Nepenthes spectabilis

Nepenthes spectabilis
หม้อบนของ Nepenthes spectabilis
สถานะการอนุรักษ์
ไม่มั่นคง (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Caryophyllales
วงศ์:	Nepenthaceae
สกุล:	Nepenthes
สปีชีส์:	N.  spectabilis
ชื่อทวินาม
Nepenthes spectabilis Danser (1928)
ชื่อพ้อง
Nepenthes spectabilis auct. non Danser: Hort. ex Hort.Bednar (1987) [=N. maxima] Nepenthes spectabilis sensu Jebb & Cheek (1997) [=N. lavicola/N. spectabilis]

Nepenthes spectabilis เป็นหม้อข้าวหม้อแกงลิงถิ่นเดียวของสุมาตรา เติบโตที่ระดับความสูง 1400 ถึง 2200 ม.จากระดับน้ำทะเล ชื่อ spectabilis มาจากภาษาละตินแปลว่า "เด่น" หรือ "สะดุดตา"

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

N. spectabilis เป็นไม้เลื้อยไต่ ลำต้นอาจยาวถึง 6 ม.มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 7 มม. ปล้องเป็นทรงกระบอกเมื่อตัดขวาง ยาว 10 ซม.

ใบคล้ายแผ่นหนัง ไร้ก้าน แผ่นใบรูปขอบขนานยาว 16 ซม. กว้าง 6 ซม. ปลายแหลมมล และสอบเรียวไปทางฐาน อาจมีเส้นใบตามยาวถึง 6 เส้นที่แต่ละด้านของเส้นกลางใบ เส้นใบแบบขนนกไม่เด่นชัด สายดิ่งยาว 25 ซม.

 

หม้อล่าง

หม้อกระจุกและหม้อล่าง ทรงรูปไข่แคบหนึ่งในสามถึงครึ่งหนึ่งของหม้อ เหนื่อเอวเป็นรูปทรงกระบอกแคบ หม้อข่อนค้างเล็ก สูง 12 ซม. กว้าง 4 ซม. มีปีกตะเข็บคู่ (กว้าง ≤4 มม.) ด้านหน้าของหม้อ มีต่อมปกคลุมพื้นที่ทรงรูปไข่ของหม้อบริเวณผิวด้านใน ปากกลมเฉียงขึ้นไปด้านหลัง เพอริสโตมทรงกระบอกเมื่อตัดขวาง กว้าง 4 มม. ขอบในมีฟันขนาดเล็กแยกกันเป็นแถว ฝาทรงกึ่งวงกลม ไม่มีรยางค์ เป็นรูปหัวใจ เดือยเดี่ยวยาว (≤30 มม.) อยู่ใกล้ฐานฝา

หม้อบนรูปกรวยแคบในครึ่งล่างถึงสามในสี่ส่วน เหนือเอวเป็นทรงกระบอกหรือรูปกรวยแคบ หม้อบนมีขนาดใหญ่กว่าหม้อล่าง สูง 26 ซม. กว้าง 4.5 ซม. มีปีกสันคู่ แม้ว่าอาจเป็นปีกตะเข็บเมื่อใกล้กับเพอริสโตม ต่อมปกคลุมผิวภายในบริเวณที่ต่ำกว่าเอว ปากกลม เฉียงเป็นรูปไข่เล็กน้อย เพอริสโตมทรงกระบอก กว้าง 3 มม. ส่วนอื่นๆคล้ายกับหม้อล่าง

N. spectabilis มีช่อดอกเป็นช่อกระจะ ก้านช่อดอกยาว 12 ซม. แกนกลางอาจยาวถึง 15 ซม. ปกติจะสั้นกว่าและหนาแน่นกว่าในช่อดอกเพศเมีย ก้านดอกบางส่วนมีใบประดับย่อยและมีสองดอก กลีบเลี้ยงรูปรี-รูปขอบขนาน ยาว 5 มม.

 

หม้อบน

N. spectabilis แสดงถึงความแปรปรวนที่สำคัญในการพัฒนาสิ่งปกคลุม ในพืชส่วนมากสิ่งปกคลุมจะสั้น เป็นขนรูปดาวสีน้ำตาลสนิม แม้ว่าจะร่วงง่าย ช่อดอกและขอบแผ่นใบ ขนรูปดาวสีน้ำตาลสนิมจะขึ้นปกคลุมหนานแน่น หลุดร่วงยาก ที่ผิวใต้เส้นกลางใบจะมีขนสั้นรูปดาวสีน้ำตาลสนิม หลุดร่วงยาก ปกคลุมอยู่เช่นกัน

ลำต้นและแผ่นใบสีเขียว หม้อมีสีเขียวสว่างมีจุดจำนวนมากสีน้ำตาลเข้ม เพอริสโตมสีค่อนข้างเหลือง-เขียว มีขีดสีน้ำตาล

อ้างอิง

1. Clarke, C.M. 2001. Nepenthes of Sumatra and Peninsular Malaysia. Natural History Publications (Borneo), Kota Kinabalu.
2. Danser, B.H. 1928. The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9(3–4): 249–438.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Danser, B.H. 1928. 42. Nepenthes spectabilis DANS., spec. nova. In: The Nepenthaceae of the Netherlands Indies. Bulletin de Jardin de Botanique, Buitenzorg, Série III, 9(3–4): 249–438.