15 ค่ำ เดือน 11

15 ค่ำ เดือน 11 เป็นภาพยนตร์ไทย ที่ออกฉายเมื่อ11 ตุลาคม พ.ศ. 2545 เป็นผลงานกำกับเรื่องแรกของ จิระ มะลิกุล เป็นภาพยนตร์ที่สร้างมาจากความเชื่อ ของชาวท้องถิ่นในแถบอีสาน เกี่ยวกับปรากฏการณ์บั้งไฟพญานาค ซึ่งเป็นการเรียกขานลูกไฟประหลาดสีชมพูจำนวนมาก ที่พวยพุ่งขึ้นจากลำน้ำโขง ในคืนวันออกพรรษา ซึ่งตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 ของทุกปี โดยลูกไฟนั้นไม่มีกลิ่น ไม่มีเสียง พุ่งขึ้นสูงประมาณ 20-30 เมตร แล้วก็หายไป โดยไม่มีการโค้งลงมา เช่นเดียวกับไฟที่เกิดจากพลุทั่วไป และเกิดขึ้นเป็นจำนวนไม่แน่นอน ในท้องที่อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย

15 ค่ำ เดือน 11
กำกับ	จิระ มะลิกุล
บทภาพยนตร์	จิระ มะลิกุล
อำนวยการสร้าง	ยงยุทธ ทองกองทุน ประเสริฐ วิวัฒนานนท์พงษ์
นักแสดงนำ	อนุชิต สพันธุ์พงษ์ ธิดารัตน์ เจริญชัยชนะ บุญชัย ลิ่มอติบูลย์ นพดล ดวงพร สุรสีห์ ผาธรรม สิงห์คาน นันกวน ชนินทร์ โปสาภิวัฒน์ สมชาย ศักดิกุล
กำกับภาพ	สมบูรณ์ พิริยะภักดีกุล
ตัดต่อ	ปาน บุษบรรณ
ดนตรีประกอบ	อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ
ผู้จัดจำหน่าย	จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์ หับ โห้ หิ้น ฟิล์ม
วันฉาย	11 ตุลาคม พ.ศ. 2545
ความยาว	119 นาที
ประเทศ	ไทย
ภาษา	ไทย/อีสาน
ข้อมูลจาก IMDb
ข้อมูลจากสยามโซน

15 ค่ำ เดือน 11 เป็นภาพยนตร์อื้อฉาวแห่งปี พ.ศ. 2545 เพราะถูกชาวหนองคายบางส่วนประท้วงเรียกร้องไม่ให้ฉาย หาว่ามีการบิดเบือนเนื้อเรื่องเกี่ยวกับบั้งไฟพญานาค ปรากฏการณ์ประหลาดที่มีลูกไฟผุดขึ้นจากลำน้ำโขงที่จังหวัดหนองคายในช่วงเทศกาลวันออกพรรษา มีความเชื่อแต่โบราณว่าพญานาค ซึ่งเป็นสัตว์ในนิยายปรัมปรา เป็นผู้จุดบั้งไฟเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า ภาพยนตร์แสดงให้เห็นนักวิจัยที่ออกค้นหาสาเหตุ พบเงื่อนงำมากมาย อาทิ พยานที่เคยพบหรือร่องรอยการเลื้อย แต่ที่สุดก็ว่าระบุว่าเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติ ภาพยนตร์สื่อให้เห็นว่าบั้งไฟพญานาคเกิดจากฝีมือพระภิกษุ ซึ่งจำวัดอยู่ในวัดในฝั่งประเทศลาว โดยมอบหมายให้เด็กที่อาศัยอยู่ในวัดตั้งแต่เล็ก เป็นคนดำน้ำลงไปจุดพลุ โดยทำสืบทอดมาแต่โบราณเพื่อให้คนหันมาศรัทธาในพระพุทธศาสนา หลังจากมีโอกาสไปร่ำเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ทางการกีฬาในกรุงเทพฯ ทำให้เด็กวัดไม่อยากกิจกรรมซึ่งตนเองคิดว่าหลอกลวงประชาชนอีกต่อไป ในปีสุดท้ายจึงปฏิเสธที่จะทำอีก สุดท้ายหลวงพ่อตัดสินใจทำด้วยตนเอง และถึงแก่มรณภาพในเวลาต่อมา และตอนจบของภาพยนตร์ซึ้งกินใจจนคนดูอาจคาดไม่ถึง และข้ออ้างของผู้กำกับ จิระ มะลิกุล ที่เรียกร้องให้ชาวหนองคายที่ประท้วงภาพยนตร์เรื่องนี้ ดูให้จบเรื่องก่อน

ภาพยนตร์ทำรายได้ 55 ล้านบาท

เรื่องย่อ

เรื่องราวของบั้งไฟพญานาค มหัศจรรย์แห่งลุ่มแม่น้ำโขง ที่เกิดขึ้นกับชีวิตคนไทยในอำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ที่อยู่ห่างไกลจากกรุงเทพไปกว่าแปดชั่วโมง แต่ที่แห่งนี้ กลับมีสิ่งเร้นลับมหัศจรรย์ ที่เกิดขึ้นตรงกันทุกปี ในคืนวันออกพรรษา บั้งไฟพญานาค ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ กลายเป็นเรื่องที่โด่งดังไปทั่วโลก และยังไม่สามารถที่จะพิสูจน์ได้ว่า บั้งไฟพญานาค เกิดขึ้นจากน้ำมือของมนุษย์หรือเกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ หรือเป็นพุทธบูชาของพญานาค จริงตามความเชื่อ และ ศรัทธาของชาวอีสาน ยังคงเป็นปริศนาที่ท้าทาย และรอคอยการพิสูจน์มาจนทุกวันนี้

กลุ่มพระทางฝั่งประเทศลาวที่ร่วมกันสร้างปฏิบัติการ "บั้งไฟพญานาค" ขึ้นมาด้วยจุดประสงค์ที่คงเรียกได้ว่า "เป็นความผิดโดยสุจริต" เพื่อคงไว้ซึ่งศรัทธาในพุทธศาสนา และเมื่อ คาน เด็กหนุ่มที่ หลวงพ่อโล่ ชุบเลี้ยงมาแต่เล็กแต่น้อย เกิดปฏิเสธที่จะร่วมวงในปฏิบัติการในปีนี้ด้วยเหตุผลที่ว่าโลกที่แท้จริงภายนอกนั้น วิวัฒนาการมันก้าวไกลเกินกว่าที่จะมานั่งหลอกคนแบบนี้ได้ แต่โลกใบที่ คาน บอก มันเป็นคนละโลกกับโลกของหลวงพ่อ โลกที่ความศรัทธายังคงเป็นปัจจัยหล่อเลี้ยงให้ทุกชีวิตดำเนินต่อไป ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นมิได้หยุดอยู่แค่ความคิดของคนต่างฝ่ายที่คิดเห็นไม่เหมือนกัน แต่มันยังลามไปถึงความขัดแย้งระหว่างขอบเขตของการทำสิ่งที่เชื่อว่าเป็นการทำความดีและการหลอกลวง

รางวัล

ปี	รายการ	รางวัล/สาขา	ผู้ได้รับการเสนอชื่อ	ผล
พ.ศ. 2546	รางวัลภาพยนตร์แห่งชาติ สุพรรณหงส์ ครั้งที่ 12	รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์	ชนะ
		รางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จิระ มะลิกุล	ชนะ
		ผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยม	นพดล ดวงพร	ชนะ
		ผู้แสดงสมทบชายยอดเยี่ยม	บุญชัย ใจลิ่ม	เสนอชื่อเข้าชิง
		ผู้แสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยม	บุญศรี ยินดี	เสนอชื่อเข้าชิง
		บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จิระ มะลิกุล	ชนะ
		ถ่ายภาพยอดเยี่ยม	สมบูรณ์ พิริยะภักดีกุล	ชนะ
		ลำดับภาพยอดเยี่ยม	ปาน บุษบรรณ	ชนะ
		บันทึกเสียงและผสมเสียงยอดเยี่ยม	นิพัฒน์ สำเนียงเสนาะ	ชนะ
		ดนตรีประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ	ชนะ
		เทคนิคการสร้างภาพพิเศษยอดเยี่ยม	บริษัท โอเรียลทัลโฟสท์	ชนะ
พ.ศ. 2546	รางวัลภาพยนตร์ไทย ชมรมวิจารณ์บันเทิง ครั้งที่ 11	รางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จีเอ็มเอ็ม พิคเจอร์	ชนะ
		รางวัลผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จิระ มะลิกุล	ชนะ
		ผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยม	นพดล ดวงพร	ชนะ
		ผู้แสดงนำชายยอดเยี่ยม	อนุชิต สพันธุ์พงษ์	เสนอชื่อเข้าชิง
		ผู้แสดงสมทบชายยอดเยี่ยม	บุญชัย ใจลิ่ม	เสนอชื่อเข้าชิง
		ผู้แสดงสมทบหญิงยอดเยี่ยม	บุญศรี ยินดี	เสนอชื่อเข้าชิง
		บทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	จิระ มะลิกุล	ชนะ
		ถ่ายภาพยอดเยี่ยม	สมบูรณ์ พิริยะภักดีกุล	ชนะ
		ลำดับภาพยอดเยี่ยม	ปาน บุษบรรณ	ชนะ
		ดนตรีประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ	ชนะ
		กำกับศิลป์ยอดเยี่ยม	เอก เอี่ยมชื่น	ชนะ
พ.ศ. 2546	รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดี ครั้งที่ 26 ประจำปี พ.ศ. 2545	ดนตรีประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ	ชนะ
		รางวัลภาพยนตร์ส่งเสริมสังคม-วัฒนธรรมและการท่องเที่ยว	-	ชนะ
พ.ศ. 2546	รางวัลแฮมเบอร์เกอร์อวอร์ดส์ ครั้งที่ 1	รางวัลดนตรีและเพลงประกอบภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	อมรพงศ์ เมธาคุณวุฒิ	ชนะ
		รางวัลแผนการโฆษณาและประชาสัมพันธ์ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม	-	ชนะ

อ้างอิง

1. เรื่องวุ่นๆ ของ "หนัง" กับปัญหาที่ (ไม่) อยากเจอ
2. 100 อันดับหนังไทย ที่ทำรายได้สูงที่สุด

แหล่งข้อมูลอื่น

• เรื่องย่อจาก pantip.com
• หนังดี.คอม
• 15 ค่ำ เดือน 11 (2002) ที่สยามโซน