดือ มึชกีตา ที่จัตุรัสซือนาดู, ทำลายภาพเหมือนของอดีตผู้ว่าการที่ศาลากลางและเผาหนังสือและบันทึกของทางการ ภายหลังมีการประกาศกฎอัยการศึก จากเหตุดังกล่าวทำให้มีผู้เสียชีวิต 8 คน บาดเจ็บ 212 คน

หลังเหตุการณ์ดังกล่าว ชาวจีนในมาเก๊าประกาศ "3 ไม่" เพื่อต่อต้านรัฐบาล ได้แก่ ไม่จ่ายภาษี, ไม่ให้บริการ และไม่ขายสินค้าให้ชาวโปรตุเกส ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1967 ผู้ว่าการมาเก๊าแสดงความเสียใจต่อเหตุการณ์ดังกล่าวที่สภาหอการค้าจีน เหตุการณ์ดังกล่าวทำให้อำนาจของโปรตุเกสในมาเก๊าเสื่อมลงและจีนแผ่นดินใหญ่ขึ้นมามีอำนาจแทน อิทธิพลของจีนแผ่นดินใหญ่ทำให้กิจกรรมของพรรคก๊กมินตั๋งบนเกาะมาเก๊าถูกสั่งห้าม

อ้างอิง

1. Macau History and Society, Zhidong Hao, Hong Kong University Press, 2011, page 215
2. Hong Kong's Watershed: The 1967 Riots, Gary Ka-wai Cheung, Hong Kong University Press, 2009, page 16
3. Sovereignty at the Edge: Macau and the Question of Chineseness, Cathryn H. Clayton, Harvard University Press, 2009, page 47
4. Selected Hsinhua News Items, Xinhua News Agency, 1966, page 144
5. Rioters Fight Macao Police, The Evening Independent, December 3, 1966, page 14A
6. Portugal, China and the Macau Negotiations, 1986-1999, Carmen Amado Mendes, Hong Kong University Press, 2013, page 34
7. Twentieth Century Colonialism and China: Localities, the Everyday, and the World, Bryna Goodman, David Goodman Routledge, 2012, pages 217-218
8. Naked Tropics: Essays on Empire and Other Rogues, Kenneth Maxwell, Psychology Press, 2003, page 279
9. "Macao Electoral, Political Parties Laws and Regulations Handbook - Strategic Information, Regulations, Procedures". Google Books. สืบค้นเมื่อ November 10, 2017.