เอยาฟยาตลาเยอคุตล์

เอยาฟยาตลาเยอคุตล์ (ไอซ์แลนด์: Eyjafjallajökull  [ˈɛɪjaˌfjatlaˌjœːkʏtl̥] ) เป็นชื่อเรียกของครอบน้ำแข็งขนาดเล็กแห่งหนึ่งทางตอนใต้ของประเทศไอซ์แลนด์ ครอบน้ำแข็งแห่งนี้ตั้งอยู่ทิศเหนือของหมู่บ้านสโกอาร์และทางทิศตะวันตกของครอบน้ำแข็งมีร์ตัลส์เยอคุตล์ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า

เอยาฟยาตลาเยอคุตล์
Guðnasteinn Hámundur
จิเยอคุตล์ ธารน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดบนเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ภูกปกคลุมด้วยเภ้าภูเขาไฟ
จุดสูงสุด
ความสูง เหนือระดับน้ำทะเล	ภูเขา: 1,651 m (5,417 ft) ธารน้ำแข็ง: 1,666 m (5,466 ft)
พิกัด	63°37′12″N 19°36′48″W / 63.62000°N 19.61333°W / 63.62000; -19.61333พิกัดภูมิศาสตร์: 63°37′12″N 19°36′48″W / 63.62000°N 19.61333°W / 63.62000; -19.61333
ข้อมูลทางภูมิศาสตร์
เอยาฟยาตลาเยอคุตล์ ไอซ์แลนด์
ที่ตั้ง	ซูทือร์ลันต์, ประเทศไอซ์แลนด์
เทือกเขา	N/A
ข้อมูลทางธรณีวิทยา
ประเภทภูเขา	กรวยภูเขาไฟสลับชั้น
แนวโค้ง/เข็มขัดภูเขาไฟ	ภูเขาไฟโซนตะวันออก
การปะทุครั้งล่าสุด	March to June 2010

ชั้นน้ำแข็งของครอบน้ำแข็งดังกล่าวได้ปกคลุมภูเขาไฟ (สูง 1,666 เมตรหรือ 5,466 ฟุต) ซึ่งได้ปะทุค่อนข้างบ่อยนับตั้งแต่ยุคน้ำแข็ง เมื่อเวลาที่มันนำหินไรโอไลต์ขึ้นมาสู่พื้นผิวโลก ในปี พ.ศ. 2553 ได้มีการปะทุขึ้นสองครั้งเมื่อวันที่ 20 มีนาคม และวันที่ 15 เมษายน ผลจากการปะทุในเดือนเมษายน ส่งผลรบกวนการจราจรทางอากาศตลอดยุโรปเหนือและยุโรปตะวันตก ซึ่งนักวิทยาศาสตร์กล่าวว่ามันมีความรุนแรงกว่าการปะทุเมื่อเดือนก่อนถึง 10-20 เท่า การปะทุครั้งล่าสุดในอดีตคือจาก ค.ศ. 1821-1823 การระเบิดออกของทะเลสาบธารน้ำแข็งก่อให้เกิดอุทกภัยตามมา. แม้ว่าการประทุของเอยาฟยาลาเยอคุตล์ทำให้เกิดการชะงักครั้งยิ่งใหญ่ แต่หากเทียบกับการประทุครั้งใหญ่ที่สุดในประเทศไอซ์แลนด์เมื่อในอดีตนั้น การประทุครั้งนี้ถือเป็นเพียงแค่หยดน้ำเท่านั้น

การปะทุในปี พ.ศ. 2553

ดูบทความหลักที่: การปะทุของเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ พ.ศ. 2553 และ การปิดน่านฟ้าทั่วยุโรปจากการปะทุของเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ พ.ศ. 2553

ปลายปี พ.ศ. 2552 กิจกรรมแผ่นดินไหวได้เกิดขึ้นรอบพื้นที่ภูเขาไฟเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ โดยมีแผ่นดินไหวขนาดย่อมหลายพันครั้ง (ส่วนใหญ่มีความรุนแรง 1-2 โมเมนต์-แมกนิจูด ลึกลงไป 7-10 กิโลเมตรใต้ภูเขาไฟ) เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2553 ชุดอุปกรณ์ระบบกำหนดตำแหน่งบนโลก (GPS) ซึ่งสถาบันอุตุนิยมวิทยาแห่งไอซ์แลนด์ใช้ที่ทุ่งทอร์วัลต์เซรีในแถบเอยาฟเยิตล์ (ห่างออกไปทางตะวันออกเฉียงใต้ราว 15 กิโลเมตรจากจุดที่มีการปะทุของภูเขาไฟครั้งล่าสุด) ได้แสดงให้เห็นว่า เปลือกท้องถิ่นได้เคลื่อนไปทางทิศใต้ 3 เซนติเมตร โดยการเคลื่อน 1 เซนติเมตร ใช้เวลาภายใน 4 วัน ความผิดปกติของกิจกรรมแผ่นดินไหวครั้งนี้ประกอบกับการเคลื่อนที่อย่างรวดเร็วของแผ่นเปลือกโลกในพื้นที่ได้ให้หลักฐานแก่นักธรณีฟิสิกส์ว่า หินหนืด (magma) จากใต้แผ่นเปลือกโลกกำลังไหลเข้าสู่กะเปาะหินหนืด (magma chamber) ใต้ภูเขาไฟเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ กิจกรรมแผ่นดินไหวดังกล่าวยังได้เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ และนับตั้งแต่วันที่ 3-5 มีนาคม ได้เกิดแผ่นดินไหวเกือบ 3,000 ครั้งซึ่งตรวจวัดได้ที่จุดเหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหวในภูเขาไฟ

 

การปะทุเมื่อวันที่ 27 มีนาคม พ.ศ. 2553

การปะทุเกิดขึ้นทางตอนใต้ของไอซ์แลนด์ เมื่อวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2553 ณ ระบบภูเขาไฟเอยาฟยาตลาเยอคุตล์ รายงานการพบเห็นครั้งแรกเกิดขึ้นราว 23:00 น. ตามเวลามาตรฐานกรีนิช โดยกลุ่มเมฆสีแดงถูกพบเห็นที่ภูเขาไฟ การปะทุเป็นผลสืบเนื่องมาจากกิจกรรมแผ่นดินไหวอย่างรุนแรงและการเปลี่ยนลักษณะในอัตราสูงในช่วงหลายสัปดาห์ก่อนหน้าการปะทุ ประกอบกับหินหนืดซึ่งเติมพลังให้กับภูเขาไฟ

เมื่อวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2553 เอยาฟยาตลาเยอคุตล์ยังคงปะทุขึ้นอีกครั้งหลังจากหยุดชะงักไปชั่วระยะหนึ่ง การปะทุครั้งนี้เกิดขึ้นที่ตรงกลางของธารน้ำแข็ง ทำให้อุทกภัยที่เกิดจากน้ำแข็งละลายไหลทะลักลงสู่แม่น้ำที่อยู่ใกล้เคียงซึ่งอยู่ทั้งสองด้านของภูเขาไฟ และประชาชน 800 คนต้องถูกอพยพจากพื้นที่ ถนนตามแม่น้ำมาร์คาร์ปลีโยตถูกทำลายในหลายพื้นที่

ไม่เหมือนกับการปะทุครั้งก่อนหน้า การปะทุครั้งที่สองเกิดขึ้นที่ใต้น้ำแข็งของธารน้ำแข็ง น้ำเย็นซึ่งเกิดจากการละลายของน้ำแข็งได้ทำให้ลาวาเย็นลงอย่างรวดเร็วและทำให้ลาวาที่แข็งตัวนั้นแตกกลายเป็นแก้ว ทำให้เกิดอนุภาคแก้วขนาดเล็กซึ่งถูกนำพาไปในพวยเถ้าถ่าน ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนั้น ก็ทำให้สายการบินที่ออกจากยุโรปและเข้ามายุโรปต้องปิดลงหลายวัน ประกอบกับขนาดของการปะทุ ซึ่งคาดกันว่ามีขนาดเป็น 10-20 เท่า ของการปะทุที่ฟิมม์เวอร์ดูเฮาลส์เมื่อวันที่ 20 มีนาคม ส่งผลให้เกิดพวยเถ้าถ่านซึ่งมีแก้วเจือปนในปริมาณสูงตกค้างในชั้นบรรยากาศระดับสูง ซึ่งเป็นอันตรายต่ออากาศยาน

สมุดภาพ

•  

  เอยาฟยาตลาเยอคุตล์

•  

  ชาวบ้านท้องถิ่นและนักท่องเที่ยวสังเกตการณ์ภูเขาไฟก่อนหน้าการปะทุ

อ้างอิง

1. Bartnicki; Haakenstad; Hov (31 October 2010). "Volcano Version of the SNAP Model" (PDF). Norwegian Meteorological Institute. p. 6.
2. "Eyjafjallajökull". Peakbagger.com. สืบค้นเมื่อ 2015-11-24.
3. "Increasing signs of activity at Eyjafjallajökull in Iceland : Eruptions". Scienceblogs.com. doi:10.1016/j.jog.2006.09.005. สืบค้นเมื่อ 2010-04-17.
4. ภูเขาไฟในประเทศไอซ์แลนด์
5. Veðurstofa Íslands (5 March 2010) "Jarðskjálftahrina undir Eyjafjallajökli". Veðurstofa Ísland (The Meteorological Institute of Iceland).
6. Measurements made by using maps and measurement tools from Fasteignaskrá Íslandskort "Fasteignaskrá measurement tools".
7. Institute of Earth Sciences. Eruption in Eyjafjallajökull 20 March to present.
8. Robert Barr (15 April 2010). "Iceland's volcanic ash halts flights in northern Europe". BBC News. สืบค้นเมื่อ 15 April 2010.
9. "Iceland's volcanic ash halts flights across Europe | World news | guardian.co.uk". Guardian. 2008-01-23. สืบค้นเมื่อ 2010-04-18.

แหล่งข้อมูลอื่น

• ภาพถ่ายจากดาวเทียมของการปะทุในปี พ.ศ. 2553 โดยนาซา
• Video of the first 2010 eruption
• Volcanic Eyjafjallajökull run off: Seljalandsfoss Waterfall (binaural recording optimized for headphones)

บทความทางภูมิศาสตร์

• Univ. of Iceland: History of Eyjafjallajökull (ไอซ์แลนด์)
• Geology of Katla and Eyjafjallajökull volcanoes, University of Iceland
• Magma pathways and earthquakes at Eyjafjallajökull, Icelandic Meteorological Institute (PDF)
• Institute of Earth Sciences – Eruption in Eyjafjallajökull (daily eruption status reports)
• SI / USGS Weekly Volcanic Activity Report for Eyjafjallajökull

การพยากรณ์เถ้าภูเขาไฟ

• Volcanic Ash Advisory Graphical Forecast for the North Atlantic region
• Volcanic Ash Concentration Charts for the North Atlantic region

แผนที่

• Iceland National Land Survey‘s map of area
• contour map