เนื้อหาในบทความนี้ล้าสมัย โปรดปรับปรุงข้อมูลให้เป็นไปตามเหตุการณ์ปัจจุบันหรือล่าสุด ดูหน้าอภิปรายประกอบ |
นอร์ม็องดี (ฝรั่งเศส: Normandie; นอร์มัน: Normaundie; มาจากคำภาษาฝรั่งเศสเก่าว่า Normanz รูปพหูพจน์ของ Normant ซึ่งมีรากศัพท์มาจากคำที่แปลว่า "คนจากทางเหนือ" ในภาษาแถบสแกนดิเนเวียหลายภาษา) เป็นหนึ่งในแคว้น 18 แคว้นของประเทศฝรั่งเศส มีอาณาบริเวณสอดคล้องกับดัชชีนอร์ม็องดีในอดีต
ในทางบริหาร แคว้นนอร์ม็องดีแบ่งออกเป็น 5 จังหวัด ได้แก่ กาลวาโดส, แซน-มารีตีม, ม็องช์, ออร์น และเออร์ ครอบคลุมเนื้อที่ 30,627 ตารางกิโลเมตร (11,825 ตารางไมล์) คิดเป็นประมาณร้อยละ 5 ของดินแดนฝรั่งเศสทั้งหมด จำนวนประชากรของแคว้น 3.3 ล้านคนคิดเป็นประมาณร้อยละ 5 ของประชากรฝรั่งเศสทั้งหมด
ภูมิภาคนอร์ม็องดีตามประวัติศาสตร์ประกอบด้วยแคว้นนอร์ม็องดีในปัจจุบัน รวมกับพื้นที่เล็ก ๆ ซึ่งทุกวันนี้เป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดมาแยนและจังหวัดซาร์ตในแคว้นเปอีเดอลาลัวร์ หมู่เกาะแชนเนล (ฝรั่งเศสแผ่นดินใหญ่เรียกว่า "หมู่เกาะอังกฤษ-นอร์ม็องดี") ในอดีตก็เป็นส่วนหนึ่งของนอร์ม็องดีเช่นกัน หมู่เกาะนี้มีเนื้อที่ 194 ตารางกิโลเมตร และประกอบด้วยเขตเจ้าพนักงานศาลสองแห่ง ได้แก่ เกิร์นซีย์และเจอร์ซีย์ ซึ่งเป็นเขตสังกัดราชบัลลังก์สหราชอาณาจักร
ชื่อนอร์ม็องดีมีที่มาจากการตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ของชาวไวกิงหรือ "คนเหนือ" จากนอร์เวย์และเดนมาร์กตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ 14 (คริสต์ศตวรรษที่ 9) ซึ่งได้รับการยืนยันโดยสนธิสัญญาในพุทธศตวรรษที่ 15 (คริสต์ศตวรรษที่ 10) ระหว่างพระเจ้าชาร์ลที่ 3 แห่งฝรั่งเศส กับรอลโลแห่งอาณาจักรเมอเรอ (ในนอร์เวย์ปัจจุบัน) หลังจากการพิชิตอังกฤษของชาวนอร์มันในปี พ.ศ. 1609 (ค.ศ. 1066) นอร์ม็องดีและอังกฤษก็มีความเกี่ยวดองกันผ่านทางผู้ปกครองชาวนอร์มันและชาวแฟรงก์อยู่หนึ่งศตวรรษครึ่ง
ระหว่างปี พ.ศ. 2499–2558 นอร์ม็องดีถูกแบ่งออกเป็น 2 แคว้นการปกครอง ได้แก่ บัส-นอร์ม็องดี (นอร์ม็องดีตอนล่าง) และโอต-นอร์ม็องดี (นอร์ม็องดีตอนบน) แคว้นทั้งสองถูกยุบรวมเป็นแคว้นเดียวเมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2559
หุบเขาแม่น้ำเซนและแม่น้ำเออร์เป็นถิ่นที่อยู่อาศัยมาตั้งแต่ยุคพาเลโอลิธิค ถิ่นที่อยู่อาศัยของชาวเคลติกถูกพิชิตโดยจูเลียส ซีซาร์ใน 56 ปีก่อนคริสตกาล และสุดท้ายแคว้นก็กลายเป็นมณฑลกัลเลียลุกดูเนนซิสเซกุนดาของชาวโรมัน ถิ่นที่อยู่อาศัยดังกล่าวถูกเปลี่ยนเป็นชาวคริสต์ในคริสต์ศตวรรษที่ 3 ถึง 4 และตกอยู่ภายใต้การปกครองของชาวแฟรงก์เมโรวินเจียนในปลายคริสต์ศตวรรษที่ 5 จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรนูสเตรียของชาวแฟรงก์
ดัชชีนอร์ม็องดี
รูปปั้นแกะสลักของรอลโลในฟาเลส์ ประเทศฝรั่งเศส
ชายฝั่งนอร์ม็องดีถูกทำลายครั้งแล้วครั้งเล่าโดยผู้รุกรานชาวไวกิงหรือชาวนอร์ธตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 8 เป็นต้นมา เมื่อผู้ปกครองการอแล็งเฌียงอ่อนแอลง ชาวไวกิงก็เข้ามาปล้นสะดมบนผืนแผ่นดินได้ สุดท้ายพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ผู้เรียบง่ายแห่งฝรั่งเศสได้ยกอาณาเขตบริเวณรูอ็องและปากแม่น้ำเซนให้รอลโล ผู้นำของกลุ่มไวกิงกลุ่มใหญ่ที่สุด ในสนธิสัญญาแซ็งต์แคลร์ซูร์เอปต์ในปี ค.ศ. 911 เพื่อนร่วมชาติชาวสแกนดิเนเวียของรอลโลย้ายถิ่นเข้ามาเป็นจำนวนมากเพื่อลงหลักปักฐานในดินแดนดังกล่าว และได้รับเอาธรรมเนียม, ภาษา และศาสนาของฝรั่งเศสมา ชาวไวกิงกลุ่มนี้กลายเป็นที่รู้จักในชื่อชาวนอร์มัน และแคว้นที่พวกเขาอาศัยกลายเป็นที่รู้จักในชื่อนอร์ม็องดี
ผู้สืบทอดตำแหน่งของรอลโลที่เปลี่ยนเป็นชาวคริสต์ครองตำแหน่งเป็นดยุคแห่งนอร์ม็องดี ได้อาณาเขตข้างเคียงมาจากการทำสงครามอย่างต่อเนื่อง และทรงอำนาจพอที่จะควบคุมดูแลดินแดนของตนได้อย่างเป็นอิสระจากราชบัลลังก์ฝรั่งเศสในทางปฏิบัติ กีโยมหรือวิลเลียม ดยุคแห่งนอร์ม็องดี ทายาทห่างๆ ของรอลโล ทำการรุกรานอังกฤษในปี ค.ศ. 1066 และกลายเป็นพระเจ้าวิลเลียมที่ 1 แห่งอังกฤษ (วิลเลียมผู้พิชิต) จึงเป็นการรวมการปกครองของอังกฤษและนอร์ม็องดีเข้าด้วยกัน เมื่อพระเจ้าวิลเลียมสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ. 1087 การรวมกันของนอร์ม็องดีและอังกฤษพังลงเมื่อพระโอรสของพระองค์ขัดแย้งกันเรื่องการสืบทอดตำแหน่ง การทะเลาะเบาะแว้งของพี่น้องสิ้นสุดลงในปี ค.ศ. 1106 เมื่อพระเจ้าเฮนรีที่ 1 กษัตริย์แห่งอังกฤษ พระโอรสคนหนึ่งของพระองค์ปราบพระเชษฐา รอแบต์หรือโรเบิร์ต ดยุคแห่งนอร์ม็องดี ในสมรภูมิตินเชอเบร หลังจากนั้นการสืบทอดตำแหน่งในนอร์ม็องดีก็ตกเป็นของกษัตริย์อังกฤษชั่วคราว ในปี ค.ศ. 1144 จูฟฟรัว แพลนทาเจเนต เคานต์แห่งอ็องฌูพิชิตนอร์ม็องดี ในปี ค.ศ. 1150 เขายกดัชชีให้อองรีหรือเฮนรี บุตรชายที่ต่อมากลายเป็นกษัตริย์แห่งอังกฤษในชื่อพระเจ้าเฮนรีที่ 2 ในปี ค.ศ. 1154
การปิดล้อมรูอ็อง ค.ศ. 1418-19 ภาพวาดของฝรั่งเศส
นอร์ม็องดีจึงกลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิอ็องฌูแว็ง (มีต้นกำเนิดในอ็องฌู) ที่ขยายอาณาเขตไปไกลอย่างต่อเนื่องโดยพระเจ้าเฮนรีที่ 2 และผู้สืบทอดตำแหน่งกษัตริย์อังกฤษ แต่นอร์ม็องดีได้กลายเป็นเป้าหมายหลักของกษัตริย์กาเปเตียงของฝรั่งเศสในการต่อสู้กับชาวอ็องฌูแว็งแพลนทาเจเนตของอังกฤษ การต่อสู้ทางทหารและทางการทูตของพระมหากษัตริย์กาเปเตียงของฝรั่งเศส คือ พระเจ้าหลุยส์ที่ 7 และพระเจ้าฟิลิปที่ 2 อูกุสต์ ทำให้ได้การควบคุมแคว้นมาจากผู้ปกครองอ็องฌูแว็งของอังกฤษซึ่งส่งผลให้พิชิตมาได้อย่างสมบูรณ์ พระเจ้าฟิลิปได้ผนวกนอร์ม็องดีในปี ค.ศ. 1204 และตามสนธิสัญญาปารีสในปี ค.ศ. 1259 ราชบัลลังก์อังกฤษ คือ พระเจ้าเฮนรีที่ 3 ได้ยอมสละการอ้างสิทธิ์ในนอร์ม็องดีอย่างเป็นทางการ ซึ่งถือเป็นการยอมรับว่าได้เสียดัชชีให้กับฝรั่งเศส ภายหลังอังกฤษพิชิตนอร์ม็องดีกลับคืนมาได้ในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 15 ในช่วงสงครามร้อยปี แต่ฝรั่งเศสก็กอบกู้กลับคืนไปได้อีกครั้ง และได้ควบคุมอย่างถาวรในปี ค.ศ. 1450 หลังได้รับชัยชนะในสมรภูมิโฟร์มิญญี
จังหวัดของฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 11 แห่งฝรั่งเศสได้มอบดัชชีนอร์ม็องดีให้แก่ชาร์ลส์ พระอนุชา ในปี ค.ศ. 1465 แต่ไม่นานก็เอากลับคืนมาและสุดท้ายในปี ค.ศ. 1468 ได้ประกาศให้นอร์ม็องดีไม่สามารถแยกออกจากราชบัลลังก์ฝรั่งเศสได้ หลังจากนั้นนอร์ม็องดีก็ถูกปกครองในฐานะมณฑล
กองทัพพันธมิตรรุกรานนอร์ม็องดี วันดีเดย์ ค.ศ. 1944
พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 ได้ควบคุมดูแลการปรับหน่วยงานของนอร์ม็องดีใหม่ให้เป็นเหมือนหน่วยงานของฝรั่งเศส และยกระดับกิจกรรมด้านการค้าและการเดินทะเล การยกเลิกพระบรมราชโองการแห่งน็องต์ในปี ค.ศ. 1685 ทำให้เกิดการย้ายถิ่นของชาวอูกือนูต์ที่มีส่วนสำคัญทั้งด้านเศรษฐกิจและกองทัพเรือ แต่ไม่นานนอร์ม็องดีก็กอบกู้ความสำเร็จกลับคืนมาได้ในคริสต์ศตวรรษที่ 18 ในปี ค.ศ. 1791 รัฐบาลของคณะปฏิวัติฝรั่งเศสแบ่งอดีตมณฑลนอร์ม็องดีเป็นจังหวัดม็องช์, แกลวาโดส, ออร์น, เออร์ และเซนแอ็งเฟริเยอ (ปัจจุบันคือเซนมาริตีม) ชื่อนอร์ม็องดีปรากฏในประวัติศาสตร์สงครามโลกครั้งที่สองในฐานะจุดที่กองทัพพันธมิตรรุกรานเยอรมนีที่ยึดครองฝรั่งเศสในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1944 ในปี ค.ศ. 2016 แคว้นบัสนอร์ม็องดีถูกรวมกับแคว้นอูตนอร์ม็องดี ก่อตั้งการบริราชการใหม่ที่ปกครองนอร์ม็องดีทั้งหมดขึ้นมา
อ้างอิง - Normandy REGION, FRANCE: Britannica
- "Norman". Online Etymology Dictionary. สืบค้นเมื่อ April 2010.
- Administrative Normandy Archived พฤษภาคม 1, 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
- Michel Badet (29 May 2010). "Découvertes touristiques Cap Breizh – Les îles Anglo-Normandes". capbreizh.com. สืบค้นเมื่อ 8 October 2010.
แหล่งข้อมูลอื่น แคว, นนอร, องด, เน, อหาในบทความน, าสม, โปรดปร, บปร, งข, อม, ลให, เป, นไปตามเหต, การณ, จจ, นหร, อล, าส, หน, าอภ, ปรายประกอบนอร, องด, ฝร, งเศส, normandie, นอร, normaundie, มาจากคำภาษาฝร, งเศสเก, าว, normanz, ปพห, พจน, ของ, normant, งม, รากศ, พท, มาจากคำท, แปลว, . enuxhainbthkhwamnilasmy oprdprbprungkhxmulihepniptamehtukarnpccubnhruxlasud duhnaxphiprayprakxbnxrmxngdi frngess Normandie nxrmn Normaundie macakkhaphasafrngessekawa Normanz rupphhuphcnkhxng Normant sungmiraksphthmacakkhathiaeplwa khncakthangehnux inphasaaethbsaekndienewiyhlayphasa 1 epnhnunginaekhwn 18 aekhwnkhxngpraethsfrngess mixanabriewnsxdkhlxngkbdchchinxrmxngdiinxditaekhwnnxrmxngdiRegion Normandieaekhwnkhxngfrngessthngtraxarmpraeths frngessemuxnghlkruxxngcnghwd5 kalwaodsaesn maritimmxngchxxrnexxrkarpkkhrxng prathanaexrew mxaerng nuowsxngthr phunthi thnghmd29 906 tr km 11 547 tr iml prachakr 2556 thnghmd3 322 757 khn khwamhnaaenn110 khn tr km 290 khn tr iml ekhtewlaUTC 1 ewlayuorpklang vdurxn ewlaxxmaesng UTC 2 ewlaxxmaesngyuorpklang ewbisthttps www normandie fr inthangbrihar aekhwnnxrmxngdiaebngxxkepn 5 cnghwd idaek kalwaods aesn maritim mxngch xxrn aelaexxr khrxbkhlumenuxthi 30 627 tarangkiolemtr 11 825 tarangiml 2 khidepnpramanrxyla 5 khxngdinaednfrngessthnghmd canwnprachakrkhxngaekhwn 3 3 lankhnkhidepnpramanrxyla 5 khxngprachakrfrngessthnghmdphumiphakhnxrmxngditamprawtisastrprakxbdwyaekhwnnxrmxngdiinpccubn rwmkbphunthielk sungthukwnniepnswnhnungkhxngcnghwdmaaeynaelacnghwdsartinaekhwnepxiedxlalwr hmuekaaaechnenl frngessaephndinihyeriykwa hmuekaaxngkvs nxrmxngdi inxditkepnswnhnungkhxngnxrmxngdiechnkn hmuekaanimienuxthi 194 tarangkiolemtr 3 aelaprakxbdwyekhtecaphnkngansalsxngaehng idaek ekirnsiyaelaecxrsiy sungepnekhtsngkdrachbllngkshrachxanackrchuxnxrmxngdimithimacakkartngthinthaninphunthikhxngchawiwkinghrux khnehnux caknxrewyaelaednmarktngaetphuththstwrrsthi 14 khriststwrrsthi 9 sungidrbkaryunynodysnthisyyainphuththstwrrsthi 15 khriststwrrsthi 10 rahwangphraecacharlthi 3 aehngfrngess kbrxlolaehngxanackremxerx innxrewypccubn hlngcakkarphichitxngkvskhxngchawnxrmninpi ph s 1609 kh s 1066 nxrmxngdiaelaxngkvskmikhwamekiywdxngknphanthangphupkkhrxngchawnxrmnaelachawaefrngkxyuhnungstwrrskhrungrahwangpi ph s 2499 2558 nxrmxngdithukaebngxxkepn 2 aekhwnkarpkkhrxng idaek bs nxrmxngdi nxrmxngditxnlang aelaoxt nxrmxngdi nxrmxngditxnbn aekhwnthngsxngthukyubrwmepnaekhwnediywemuxwnthi 1 mkrakhm ph s 2559 enuxha 1 prawtisastr 1 1 dchchinxrmxngdi 1 2 cnghwdkhxngfrngess 2 xangxing 3 aehlngkhxmulxunprawtisastr aekikhhubekhaaemnaesnaelaaemnaexxrepnthinthixyuxasymatngaetyukhphaeloxlithikh thinthixyuxasykhxngchawekhltikthukphichitodycueliys sisarin 56 pikxnkhristkal aelasudthayaekhwnkklayepnmnthlkleliylukduennsiseskundakhxngchawormn thinthixyuxasydngklawthukepliynepnchawkhristinkhriststwrrsthi 3 thung 4 aelatkxyuphayitkarpkkhrxngkhxngchawaefrngkemorwineciyninplaykhriststwrrsthi 5 cnklayepnswnhnungkhxngrachxanackrnusetriykhxngchawaefrngk dchchinxrmxngdi aekikh ruppnaekaslkkhxngrxlolinfaels praethsfrngess chayfngnxrmxngdithukthalaykhrngaelwkhrngelaodyphurukranchawiwkinghruxchawnxrthtngaetkhriststwrrsthi 8 epntnma emuxphupkkhrxngkarxaelngechiyngxxnaexlng chawiwkingkekhamaplnsadmbnphunaephndinid sudthayphraecacharlsthi 3 phueriybngayaehngfrngessidykxanaekhtbriewnruxxngaelapakaemnaesnihrxlol phunakhxngklumiwkingklumihythisud insnthisyyaaesngtaekhlrsurexptinpi kh s 911 ephuxnrwmchatichawsaekndienewiykhxngrxlolyaythinekhamaepncanwnmakephuxlnghlkpkthanindinaedndngklaw aelaidrbexathrrmeniym phasa aelasasnakhxngfrngessma chawiwkingklumniklayepnthiruckinchuxchawnxrmn aelaaekhwnthiphwkekhaxasyklayepnthiruckinchuxnxrmxngdiphusubthxdtaaehnngkhxngrxlolthiepliynepnchawkhristkhrxngtaaehnngepndyukhaehngnxrmxngdi idxanaekhtkhangekhiyngmacakkarthasngkhramxyangtxenuxng aelathrngxanacphxthicakhwbkhumduaeldinaednkhxngtnidxyangepnxisracakrachbllngkfrngessinthangptibti kioymhruxwileliym dyukhaehngnxrmxngdi thayathhang khxngrxlol thakarrukranxngkvsinpi kh s 1066 aelaklayepnphraecawileliymthi 1 aehngxngkvs wileliymphuphichit cungepnkarrwmkarpkkhrxngkhxngxngkvsaelanxrmxngdiekhadwykn emuxphraecawileliymsinphrachnminpi kh s 1087 karrwmknkhxngnxrmxngdiaelaxngkvsphnglngemuxphraoxrskhxngphraxngkhkhdaeyngkneruxngkarsubthxdtaaehnng karthaelaaebaaaewngkhxngphinxngsinsudlnginpi kh s 1106 emuxphraecaehnrithi 1 kstriyaehngxngkvs phraoxrskhnhnungkhxngphraxngkhprabphraechstha rxaebthruxorebirt dyukhaehngnxrmxngdi insmrphumitinechxebr hlngcaknnkarsubthxdtaaehnnginnxrmxngdiktkepnkhxngkstriyxngkvschwkhraw inpi kh s 1144 cuffrw aephlnthaecent ekhantaehngxxngchuphichitnxrmxngdi inpi kh s 1150 ekhaykdchchiihxxngrihruxehnri butrchaythitxmaklayepnkstriyaehngxngkvsinchuxphraecaehnrithi 2 inpi kh s 1154 karpidlxmruxxng kh s 1418 19 phaphwadkhxngfrngess nxrmxngdicungklayepnswnhnungkhxngckrwrrdixxngchuaewng mitnkaenidinxxngchu thikhyayxanaekhtipiklxyangtxenuxngodyphraecaehnrithi 2 aelaphusubthxdtaaehnngkstriyxngkvs aetnxrmxngdiidklayepnepahmayhlkkhxngkstriykaepetiyngkhxngfrngessinkartxsukbchawxxngchuaewngaephlnthaecentkhxngxngkvs kartxsuthangthharaelathangkarthutkhxngphramhakstriykaepetiyngkhxngfrngess khux phraecahluysthi 7 aelaphraecafilipthi 2 xukust thaihidkarkhwbkhumaekhwnmacakphupkkhrxngxxngchuaewngkhxngxngkvssungsngphlihphichitmaidxyangsmburn phraecafilipidphnwknxrmxngdiinpi kh s 1204 aelatamsnthisyyaparisinpi kh s 1259 rachbllngkxngkvs khux phraecaehnrithi 3 idyxmslakarxangsiththiinnxrmxngdixyangepnthangkar sungthuxepnkaryxmrbwaidesiydchchiihkbfrngess phayhlngxngkvsphichitnxrmxngdiklbkhunmaidintnkhriststwrrsthi 15 inchwngsngkhramrxypi aetfrngesskkxbkuklbkhunipidxikkhrng aelaidkhwbkhumxyangthawrinpi kh s 1450 hlngidrbchychnainsmrphumiofrmiyyi cnghwdkhxngfrngess aekikh phraecahluysthi 11 aehngfrngessidmxbdchchinxrmxngdiihaekcharls phraxnucha inpi kh s 1465 aetimnankexaklbkhunmaaelasudthayinpi kh s 1468 idprakasihnxrmxngdiimsamarthaeykxxkcakrachbllngkfrngessid hlngcaknnnxrmxngdikthukpkkhrxnginthanamnthl kxngthphphnthmitrrukrannxrmxngdi wndiedy kh s 1944 phraecahluysthi 14 idkhwbkhumduaelkarprbhnwyngankhxngnxrmxngdiihmihepnehmuxnhnwyngankhxngfrngess aelaykradbkickrrmdankarkhaaelakaredinthael karykelikphrabrmrachoxngkaraehngnxngtinpi kh s 1685 thaihekidkaryaythinkhxngchawxukuxnutthimiswnsakhythngdanesrsthkicaelakxngthpherux aetimnannxrmxngdikkxbkukhwamsaercklbkhunmaidinkhriststwrrsthi 18 inpi kh s 1791 rthbalkhxngkhnaptiwtifrngessaebngxditmnthlnxrmxngdiepncnghwdmxngch aeklwaods xxrn exxr aelaesnaexngefrieyx pccubnkhuxesnmaritim chuxnxrmxngdipraktinprawtisastrsngkhramolkkhrngthisxnginthanacudthikxngthphphnthmitrrukraneyxrmnithiyudkhrxngfrngessineduxnmithunayn kh s 1944 inpi kh s 2016 aekhwnbsnxrmxngdithukrwmkbaekhwnxutnxrmxngdi kxtngkarbrirachkarihmthipkkhrxngnxrmxngdithnghmdkhunmaxangxing aekikhNormandy REGION FRANCE Britannica Norman Online Etymology Dictionary subkhnemux April 2010 Check date values in accessdate help Administrative Normandy Archived phvsphakhm 1 2008 thi ewyaebkaemchchin Michel Badet 29 May 2010 Decouvertes touristiques Cap Breizh Les iles Anglo Normandes capbreizh com subkhnemux 8 October 2010 aehlngkhxmulxun aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb aekhwnnxrmxngdi bthkhwamekiywkbpraeths dinaedn hruxekhtkarpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmulekhathungcak https th wikipedia org w index php title aekhwnnxrmxngdi amp oldid 9319433, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
