พีดีเอส 70

PDS 70 ( V1032 Centauri ) เป็นดาวแบบ T Tauri ดวงหนึ่ง ซึ่งมีมวลน้อย อยู่ในกลุ่มดาวคนครึ่งม้า อยู่ห่างจากโลกประมาณ 370 ปีแสง มวล 0.82 เท่าของมวลดวงอาทิตย์ และมีอายุประมาณ 10 ล้านปี ดาวฤกษ์มีจานดาวเคราะห์ก่อนเกิด และมีดาวเคราะห์นอกระบบอายุน้อยสองดวง คือ PDS 70b และ PDS 70c ซึ่งถูกจับภาพได้โดยตรงจากกล้องโทรทรรศน์ VLT ของหอดูดาวยุโรปตอนใต้

จานดาวเคราะห์ก่อนเกิดรอบดาว PDS 70 และดาวเคราะห์ PDS 70b (จุดสว่างทางขวา)

จานดาวเคราะห์ก่อนเกิด

 

จานรอบดาวเคราะห์ PDS 70c

จานดาวเคราะห์ก่อนเกิดรอบดาว PDS 70 นั้นได้เริ่มถูกตั้งข้อสังเกตไว้ตั้งแต่ปี 1992 แล้วก็ได้รับการยืนยันในปี 2006 แผ่นจานมีรัศมีประมาณ 140 au ในปี 2012 ได้มีการตรวจพบพื้นที่ว่างขนาดใหญ่ (~ 65 AU ) ด้านในแผ่นจาน ซึ่งเกิดขึ้นมาจากการที่มีดาวเคราะห์ก่อตัวขึ้นภายใน

งานตีพิมพ์ในปี 2018 ได้เผยแพร่ภาพดาวเคราะห์ดวงหนึ่งด้านในแผ่นจาน ชื่อ PDS 70b ซึ่งถูกจับภาพโดยตรงได้ด้วย กล้องโทรทรรศน์ขนาดใหญ่มาก (VLT) โดยคาดการณ์ไว้ว่าขนาดน่าจะใหญ่กว่าดาวพฤหัสบดีหลายเท่า อุณหภูมิประมาณ 1000°C และบรรยากาศมีเมฆ วงโคจรมีรัศมีประมาณ 3220 ล้านกิโลเมตร ใช้เวลาประมาณ 120 ปีในการโคจรหนึ่งรอบ หลายคนทำนายว่าดาวเคราะห์นั้นมีจานพอกพูนมวลเป็นของตัวเองด้วย และก็ได้รับการยืนยันว่ามีแผ่นจานอยู่จริงในปี 2019

ดาวเคราะห์ดวงที่สองชื่อ PDS 70c ถูกค้นพบในปี 2019 โดยใช้สเปกโตรกราฟ MUSE ของกล้อง VLT ดาวเคราะห์โคจรรอบดาวฤกษ์แม่ด้วยระยะทาง 5310 ล้านกิโลเมตร ซึ่งไกลกว่า PDS 70b และมีการสั่นพ้องของวงโคจร กับ PDS 70b โดยมีสัดส่วนคาบการโคจรเป็น 1: 2 ซึ่งหมายความว่า PDS 70c จะโคจรครบประมาณหนึ่งรอบในขณะที่ PDS 70b โคจรครบสองรอบ

อ้างอิง

1. Riaud, P.; Mawet, D.; Absil, O.; Boccaletti, A.; Baudoz, P.; Herwats, E.; Surdej, J. (2006). "Coronagraphic imaging of three weak-line T Tauri stars: evidence of planetary formation around PDS 70" (PDF). Astronomy & Astrophysics. 458 (1): 317–325. Bibcode:2006A&A...458..317R. doi:10.1051/0004-6361:20065232.
2. "Giant Gap PDS 70's Protoplanetary Disk May Indicate Multiple Planets". SciTechDaily. 12 November 2012. Retrieved 30 June 2018.
3. Gregorio-Hetem, J.; Lepine, J. R. D.; Quast, G. R.; Torres, C. A. O.; de La Reza, R. (1992). "A search for T Tauri stars based on the IRAS point source catalog". The Astronomical Journal. 103: 549. Bibcode:1992AJ....103..549G. doi:10.1086/116082.
4. Hashimoto, J.; et al. (2012). "Polarimetric Imaging of Large Cavity Structures in the Pre-Transitional Protoplanetary Disk Around PDS 70: Observations of the Disk". The Astrophysical Journal. 758 (1): L19. arXiv:1208.2075. Bibcode:2012ApJ...758L..19H. doi:10.1088/2041-8205/758/1/L19.
5. Müller, A; et al. (2018). "Orbital and atmospheric characterization of the planet within the gap of the PDS 70 transition disk". arXiv:1806.11567 [astro-ph.EP].
6. Keppler, M; et al. (2018). "Discovery of a planetary-mass companion within the gap of the transition disk around PDS 70". arXiv:1806.11568 [astro-ph.EP].
7. Staff (2 July 2018). "First confirmed image of newborn planet caught with ESO's VLT - Spectrum reveals cloudy atmosphere". EurekAlert!. Retrieved 2 July 2018.
8. Clery, D. (2018). "In a first, astronomers witness the birth of a planet from gas and dust". Science. doi:10.1126/science.aau6469.
9. "A Pair of Fledgling Planets Directly Seen Growing Around a Young Star". hubblesite.org. NASA. 3 June 2019. Retrieved 3 June 2019.