ไทยเอฟเอคัพ

ไทยเอฟเอคัพ (อังกฤษ: Thai FA Cup) เป็นการแข่งขันฟุตบอลถ้วยระดับสูงในประเทศไทย จัดขึ้นโดยสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เริ่มแข่งขันเป็นครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2517 และพักการแข่งขันไปตั้งแต่ปี พ.ศ. 2543 ต่อมาในปี พ.ศ. 2552 สมาคมฯ กลับมาจัดแข่งขันอีกครั้ง ปัจจุบัน (ตั้งแต่ฤดูกาล 2558) เปลี่ยนผู้สนับสนุนหลัก จากมูลนิธิไทยคม มาเป็นบริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นผู้ผลิตเบียร์ช้าง จึงมีชื่อเรียกว่า ช้าง เอฟเอคัพ รูปแบบการแข่งขันเป็นระบบแพ้คัดออก (Knock-out) โดยกำหนดสัดส่วนของสโมสรฟุตบอลที่เข้าแข่งขัน ตามระดับชั้นของลีกที่ลงแข่งขันในฤดูกาลนั้น ทั้งนี้สโมสรที่ชนะเลิศ จะได้สิทธิเข้าแข่งขัน รายการเอเอฟซี แชมเปียนส์ ลีก รอบแบ่งกลุ่ม

ไทยเอฟเอคัพ

ผู้จัด	สมาคมกีฬาฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
ก่อตั้ง	พ.ศ. 2517
ภูมิภาค	ไทย
จำนวนทีม	94 (2564–65)
ทีมชนะเลิศปัจจุบัน	สิงห์ เชียงราย ยูไนเต็ด (สมัยที่ 3)
ทีมที่ประสบความสำเร็จที่สุด	ราชประชา บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด (4 สมัย)
ผู้แพร่ภาพโทรทัศน์	เอไอเอส เพลย์, ทีสปอร์ต
เว็บไซต์	www.thaileague.co.th
ช้าง เอฟเอคัพ 2564–65

ประวัติการแข่งขัน

การแข่งขันฟุตบอล เอฟเอ คัพ เกิดขึ้นอย่างเป็นทางการครั้งแรก ในปี 2517 โดยเป็นดำริของ สุชาติ มุทุกันต์ อดีตนักฟุตบอลทีมชาติไทยและสภากรรมการของสมาคมฟุตบอลฯ (ในขณะนั้น) โดยนำตัวอย่างจากการแข่งขัน ฟุตบอลเอฟเอ คัพ ของอังกฤษ โดยยุคก่อนที่จะมีฟุตบอลลีกของไทย ทางสมาคมฯ ก็จะเปิดรับสมัครทีมฟุตบอลเข้าร่วมแข่งขัน มาแข่งขันร่วมกับ ทีมฟุตบอลที่ลงทำการแข่งขันใน ฟุตบอลถ้วยพระราชทาน จนเมื่อมีการแข่งขันฟุตบอลไทยลีก (เริ่มแข่งขันในปี 2539) และ ไทยลีกดิวิชั่น 1 (เริ่มแข่งขันในปี 2540) ก็มีการจำกัดจำนวนทีม โดยนำทีมจากไทยลีก และ ดิวิชั่น 1 แข่งขันร่วมกับ 4 ทีมที่เข้ารอบรองชนะเลิศ ถ้วย ข. และ ถ้วย ค. และ ทีมชนะเลิศและรองชนะเลิศ ถ้วย ง ลงทำการแข่งขัน จนเมื่อในปี 2543 ก็ได้หยุดจัดการแข่งขันเนื่องจากขาดงบประมาณและกระแสความนิยมของฟุตบอลไทยในเวลานั้น

จนกระทั่งในปี 2552 ทางสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยฯ ก็ได้รื้อฟื้นการแข่งขันฟุตบอลเอฟเอ คัพ ของไทยขึ้นมาอีกครั้ง โดยมีทาง มูลนิธิไทยคม เป็นผู้สนับสนุน และในปี 2558 ทาง ไทยเบฟเวอเรจ ก็ได้เข้ามาสนับสนุนตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

การเข้าร่วมแข่งขันในรายการสำคัญ

ฟุตบอลในระดับสโมสรเอเชีย

ในช่วงปี 2537-2543 ทีมชนะเลิศ จะได้เข้าร่วมแข่งขัน เอเชียนคัพ วินเนอร์ส คัพ ในฐานะตัวแทนประเทศไทย จนกระทั่งในปี 2552 ที่มีการรื้อฟื้นการแข่งขันเอฟเอ คัพ ขึ้นใหม่ ทีมชนะเลิศ จะได้เข้าร่วมการแข่งขัน เอเอฟซี คัพ จนถึงปี 2554 โดยในปี 2555 เป็นต้นไป ทีมชนะเลิศการแข่งขันรายการนี้ จะได้สิทธิเข้าแข่งขันรายการ เอเอฟซี แชมเปียนส์ ลีก ในฤดูกาลถัดไป โดยตั้งแต่ฤดูกาล 2563-64 ทีมชนะเลิศจะได้เข้าแข่งขันเอเอฟซี แชมเปียนส์ ลีก ในรอบแบ่งกลุ่ม โดยทันที (จากเดิมที่จะต้องไปแข่งขันในรอบคัดเลือกรอบสอง เป็นต้นไป)

ไทยแลนด์ แชมเปียนส์ คัพ

ทีมชนะเลิศเอฟเอ คัพ จะผ่านเข้าไปเล่นในรายการ ไทยแลนด์ แชมเปียนส์ คัพ ในฤดูกาลถัดไป ซึ่งเป็นรายการฟุตบอลประเพณีก่อนเปิดฤดูกาล โดยจะทำการแข่งขันนัดเดียวกับ ทีมชนะเลิศ การแข่งขันฟุตบอลไทยลีก ฤดูกาลที่ผ่านมา (หากในกรณีที่ทีมชนะเลิศไทยลีกและเอฟเอ คัพ เป็นทีมเดียวกัน ก็จะยกสิทธิ์การแข่งขันนี้ให้กับ ทีมรองชนะเลิศไทยลีก ในฤดูกาลที่ผ่านมา)

ผู้สนับสนุน

ช่วงเวลา	ผู้สนับสนุน	ชื่อรายการ
2535-2537	ยูคอม	ยูคอม เอฟเอ คัพ
2539-2540	สิงห์	สิงห์ เอฟเอ คัพ
2541	ไม่มีผู้สนับสนุน	เอฟเอ ซุปเปอร์ คัพ
2542	ฮอนด้า	ฮอนด้า เอฟเอ คัพ
2552–2557	ไทยคม	มูลนิธิไทยคม เอฟเอ คัพ
2558–ปัจจุบัน	ช้าง	ช้าง เอฟเอ คัพ

 

นัดชิงชนะเลิศของฟุตบอลเอฟเอ คัพ มักจะเตะที่สนามศุภชลาศัย เป็นสนามหลักจนถึงในปี 2561

ทีมที่ชนะเลิศ

ปี	ชนะเลิศ	ผลการแข่งขัน	รองชนะเลิศ	สนามแข่งขัน
2517	ราชวิถี	1–0	ธนาคารกรุงเทพ	สนามศุภชลาศัย
2518	ราชวิถี	3–0	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2519	ราชประชา^1		ราชวิถี	สนามศุภชลาศัย
2520	ราชประชา^1	2–1	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2521–22	ไม่มีการแข่งขัน
2523	ธนาคารกรุงเทพ	2–0	ราชประชา^1	สนามศุภชลาศัย
2524	ธนาคารกรุงเทพ	0–0	ดอนมูล	สนามศุภชลาศัย
	ธนาคารกรุงเทพ และ ดอนมูล (ครองแชมป์ร่วมกัน)
2525	การท่าเรือฯ	1–0	ธนาคารกรุงเทพ	สนามศุภชลาศัย
2526	ไทยน้ำทิพย์	1–0	ทหารอากาศ	สนามกีฬากองทัพบก
2527	ราชประชา	2–0	ไทยน้ำทิพย์	สนามศุภชลาศัย
2528–35	ไม่มีการแข่งขัน
2536	องค์การโทรศัพท์ฯ	2–0	โอสถสภา	สนามกีฬาธูปะเตมีย์
2537	ราชประชา	2-1	การท่าเรือฯ	สนามศุภชลาศัย
2538	ไม่มีการแข่งขัน
2539	ทหารอากาศ	4-2	ราชประชา	สนามศุภชลาศัย
2540	สินธนา	2-0	ทหารอากาศ	สนามศุภชลาศัย
2541	ธนาคารกรุงเทพ	2–1	โอสถสภา	สนามศุภชลาศัย
2542	ธนาคารกสิกรไทย	1–0	ราชประชา	สนามศุภชลาศัย
2543-2551	ไม่มีการแข่งขัน
2552	การท่าเรือไทย	1–1 หลังต่อเวลา (5–4 จุดโทษ)	บีอีซี เทโรศาสน	สนามศุภชลาศัย
2553	ชลบุรี	2–1	เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2554	บุรีรัมย์ พีอีเอ	1–0	เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2555	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	2–1	อาร์มี่ ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2556	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	3–1	บางกอกกล๊าส	สนามศุภชลาศัย
2557	บางกอกกล๊าส	1–0	ชลบุรี	สนามศุภชลาศัย
2558	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	3–1	เมืองทอง ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2559	ชลบุรี, ชัยนาท ฮอร์นบิล, ราชบุรี มิตรผล และ สุโขทัย (ครองแชมป์ร่วมกัน)
2560	เชียงราย ยูไนเต็ด	4–2	แบงค็อก ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2561	เชียงราย ยูไนเต็ด	3–2	บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	สนามศุภชลาศัย
2562	การท่าเรือ	1–0	ราชบุรี มิตรผล	บีจี สเตเดียม
2563–64	สิงห์ เชียงราย ยูไนเต็ด	1–1 หลังต่อเวลา (4–3 จุดโทษ)	ชลบุรี เอฟซี	สนามกีฬาธรรมศาสตร์ รังสิต

¹ส่งแข่งในนาม ทีมมูลนิธิพัฒนาเยาวชน

สถิติของการแข่งขัน

• ยิงประตูมากที่สุด: 1 - 22 วันที่ 27 ตุลาคม 2564 - รอบ 64 ทีมสุดท้าย เอ็มบีเอฟ อัมพวา กับ การท่าเรือ

ทำเนียบผู้ชนะเลิศจำแนกตามสโมสร

สโมสร	ชนะเลิศ
ราชประชา	4 (2519^2, 2520^2, 2527, 2537)
บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด	4 (2554^4, 2555, 2556, 2558)
ธนาคารกรุงเทพ	3 (2523, 2524^1, 2541)
การท่าเรือ	3 (2525, 2552^3, 2562)
สิงห์ เชียงราย ยูไนเต็ด	3 (2560, 2561, 2563–64)
ชลบุรี	2 (2553, 2559^1)
ราชวิถี	2 (2517, 2518)
ดอนมูล	1 (2524^1)
ไทยน้ำทิพย์	1 (2526)
องค์การโทรศัพท์ฯ	1 (2536)
ทหารอากาศ	1 (2539)
สินธนา	1 (2540)
ธนาคารกสิกรไทย	1 (2542)
บางกอกกล๊าส	1 (2557)
สุโขทัย	1 (2559^1)
ชัยนาท ฮอร์นบิล	1 (2559^1)
ราชบุรี มิตรผล	1 (2559^1)

¹ชนะเลิศร่วมกัน

²ส่งแข่งในนาม ทีมมูลนิธิพัฒนาเยาวชน

³ส่งแข่งในนาม การท่าเรือไทย เอฟซี

⁴ส่งแข่งในนาม บุรีรัมย์ พีอีเอ

ดูเพิ่ม

• ไทยลีกคัพ
• ไทยแลนด์แชมเปียนส์คัพ

อ้างอิง

1. https://web.facebook.com/media/set/?vanity=ByTommyBar&set=a.187411361691646 เอฟ เอ คัพ (ไทยแลนด์) - ฟุตบอลไทยในอดีต By TommyBar
2. DIVISION 1 TEAM (1999) - thaisoccerteam.net
3. https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=1378631452274119&id=564147727055833 ชมรมประวัติศาสตร์ฟุตบอลสิงห์ท่าเรือ

แหล่งข้อมูลอื่น

• ทำเนียบแชมป์ เอฟเอคัพ ในรอบ 43 ปี (สยามสปอร์ต)
• ประวัติสโมสรทหารอากาศ 2017-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน