แสง จันทร์งาม
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แสง จันทร์งาม (13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2470 - 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2561) พื้นเพเป็นชาวบ้านฮ่องเดื่อ ตำบลพระลับ อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น มีเชื้อสายลาว เป็นนักศึกษามหามกุฏราชวิทยาลัยรุ่นแรก และนับเป็นพระนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ์รูปแรกที่มีความสามารถระดับบรรยายธรรมเป็นภาษาอังกฤษต่อหน้าชุมนุมชน โดยท่านแสดงปาฐกถาธรรมครั้งแรกตามคำแนะนำของ "พระศรีวิสุทธิญาณ" (อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ) ผู้เป็นอาจารย์ ที่หอประชุมมหามกุฏราชวิทยาลัย หน้าวัดบวรนิเวศวิหาร หลังจากสำเร็จการศึกษาจาก มหามกุฏราชวิทยาลัย อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพได้สนับสนุนให้ท่านได้ทุนจาก มูลนิธิบริติช เคาน์ซิล ไปศึกษาต่อระดับประกาศนียบัตรภาษาอังกฤษระดับสูง ที่มหาวิทยาลัยลอนดอน ในประเทศอังกฤษและหลังจากสำเร็จการศึกษา ก็ได้ทุนการศึกษาจากมูลนิธิเอเซียเพื่อศึกษาต่อระดับปริญญาโทที่ มหาวิทยาลัยมิชิแกนในสหรัฐอเมริกา
เกียรติคุณ
ศาสตราจารย์ แสง จันทร์งามเป็นศิษย์ท่านอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ รุ่นแรกสุด และเป็นรุ่นพี่ของ อาจารย์วศิน อินทสระ, รศ.สุเชาวน์ พลอยชุม,ท่านเป็นนักประพันธ์ที่มีชื่อเสียงเอกอุจากนวนิยายอิงธรรมะหลายเรื่อง โดยเฉพาะลีลาวดี โดยใช้นามปากกาว่า ธรรมโฆษ เจริญรอยตามท่านอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพซึ่งสร้างชื่อจากการเขียนนวนิยายอิงธรรมะไปทั่วประเทศ ศ.เกียรติคุณแสง จันทร์งามเป็นศิษย์ใกล้ชิดอาจารย์สุชีพท่านหนึ่งในระยะแรกๆ ที่มีการรื้อฟื้นมหาวิทยาลัยสงฆ์ในสมัย อาจารย์ สุชีพ ปุญญานุภาพยังเป็นพระภิกษุ โดยท่านยังเป็นพระนักศึกษา ท่านอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพระหว่างนั้นยังดำรงสมณศักดิ์ที่พระศรีวิสุทธิญาณได้ให้พระมหาแสง โฆสธมฺโม ร่วมเดินทางไปปฏิบัติศาสนกิจในที่ต่างๆ เช่น ประเทศศรีลังกา ประเทศอินเดีย ประเทศพม่า และประเทศมาเลเซีย ท่านศ.แสง จันทร์งามจึงซึมซับเอาวิธีคิดและวิธีการทำงานของท่านอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพไว้ไม่ใช่น้อย
ความสามารถทางวิชาการด้านพระพุทธศาสนาของท่านอาจารย์แสงทำให้ท่านได้รับการยกย่องไปทั่วในหมู่พระสงฆ์และอุบาสกอุบาสิกาชาวพุทธว่าเป็น เพชรน้ำเอกทางพระพุทธศาสนาแห่งเมืองเหนือ ตามรอยอาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ บ้างก็ยกย่องท่านเป็น นักวิชาการทางพระพุทธศาสนาหมายเลข 1 แห่งล้านนาไทย นับเป็นนักบรรยายธรรมทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษที่ได้รับการยอมรับมากที่สุดท่านหนึ่งของประเทศไทยในปัจจุบัน
- ได้รับพระราชทานเสมาทองคำ พ.ศ. 2529 ประเภทผู้บำเพ็ญประโยชน์แก่พระพุทธศาสนาดีเด่นด้วยการเขียน
- ได้รับรางวัลครูบาศรีวิชัยประเภทผู้บำเพ็ญประโยชน์แก่พระพุทธศาสนาดีเด่นประจำภาคเหนือ พ.ศ. 2536
- ได้รับวุฒิบัตรเชิดชูเกียรติคุณจากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย พ.ศ. 2548
- ได้รับรางวัลบุคคลดีเด่นแห่งชาติ สาขาพัฒนาสังคม ปี พ.ศ. 2550 จากสำนักนายกรัฐมนตรี
- ได้รับรางวัลศิลปินมรดกอีสาน สาขาวรรณศิลป์ จากเรื่อง ลีลาวดี ปี พ.ศ. 2551 ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
- ได้รับรางวัลนราธิป ของสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย ประจำปี 2551 (เข้ารับรางวัลในวันที่ 31 มกราคม 2552)
- ได้รับรางวัลพุทธคุณูปการ ชั้นกาญจนเกียรติคุณ ประจำปี 2552 จาก คณะกรรมการศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
ชีวิตครอบครัวสมรสกับคุณสะสม จันทร์งาม มีบุตร-ธิดารวม 2 คน
ศาสตราจารย์แสง เสียชีวิตเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2561 อายุได้ 91 ปี
ประวัติการศึกษา
บทความชีวประวัตินี้เขียนเหมือนประวัติสมัครงาน |
- ป.ธ. ๖ วัดบรมนิวาส กรุงเทพมหานคร
- ศน.บ (ศาสนศาสตร์บัณฑิต) รุ่นแรก มหามกุฏราชวิทยาลัย (พ.ศ. 2495)
- ประกาศนียบัตรภาษาอังกฤษระดับสูง มหาวิทยาลัยลอนดอน ประเทศอังกฤษ (British Council Scholarship)
- MA in Linguistics (The University of Michigan) สหรัฐอเมริกา (ทุนมูลนิธิเอเซีย)
- ศิลปศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- ศาสนศาสตร์ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหามกุฏราชวิทยาลัย
ตำแหน่งทางวิชาการ
- อดีตหัวหน้าภาควิชาบูรพคดี (Oriental Studies) คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- อดีตรองคณบดีคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- อดีตคณบดีคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- ศาสตราจารย์
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณ
หน้าที่การงาน
- บรรณาธิการนิตยสารธรรมจักษุ มูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย
- ผู้เชี่ยวชาญด้านพระพุทธศาสนา ประจำมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา วัดเจดีย์หลวง จังหวัดเชียงใหม่
- อาจารย์พิเศษ บรรยายวิชาพระพุทธศาสนา ณ มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตวัดสวนดอก จังหวัดเชียงใหม่
- รองผู้อำนวยการ (ฝ่ายพระพุทธศาสนา) สถาบันเพื่อการศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยพายัพ
- ที่ปรึกษาทางด้านวิชาการพูดสโมสรฝึกการพูดแห่งลานนาไทย
- อาจารย์พิเศษ พระภิกษุที่เป็นนิสิตนักศึกษาระดับปริญญาโท ที่ภาควิชาพุทธศาสตร์ศึกษา บัณฑิตวิทยาลัยมหาวิทยาลัย มกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตล้านนา (ภายในวัดเจดีย์หลวง) บรรยายวิชาพระพุทธศาสนา (ภาคภาษาอังกฤษ) แก่ นักศึกษาต่างชาติจากมหาวิทยาลัยทั่วโลกที่มาศึกษาในประเทศไทยและศึกษาในมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยพายัพ และ Institute for the study of Religion and Culture จังหวัดเชียงใหม่
ผลงานทางวิชาการ
ศาสตราจารย์เกียรติคุณแสง จันทร์งามมีผลงานที่เป็นบทความทางวิชาการเป็นจำนวนไม่น้อยกว่า 100 เรื่องกระจัดกระจายอยู่ตามนิตยสารทางพระพุทธศาสนา, หนังสือพิมพ์รายวันและหนังสือที่พิมพ์ในโอกาสพิเศษต่างๆ มีผลงานตีพิมพ์ด้านพระพุทธศาสนาเป็นรูปเล่มจำนวนมาก อาทิ:-
ประเภทตำรา
- ศาสนศาสตร์ (ผลงานที่ทำให้ได้ตำแหน่งศาสตราจารย์)
- พระไตรปิฎกสำหรับเยาวชน (พระวินัยปิฎก 3 เล่ม ทำร่วมกับ ดร.สิทธิ์ บุตรอินทร์)
- พระพุทธศาสนวิทยา
- พระพุทธศาสนาจากพระโอษฐ์
- ตายแล้วเกิดตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท
- หลักการออกเสียงภาษาอังกฤษ
- วิธีสอนของพระพุทธเจ้า
- Buddhism of Thailand
- พระไตรปิฎกสำหรับพระนวกะและพุทธศาสนิกชนทั่วไป
- คู่มือนักพูดในระบบโทสมาสเตอร์สอินเตอร์เนชั่นแนล (Toastmasters International) ของสโมสรฝึกการพูดแห่งลานนาไทย ฉบับปรับปรุงให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมไทย
ประเภทนิยายอิงหลักธรรม
- ลีลาวดี ภาค 1, 2, 3
- ธรรมธารา
- ตะวันออก-ตะวันตก
- พบพระ
- ธรรมลีลา
ประเภทนิทาน
- นิทานปรัชญาชีวิต
- นิทานคติธรรม
- เรียนภาษาอังกฤษด้วยนิทานสนุก
- ธรรมหรรษา
ประเภทสารคดีธรรมะ
- ปรากฏการณ์ทางจิต
- เกร็ดธรรม
- Buddhism and Thai people
- รังษีธรรม
- ประทีปธรรม
- สร้างอำนาจจิตวิทยา
- ความเชื่อพิสดารของคน
- อริยสัจ 4
- พระพุทธศาสนาในล้านนาไทย
- จิตและการทำงานของจิต
ประเภทปริศนาธรรม
- นักโทษประหาร
- โรงพยาบาลใหญ่