เอะ

เอะ เป็นคะนะของภาษาญี่ปุ่นตัวหนึ่ง ฮิระงะนะเขียนว่า え มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 衣 และคะตะกะนะเขียนว่า エ มีที่มาจากส่วนขวาของมันโยงะนะ 江 ออกเสียงว่า  [e] แต่ในการพูดจริงอาจแปรเป็น [ɛ], [e̞], [ɛ̝] (คล้ายสระ แอ) เมื่อเอะขึ้นต้นคำหรืออยู่หลังเสียง /i/ หรือ /n/ จะเกิดการแปรเสียงเป็น [ʲe] ดังจะเห็นได้จาก 円 (えん, เย็ง) คือสกุลเงินของประเทศญี่ปุ่น

ฮิรางานะ	คาตากานะ
การถอดอักษร	e
มังโยงานะ ของฮิรางานะ	衣
มังโยงานะ ของคาตากานะ	江
รหัสเรียกขาน	英語のエ (เอโงะ โนะ เอะ)
รหัสมอร์ส	－・－－－
อักษรเบรลล์
ยูนิโคด	U+3048, U+30A8
คะนะ อึง วะ ระ ยะ มะ ฮะ นะ ทะ ซะ คะ อะ วิ ริ – มิ ฮิ นิ ชิ ชิ คิ อิ – รุ ยุ มุ ฟุ นุ สึ ซุ คุ อุ เวะ เระ – เมะ เฮะ เนะ เทะ เซะ เคะ เอะ โวะ โระ โยะ โมะ โฮะ โนะ โทะ โซะ โคะ โอะ เคะตัวเล็ก · สึตัวเล็ก · โยะริ · โคะโตะ ดะกุเต็ง · ฮันดะกุเต็ง · โชอมปุ

え เป็นอักษรลำดับที่ 4 อยู่ระหว่าง う (อุ) กับ お (โอะ) ในการจัดลำดับอักษรปัจจุบัน ส่วนการจัดลำดับแบบอิโระฮะ え เป็นอักษรลำดับที่ 34 อยู่ระหว่าง こ (โคะ) กับ て (เทะ)

รูปแบบ	โรมะจิ	ฮิระงะนะ	คะตะกะนะ	เสียงอ่าน
ธรรมดา	e	え	エ	เอะ
	ei ē	えい, えぃ ええ, えぇ えー, え～	エイ, エィ エエ, エェ エー, エ～	เอ

อักษรแบบอื่น

 

ฮิระงะนะ 𛀁 (เยะ)

อักษรแบบอื่นของเอะคือคะนะขนาดเล็ก ぇ, ェ ใช้สำหรับแสดงเสียงภาษาต่างประเทศของญี่ปุ่นเช่น イェ (เยะ), ヴェ (เวะ หรือ ve) หรือใช้สำหรับลากเสียงสระเอะให้ยาวขึ้นเป็น เอ

อักษรโอะกินะวะบางแบบใช้ ぇ ควบคู่กับ く (คุ) กลายเป็นทวิอักษร くぇ (เควะ)

อักษรโบราณของเอะมีอีกสองรูปได้แก่

• คะตะกะนะ 𛀀 (U+1B000) มีที่มาจากส่วนบนของมันโยงะนะ 衣 เป็นคะตะกะนะดั้งเดิมของ え ใช้แทนเสียง เอะ
• ฮิระงะนะ 𛀁 (U+1B001) มีที่มาจากตัวเขียนหวัดของมันโยงะนะ 江 เป็นฮิระงะนะดั้งเดิมของ エ ใช้แทนเสียง เยะ เช่นคำว่า 江戸 (เอะโดะ) เดิมอ่านว่า 𛀁ど (เยะโดะ)

ซึ่งในเวลาต่อมา エ กลายมาเป็นคะตะกะนะของ え ซึ่งใช้แทนเสียงเอะและเยะได้ทั้งคู่

นอกจากนี้ ยุคเมจิตอนต้นมีการเสนอให้ใช้คะตะกะนะ   ซึ่งมาจากการผสม イ กับ エ เพื่อใช้แทนเสียง เยะ หรือ ye แต่การเสนอก็ตกไป

อักขระ	ยูนิโคด	จิส เอกซ์ 0213	ความหมาย
ぇ	U+3047	1-4-7	ฮิระงะนะ เอะ ตัวเล็ก
え	U+3048	1-4-8	ฮิระงะนะ เอะ
ェ	U+30A7	1-5-7	คะตะกะนะ เอะ ตัวเล็ก
エ	U+30A8	1-5-8	คะตะกะนะ เอะ
㋓	U+32D3	1-12-62	คะตะกะนะ เอะ ในวงกลม
ｪ	U+FF6A	ไม่มี	คะตะกะนะ เอะ ตัวเล็ก ครึ่งความกว้าง
ｴ	U+FF74	ไม่มี	คะตะกะนะ เอะ ครึ่งความกว้าง
𛀀	U+1B000	ไม่มี	คะตะกะนะ เอะ โบราณ
𛀁	U+1B001	ไม่มี	ฮิระงะนะ เยะ โบราณ

ลำดับขีด

ลำดับขีดในการเขียน え

ลำดับขีดในการเขียน エ

ฮิระงะนะ え มีลำดับขีด 2 ขีดดังนี้

1. ขีดเฉียงด้านบนไปทางขวาเล็กน้อย อาจมีตวัดมาทางซ้ายหรือไม่ก็ได้
2. ขีดเส้นนอนในตำแหน่งที่ต่ำกว่า ขีดไปจนสุดแล้วหักเฉียงลงทางซ้าย จากนั้นเขียนลูกคลื่นไปทางขวาคล้ายทิลเดอ (~)

คะตะกะนะ エ มีลำดับขีด 3 ขีดดังนี้

1. ขีดเส้นนอนด้านบนจากซ้ายไปขวา
2. ขีดเส้นตั้งโดยลากจากกึ่งกลางของเส้นแรกลงมา
3. ขีดเส้นนอนด้านล่างจากซ้ายไปขวา โดยให้เชื่อมกับปลายเส้นที่สอง ด้วยขนาดยาวกว่าเส้นแรกเล็กน้อย

คันจิ

ตัวอย่างคันจิที่อ่านว่าเอะ และขึ้นต้นด้วยเอะ มีดังนี้

荏 餌 叡 営 嬰 影 映 曳 栄 永 泳 洩 瑛 盈 穎 頴 英 衛 詠 鋭

液 疫 益 駅 悦 謁 越 閲 榎 厭 円 園 堰 奄 宴 延 怨 掩 援 沿

演 炎 焔 煙 燕 猿 縁 艶 苑 薗 遠 鉛 鴛 塩

อ้างอิง

1. ตัวอย่างรูปร่างของ 𛀀 และ 𛀁
2. ตัวอย่างคำศัพท์ที่ใช้ เยะ
3. 片仮名, 大辞林
4. 「いろは と アイウエオ」 (ญี่ปุ่น)
5. JIS拡張漢字（JIS X 0213:2004）（全コード表） (ญี่ปุ่น)