เครือเทพรัตน์

เครือเทพรัตน์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Rosids
อันดับ:	Malvales
วงศ์:	Malvaceae
วงศ์ย่อย:	Malvoideae
เผ่า:	Gossypieae
สกุล:	Thepparatia
สปีชีส์:	Thepparatia thailandica

เครือเทพรัตน์ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Thepparatia thailandica) เป็นไม้เลื้อยในวงศ์ Malvaceae ลักษณะของดอกคล้ายดอกชบาแต่กลีบดอกไม่บานออกเท่า เป็นพืชถิ่นเดียวในประเทศไทย พบที่จังหวัดตากเท่านั้น พบครั้งแรกในประเทศไทยโดย ดร. ราชันย์ ภู่มา และคณะนักวิจัยจากหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2548 ชื่อสกุลของพืชชนิดนี้ตั้งตามพระนามาภิไธยของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ส่วนชื่อสปีชีส์ตั้งตามชื่อประเทศไทย

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

เครือเทพรัตน์ เป็นไม้เลื้อย ที่มีใบอ่อนสีเขียวอ่อน เป็นไม้เถาที่มีเนื้อแข็ง สามารถยาวได้ถึง 20 เมตร ลำต้นมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 10-15 ซม. ลักษณะใบ มีขนรูปดาวตามใต้ท้องใบ, ก้านใบ, ช่อดอก ริ้วประดับ และที่กลีบเลี้ยง หูใบจะร่วงเร็ว ใบเรียงแบบเวียน รูปฝ่ามือ 3-5 พูตื้น ๆ มีขนาดกว้างประมาณ 7-12 ซม. และยาวประมาณ 8-12 ซม. ขอบจักฟันเลื่อยห่าง ๆ ด้านบนมีต่อมกระจาย ก้านใบยาว 5-10 ซม. ส่วนใบแก่สีเขียวเข้ม ลักษณะดอก ช่อดอกแบบช่อกระจะออกตามปลายกิ่ง ห้อยลง ยาวได้ถึง 20 ซม. ก้านดอกยาวประมาณ 1.5-1.8 ซม. ก้านมีติ่ง ริ้วประดับ 5-7 อัน ที่เชื่อมติดกันที่โคน มีสีเขียวอมแดง แบบรูปรีถึงรูปขอบขนาน ยาวประมาณ 0.7-1 ซม. ติดทน กลีบเลี้ยง 5 กลีบ แฉกลึก รูปขอบขนาน ยาวประมาณ 1-1.5 ซม. เส้นกลีบเป็นสัน ดอกสีเหลืองครีมมีปื้นสีแดง มี 5 กลีบ รูปไข่กลับ ยาวประมาณ 3-3.5 ซม. ปลายกลีบพับงอ เส้าเกสรยาวประมาณ 1.5-2 ซม. ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ 1 มม. อับเรณูเป็นรูปเกือกม้าสีเหลือง และ รังไข่มีขนหนาแน่น และก้านเกสรเพศเมียยาวประมาณ 1.6 ซม.

ดูเพิ่ม

• ชมพูสิริน
• ไอยริศ
• รักตะนิล
• สิรินธรวัลลี
• เทพมาศ
• จำปีสิรินธร

บรรณานุกรม

• http://novataxa.blogspot.com/2011/11/2006-thepparatia-thailandica.html

อ้างอิง

1. http://www.forest.go.th/orip/index.php?option=com_content&view=article&id=429%3A2012-01-25-06-m-s&catid=68%3A2012-01-24-03-m-s&Itemid=484&lang=th
2. http://book.baanlaesuan.com/plant-library/thepparatia/
3. https://www.tnews.co.th/contents/310721
4. http://suanluangrama9.or.th/เครือเทพรัตน์/
5. http://www.qsbg.org/Database/Botanic_Book%20full%20option/search_detail.asp?botanic_id=2615
6. http://www.dnp.go.th/botany/detail.aspx?words=เครือเทพรัตน์&typeword=group
7. http://mpri.dmsc.moph.go.th/post-view/41

• ปิยะ เฉลิมกลิ่น จิรพันธุ์ ศรีทองกุล และอนันต์ พิริยะภัทรกิจ. พรรณไม้ที่พบครั้งแรกในประเทศไทย. กทม. โครงการพัฒนาองค์ความรู้และศึกษานโยบายการจัดการทรัพยากรชีวภาพ. 2551. หน้า 21