งูเห่าหม้อ

งูเห่าหม้อ
สถานะการอนุรักษ์
ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Reptilia
อันดับ:	Squamata
อันดับย่อย:	Serpentes
วงศ์:	Elapidae
สกุล:	Naja
สปีชีส์:	N.  kaouthia
ชื่อทวินาม
Naja kaouthia Lesson, 1831
แผนที่แสดงการกระจายพันธุ์
ชื่อพ้อง
Naja kaouthia Lesson, 1831 Naja tripudians var. fasciata Gray, 1830 Naia tripudians var. fasciata – Boulenger, 1896 Naja naja sputatrix Bourret, 1937 Naja naja kaouthia – Smith, 1940 Naja kaouthia kaouthia – Deraniyagala, 1960 Naja naja kaouthia – Harding & Welch, 1980 Naja naja kaouthia – Golay, 1985 Naja kaouthia suphanensis Nutaphand, 1986 Naja kaouthia – Manthey & Grossman, 1997 Naja kaouthia – Cox et al., 1998 Naja naja kaouthia – Sharma, 2004

งูเห่าหม้อ หรือ งูเห่าไทย หรือ งูเห่าดง หรือ งูเห่าปลวก (อังกฤษ: Siamese cobra, Monocled cobra; ชื่อวิทยาศาสตร์: Naja kaouthia) เป็นงูพิษร้ายแรงชนิดหนึ่ง จำพวกงูเห่า อยู่ในวงศ์งูพิษเขี้ยวหน้า (Elapidae)

หัวมีลักษณะกลมเรียว หางเรียวยาว มีสีสันลำตัวต่าง ๆ ทั้ง สีดำ, เขียว หรือน้ำตาลเหลืองหรือน้ำตาลเข้ม รวมทั้งเป็นสีขาวนวลปลอดตลอดทั้งตัวด้วย​ งูเห่า​ไทย​มีดอกจันเป็นรูปตัว​ O โดยที่มิใช่เป็นงูเผือกเรียกว่า "งูเห่านวล" (N. k. var. suphanensis Nutaphand, 1986) มีทั้งที่มีลายตามตัว และไม่มีลาย ไม่มีดอกจัน พบที่แถบจังหวัดสุพรรณบุรี

ตัวผู้หัวจะทู่ใหญ่ พังพานจะแผ่กว้างเป็นวงกลม ส่วนตัวเมียหัวจะหลิมปลายจมูกเรียว พังพานแคบกว่าตัวผู้ โดยงูเห่าชนิดนี้สามารถแผ่พังพานได้กว้างกว่างูเห่าชนิดอื่น ๆ และใกล้เคียงกับงูเห่าอินเดีย (N. naja) ที่พบได้ในประเทศอินเดีย และเมื่อยกตัวชูคอแผ่พังพานได้สูงที่สุดประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวลำตัว เกล็ดบนหัวมีขนาดใหญ่

จัดเป็นงูเห่าที่มีขนาดใหญ่มากชนิดหนึ่ง โดยความยาวเฉลี่ยเมื่อโตเต็มที่ประมาณ 100–180 เซนติเมตร โดยขนาดยาวที่สุดที่วัดได้ของสถานเสาวภา โดยสภากาชาดไทย คือ 225 เซนติเมตร

งูเห่าไทย พบกระจายพันธุ์อย่างชุกชุมในประเทศไทย โดยพบได้ทุกภาค พบชุกชุมโดยเฉพาะภาคกลาง ส่วนใหญ่ในภาคกลาง พบมากที่ กรุงเทพมหานคร สมุทรปราการ นนทบุรี ปทุมธานี นครปฐม อยุธยา นครนายก อ่างทอง สิงห์บุรี ลพบุรี สระบุรี นอกจากนี้แล้วยังพบกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางตั้งแต่อินเดีย, เนปาล, พม่า, จีน, เวียดนาม, กัมพูชา, ลาว ไปจนถึงแหลมมลายู ในประเทศไทยถือเป็นงูเห่าชนิดที่พบได้ชุกชุมมากที่สุด โดยมักในบริเวณที่ลุ่มค่อนข้างชื้น มักอาศัยอยู่ในจอมปลวก, ทุ่งนา หรือพบบนภูเขาที่ระดับความสูง 900 เมตรจากระดับน้ำทะเล ออกหากินในเวลาพลบค่ำโดยหากินตามพื้นดิน

ผสมพันธุ์ช่วงเดือนสิงหาคมถึงมกราคม วางไข่ครั้งละ 15–37 ฟอง ในช่วงเดือนตุลาคมถึงมีนาคม ระยะฟักไข่นาน 51–69 วัน (เฉลี่ย 60 วัน) เมื่อแรกเกิดมีน้ำหนัก 13.2–18.8 กรัม และความยาว 31.5–35.5 เซนติเมตร

กินสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดเล็กเช่น หนู และ นก, กบ, เขียด และบางครั้งก็กินงูชนิดอื่นเป็นอาหาร

นิยมเลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงสวยงามแต่ผู้เลี้ยงต้องระวังเพาะงูเห่าชอบกัดคนเลี้ยง

อ้างอิง

1. วิโรจน์ นุตพันธุ์ น.อ.(พิเศษ), ลายงูไทย (พ.ศ. 2544) ISBN 9747751917

แหล่งข้อมูลอื่น

•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Naja kaouthia จากวิกิสปีชีส์