กลุ่มอาการที่เกิดจากช่องออกของเส้นประสาทบริเวณทรวงอกผิดปกติ

กลุ่มอาการที่เกิดจากช่องออกของเส้นประสาทบริเวณทรวงอกผิดปกติ (อังกฤษ: thoracic outlet syndrome, TOS) เป็นภาวะที่ร่างกายของผู้ป่วยมีการกดทับเส้นประสาท, หลอดเลือดดำ, และ/หรือ หลอดเลือดแดง ที่บริเวณช่องออกของกลุ่มเส้นประสาทและเส้นเลือดจากในช่องอกไปยังบริเวณรักแร้ แบ่งออกเป็นสามชนิดย่อยตามอวัยวะที่ได้รับผลกระทบ ได้แก่ ชนิดเส้นประสาท ชนิดหลอดเลือดดำ และชนิดหลอดเลือดแดง โดยในชนิดเส้นประสาทผู้ป่วยมักมีอาการเจ็บ อ่อนแรง และอาจมีกล้ามเนื้อฝ่อที่บริเวณฐานนิ้วหัวแม่มือ ชนิดหลอดเลือดดำจะมีอาการแขนบวม เจ็บ และอาจมีสีม่วงคล้ำได้ ชนิดหลอดเลือดแดงจะมีอาการเจ็บแขน แขนซีด และแขนเย็นได้

กลุ่มอาการที่เกิดจากช่องออกของเส้นประสาทบริเวณทรวงอกผิดปกติ (Thoracic outlet syndrome)
ภาพข่ายประสาทแขนของแขนข้างขวา มองจากด้านหน้า
สาขาวิชา	ศัลยกรรมหลอดเลือด, ศัลยศาสตร์หัวใจและทรวงอก
อาการ	ปวด, อ่อนแรง, กล้ามเนื้อโคนนิ้วหัวแม่มือฝ่อ, บวม, แขนซีด, ม่วงคล้ำ
การตั้งต้น	อายุ 20-50 ปี
ประเภท	ชนิดเส้นประสาท, หลอดเลือดดำ, หลอดเลือดแดง
สาเหตุ	การกดทับเส้นประสาท, หลอดเลือดดำ, และ/หรือ หลอดเลือดแดง ที่บริเวณช่องออกของกลุ่มเส้นประสาทและเส้นเลือดจากในช่องอกไปยังบริเวณรักแร้
ปัจจัยเสี่ยง	การบาดเจ็บ, การเคลื่อนไหวซ้ำๆ, เนื้องอก, การตั้งครรภ์, กระดูกซี่โครงเกิน
วิธีวินิจฉัย	การตรวจการนำสัญญาณประสาท, การถ่ายภาพรังสี
โรคอื่นที่คล้ายกัน	เส้นเอ็นคลุมข้อไหล่ฉีกขาด, โรคของกระดูกคอ, ไฟโบรมัยอัลเจีย, โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง, กลุ่มอาการเจ็บปวดเฉพาะที่แบบซับซ้อน
การรักษา	กายภาพบำบัด, ยาแก้ปวด, การผ่าตัด
ความชุก	~1%

ภาวะนี้เกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การบาดเจ็บ การเคลื่อนไหวซ้ำๆ เนื้องอก การตั้งครรภ์ หรือเป็นมาแต่กำเนิด เช่น การมีกระดูกซี่โครงเกิน เป็นต้น การตรวจที่ช่วยในการวินิจฉัยได้แก่ การตรวจการนำสัญญาณประสาท และการถ่ายภาพรังสี ภาวะอื่นที่ทำให้มีอาการใกล้เคียงกัน ได้แก่ เส้นเอ็นคลุมข้อไหล่ฉีกขาด โรคของกระดูกคอ ไฟโบรมัยอัลเจีย โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง และกลุ่มอาการเจ็บปวดเฉพาะที่แบบซับซ้อน เป็นต้น

การรักษาในระยะแรกเริ่มสำหรับชนิดที่ทำให้มีอาการทางเส้นประสาทได้แก่การทำกายภาพบำบัดเพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้ออกและปรับปรุงท่าทาง อาจใช้ยาแก้อักเสบชนิดไม่ใช่สเตียรอยด์ เช่น นาพรอกเซน เพื่อบรรเทาอาการเจ็บปวดได้ การผ่าตัดมักใช้กับการรักษากรณีเป็นชนิดที่ทำให้มีอาการทางหลอดเลือด หรือมีอาการทางเส้นประสาทที่รักษาด้วยวิธีอื่นแล้วไม่ได้ผล ผู้ป่วยบางรายอาจต้องใช้ยาต้านการแข็งตัวของเลือดเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดลิ่มเลือด ภาวะนี้พบได้ในประชากรทั่วไปประมาณ 1% พบในเพศชายได้บ่อยกว่าในเพศหญิง และมักพบที่อายุประมาณ 20-50 ปี ภาวะนี้ได้รับการบรรยายไว้เป็นครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1818 และถูกเรียกชื่อว่ากลุ่มอาการที่เกิดจากช่องออกของเส้นประสาทบริเวณทรวงอกผิดปกติตั้งแต่ ค.ศ. 1956

อ้างอิง

1. "NINDS Thoracic Outlet Syndrome Information Page". NINDS. ธันวาคม 28, 2011. จากแหล่งเดิมเมื่อ กรกฎาคม 27, 2016. สืบค้นเมื่อ สิงหาคม 19, 2016.
2. Kuhn JE, Lebus V GF, Bible JE (April 2015). "Thoracic outlet syndrome". The Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons. 23 (4): 222–32. doi:10.5435/jaaos-d-13-00215. PMID 25808686. S2CID 23150937.
3. Moore WS (2012). Vascular and Endovascular Surgery: A Comprehensive Review (ภาษาอังกฤษ) (8 ed.). Elsevier Health Sciences. p. 524. ISBN 978-1-4557-5386-4.
4. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข (2016). ICD-10-TM บัญชีจำแนกโรคระหว่างประเทศ ฉบับประเทศไทย ฉบับภาษาอังกฤษ-ไทย เล่มที่ 1 ตารางการจัดกลุ่มโรค ฉบับปี 2016. ศรีเมืองการพิมพ์. p. 266. ISBN 9786161131098. สืบค้นเมื่อ June 10, 2021.
5. Lee JT, Jordan SE, Illig KA (2014). "Clinical incidence and prevalence: basic data on the current scope of the problem.". ใน Illig KA, Thompson RW, Freischlag JA, Donahue DM, Jordan SE, Edgelow PI (บ.ก.). Thoracic Outlet Syndrome (ภาษาอังกฤษ). London: Springer Science & Business Media. pp. 25–28. ISBN 978-1-4471-4366-6.

แหล่งข้อมูลอื่น

การจำแนกโรค	V · T · D ICD-10: G54.0 ICD-9-CM: 353.0 MeSH: D013901 DiseasesDB: 13039
ทรัพยากรภายนอก	MedlinePlus: 001434 eMedicine: pmr/136 Patient UK: กลุ่มอาการที่เกิดจากช่องออกของเส้นประสาทบริเวณทรวงอกผิดปกติ Orphanet: 97330

• thoracic at NINDS