พระประวัติ พระชนม์ชีพตอนต้น
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่ ในจดหมายเหตุออกพระนามว่า "หวาน" เป็นพระราชธิดาลำดับที่สามในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประสูติแต่สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี เมื่อยังไม่สิ้นกรุงศรีอยุธยาและไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัดว่าประสูติเมื่อใด
มีการสันนิษฐานว่าน่าจะประสูติเมื่อ พ.ศ. 2304 บ้างก็ว่าประสูติช่วงปี พ.ศ. 2306-2307 และไม่เกินปี พ.ศ. 2308 เพราะพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2310
เข้ารับราชการฝ่ายใน
เมื่อสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีปราบดาภิเษกเป็นพระมหากษัตริย์แห่งกรุงธนบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชขณะนั้นทรงดำรงพระยศเป็นเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก ได้ถวายตัวคุณฉิมใหญ่เป็นบาทบริจาริกาในสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี และให้ประสูติการพระราชโอรสพระนามว่า "เจ้าฟ้าเหม็น" ต่อมาทรงพระนามว่า "สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์" เมื่อวันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2322 ดังปรากฏใน จดหมายเหตุความทรงจำกรมหลวงนรินทรเทวี ซึ่งได้บันทึกเรื่องราวดังกล่าวไว้ ความว่า
เจ้าฟ้ากษัตริย์ศึกเข้าเมืองได้ ณ วันจันทร์ ขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๑๐ เจ้าเมืองหนี ได้พระแก้วพระบาง พระไอยกาเข้าเมืองได้ ๓ วัน เจ้าลูกทรงครรภ์ประสูตร์เจ้า ณ วันศุกร์ ขึ้น ๗ ค่ำ เดือน ๑๐ ประสูตร์เปนพระราชกุมาร ประโคมแตรสังข์ลั่นฆ้องไชย แมงมุมทั้งไข่จิ้งจกตกพร้อมกัน แมงมุมอนิจกรรม จิ้งจกไปได้ ๑๒ วัน เจ้าแม่สิ้นพระชนม์ ส่วนเจ้าลูกให้พระพี่นางเธอเอาไปเลี้ยง ให้นามเจ้าสุพันทวงษ์
ซึ่งนิมิตดีคือพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้ทำศึกตีเวียงจันทน์แตกได้พระแก้วมรกตและพระบางมาสู่พระนคร ส่วนลางร้ายคือแมงมุมและจิ้งจกตกลงมาพร้อมกัน หลังจากนั้นเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ก็สิ้นพระชนม์ แต่ขณะเดียวกันการ "ประโคมแตรสังข์ลั่นฆ้องไชย" เป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นว่าพระราชโอรสที่ประสูติเป็นเจ้าฟ้าทั้ง ๆ ที่ผู้ให้กำเนิดเป็นเพียงเจ้าจอมมารดาเท่านั้น ซึ่งกรณีในกรณีดังกล่าวจัดว่าเป็นเจ้าฟ้าตั้ง
หลังการสิ้นพระชนม์
เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่สิ้นพระชนม์ลงในปี พ.ศ. 2322 การนี้ฝ่ายกรุงธนบุรีจึงมีใบบอกเพื่อแจ้งข่าวร้ายไปยังพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชซึ่งขณะนั้นมิได้อยู่ในพระนคร และยังติดศึกอยู่ที่เวียงจันทน์ ความว่า
ศพนั้นก่อกุฎไว้ ณ วัดบางยี่เรือ ให้ประโคมทุกเพลาฯ ณ เดือนอ้าย มีศุภอักษรขึ้นไปถึงเจ้าฟ้ากษัตริย์ศึก ว่าสำเร็จการศึกแล้วให้กลับลงมา บุตรนั้นเสียแล้ว ยังแต่หลานเป็นผู้ชาย
ส่วนการศพของเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ก็ถูกจัดขึ้นอย่างเจ้าฟ้าที่วัดบางยี่เรือ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชวิจารณ์เพิ่มเติมไว้ว่า
การพระศพสมเด็จพระเจ้าปฐมบรมไอยิกาเธอ ซึ่งเปนพระมารดาเจ้าฟ้าเหม็นองค์นี้ มีหมายว่า จุลศักราช ๑๑๔๓ ปีชวดโทศกมีหมายเวรควรรู้อัศว์ ว่าเจ้าพระยาจักรีรับมีรับสั่งใส่เกล้าฯ สั่งว่าจะได้พระราชทางเพลิงพระศพพระมารดาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ณ วัดบางยี่เรือนอก ให้ทำการเมรุเปนอย่างพระศพเจ้าฟ้า แลเครื่องการพระศพครั้งนี้ เจ้าพระยาจักรีให้ช่างทำสังเคตเอก ฉัตรราชวัตรหีบบุทองอังกฤษทั้งสิ้น แลโรงพิเศษ ทิมพระสงฆ์สังเคตสามสร้าง แลโรงโขนนางรำ ระทาดอกไม้เพลิงต้นกัลปพฤกษ์ การทั้งปวงเหมือนพระศพกรมขุนอินทรพิทักษ์ พระเจ้านราสุริวงษ์ จะได้พระราชทานเพลิงพระศพพระมารดาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ ณะ เดือน ๗ ปีวอกโทศก หลวงศรีกาฬสมุดให้ตัวอย่าง มีรูปเมรุ ในงานเมรุคราวนี้พระราชทานเงินโรงการเล่นขึ้นทุก ๆ อย่าง
ทั้งนี้การศพดังกล่าวถือเป็นการถวายพระเกียรติตามศักดิ์ที่เป็นพระราชมารดาของเจ้าฟ้า ปรากฏพระนามจารึกที่พระโกศว่า "เจ้าครอกฉิมใหญ่" และหลังการปราบดาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ก็ได้ยกเจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ขึ้นเป็นเจ้าฟ้าย้อนหลังด้วยเช่นกัน
ผู้สืบเชื้อสาย ส่วนเจ้าฟ้าสุพันธุวงศ์ พระราชโอรสเพียงพระองค์เดียวของพระองค์ ได้รับการสถาปนาในรัชกาลที่ 1 เป็น สมเด็จเจ้าฟ้าอภัยธิเบศร์ กรมขุนกระษัตรานุชิต และเปลี่ยนพระนามเป็น ธรรมาธิเบศร์ ครั้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงถูกฟ้องร้องว่าคิดวางแผนก่อการกบฏ จึงถูกถอดยศเป็น "หม่อมเหม็น" และถูกสำเร็จโทษด้วยท่อนจันทน์ ที่วัดปทุมคงคา พร้อมพระโอรสทั้งหกพระองค์ เหลือแต่เหล่าพระธิดาซึ่งถูกถอดพระยศเป็น คุณ หรือ หม่อม
อย่างไรก็ตามในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้สืบเชื้อสายของหม่อมเหม็นได้รับพระราชทานนามสกุลว่า "อภัยกุล"
พระอิสริยยศ - คุณฉิมใหญ่
- เจ้าจอมฉิมใหญ่
- เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ / เจ้าครอกฉิมใหญ่
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
- สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
- สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่*
- * เป็นพระอิสริยยศสถาปนาเมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว
พงศาวลี พงศาวลีของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าฉิมใหญ่ |
---|
|
อ้างอิง - เชิงอรรถ
- ↑ กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 9.
- ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย. ลูกแก้ว เมียขวัญ. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติชน, พ.ศ. 2551. 328 หน้า. หน้า 19. ISBN 974-02-0107-6
- ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 17-18
- ↑ ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 29
- ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 31
- ↑ ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 32
- ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 33
- ปรามินทร์ เครือทอง. กบฏเจ้าฟ้าเหม็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ:มติชน. 2555, หน้า 151
- บรรณานุกรม
- ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. ISBN 974-222-648-2
- เล็ก พงษ์สมัครไทย. พระญาติ ราชสกุลกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ข้าวฟ่าง, พ.ศ. 2549. 160 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-9687-35-3
สมเด, จพระเจ, าบรมวงศ, เธอ, เจ, าฟ, าฉ, มใหญ, สมเด, จพระปฐมบรมวงศ, หร, สม, ยกร, งศร, อย, ธยา, 2322, หร, เจ, าจอมมารดาฉ, มใหญ, ในสมเด, จพระเจ, ากร, งธนบ, พระนามเด, มว, มใหญ, หร, หวาน, เป, นพระราชธ, ดาในพระบาทสมเด, จพระพ, ทธยอดฟ, าจ, ฬาโลกมหาราช, ประส, แต, สมเด,. smedcphrapthmbrmwngs hrux smedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy smykrungsrixyuthya ph s 2322 hrux ecacxmmardachimihy insmedcphraecakrungthnburi miphranamedimwa chimihy hrux hwan epnphrarachthidainphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach thiprasutiaetsmedcphraxmrinthrabrmrachinismedcphraecabrmwngsethxecafachimihyphrarachchayainsmedcphraecakrungthnburismedcphraecabrmwngsethxchn 1phraswamismedcphraecakrungthnburiphrabutrhmxmehmnrachwngsthnburi esksmrs ckri sthapna phrabidaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachphramardasmedcphraxmrinthrabrmrachiniprasutiimpraktsinphrachnmph s 2322ecacxmmardachimihyphrarachchayainsmedcphraecakrungthnburi aelaidprasutiphrarachoxrskhuxecafasuphnthuwngs txmakhux ecafaxphythiebsr ecafathrrmathiebsr aelahmxmehmn tamladb aetecacxmmardachimihyidthungaekxnickrrmhlngcaknn 12 wn hlngkarprabdaphieskkhxngphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolk idmikarsthapnaecacxmmardachimihy khunepn ecafachimihy yxnhlng enuxha 1 phraprawti 1 1 phrachnmchiphtxntn 1 2 ekharbrachkarfayin 1 3 hlngkarsinphrachnm 2 phusubechuxsay 3 phraxisriyys 4 phngsawli 5 xangxingphraprawti aekikhphrachnmchiphtxntn aekikh smedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy incdhmayehtuxxkphranamwa hwan 1 epnphrarachthidaladbthisaminphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach thiprasutiaetsmedcphraxmrinthrabrmrachini emuxyngimsinkrungsrixyuthyaaelaimprakthlkthanthiaenchdwaprasutiemuxidmikarsnnisthanwanacaprasutiemux ph s 2304 2 bangkwaprasutichwngpi ph s 2306 2307 aelaimekinpi ph s 2308 ephraaphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly prasutiineduxnkumphaphnth ph s 2310 3 ekharbrachkarfayin aekikh emuxsmedcphraecakrungthnburiprabdaphieskepnphramhakstriyaehngkrungthnburi phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachkhnannthrngdarngphraysepnecaphrayamhakstriysuk idthwaytwkhunchimihyepnbathbricarikainsmedcphraecakrungthnburi aelaihprasutikarphrarachoxrsphranamwa ecafaehmn txmathrngphranamwa smedcphraecalukethx ecafasuphnthuwngs emuxwnthi 17 knyayn ph s 2322 dngpraktin cdhmayehtukhwamthrngcakrmhlwngnrinthrethwi sungidbnthukeruxngrawdngklawiw khwamwa 4 ecafakstriysukekhaemuxngid n wncnthr khun 3 kha eduxn 10 ecaemuxnghni idphraaekwphrabang phraixykaekhaemuxngid 3 wn ecalukthrngkhrrphprasutreca n wnsukr khun 7 kha eduxn 10 prasutrepnphrarachkumar praokhmaetrsngkhlnkhxngichy aemngmumthngikhcingcktkphrxmkn aemngmumxnickrrm cingckipid 12 wn ecaaemsinphrachnm swnecalukihphraphinangethxexaipeliyng ihnamecasuphnthwngs sungnimitdikhuxphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach idthasuktiewiyngcnthnaetkidphraaekwmrktaelaphrabangmasuphrankhr swnlangraykhuxaemngmumaelacingcktklngmaphrxmkn hlngcaknnecacxmmardachimihyksinphrachnm aetkhnaediywknkar praokhmaetrsngkhlnkhxngichy epnsingthiaesdngihehnwaphrarachoxrsthiprasutiepnecafathng thiphuihkaenidepnephiyngecacxmmardaethann 4 sungkrniinkrnidngklawcdwaepnecafatng 5 hlngkarsinphrachnm aekikh ecacxmmardachimihysinphrachnmlnginpi ph s 2322 karnifaykrungthnburicungmiibbxkephuxaecngkhawrayipyngphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachsungkhnannmiidxyuinphrankhr aelayngtidsukxyuthiewiyngcnthn khwamwa 6 sphnnkxkudiw n wdbangyierux ihpraokhmthukephla n eduxnxay misuphxksrkhunipthungecafakstriysuk wasaerckarsukaelwihklblngma butrnnesiyaelw yngaethlanepnphuchay swnkarsphkhxngecacxmmardachimihykthukcdkhunxyangecafathiwdbangyierux phrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwmiphrarachwicarnephimetimiwwa 6 karphrasphsmedcphraecapthmbrmixyikaethx sungepnphramardaecafaehmnxngkhni mihmaywa culskrach 1143 pichwdothskmihmayewrkhwrruxsw waecaphrayackrirbmirbsngisekla sngwacaidphrarachthangephlingphrasphphramardasmedcphraecalukethx n wdbangyieruxnxk ihthakaremruepnxyangphrasphecafa aelekhruxngkarphrasphkhrngni ecaphrayackriihchangthasngekhtexk chtrrachwtrhibbuthxngxngkvsthngsin aelorngphiess thimphrasngkhsngekhtsamsrang aelorngokhnnangra rathadxkimephlingtnklpphvks karthngpwngehmuxnphrasphkrmkhunxinthrphithks phraecanrasuriwngs caidphrarachthanephlingphrasphphramardasmedcphraecalukethx na eduxn 7 piwxkothsk hlwngsrikalsmudihtwxyang mirupemru innganemrukhrawniphrarachthanenginorngkarelnkhunthuk xyang thngnikarsphdngklawthuxepnkarthwayphraekiyrtitamskdithiepnphrarachmardakhxngecafa praktphranamcarukthiphraokswa ecakhrxkchimihy aelahlngkarprabdaphieskkhxngphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach kidykecacxmmardachimihykhunepnecafayxnhlngdwyechnkn 7 phusubechuxsay aekikhswnecafasuphnthuwngs phrarachoxrsephiyngphraxngkhediywkhxngphraxngkh idrbkarsthapnainrchkalthi 1 epn smedcecafaxphythiebsr krmkhunkrastranuchit aelaepliynphranamepn thrrmathiebsr khrninrchsmyphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly thrngthukfxngrxngwakhidwangaephnkxkarkbt cungthukthxdysepn hmxmehmn aelathuksaercothsdwythxncnthn thiwdpthumkhngkha phrxmphraoxrsthnghkphraxngkh 8 ehluxaetehlaphrathidasungthukthxdphraysepn khun hrux hmxm 1 xyangirktaminrchsmyphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phusubechuxsaykhxnghmxmehmnidrbphrarachthannamskulwa xphykul 1 phraxisriyys aekikhkhunchimihy ecacxmchimihy ecacxmmardachimihy ecakhrxkchimihy smedcphraecalukethx ecafachimihy smedcphraecaphinangethx ecafachimihy smedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy epnphraxisriyyssthapnaemuxsinphrachnmaelwphngsawli aekikhphngsawlikhxngsmedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy 16 ecaphrayawrwngsathirach khunthxng 8 phrayarachnikul thxngkha 4 smedcphrapthmbrmmhachnk 9 2 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 10 khhbdiechuxsaycin 5 phraxkhrchaya hyk 11 1 smedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy 12 thantaecaphr 6 thxng n bangchang 13 thanyayecachi 3 smedcphraxmrinthrabrmrachini 14 7 smedcphrarupsiriosphakhymhanakhnari 15 thanyayecathi xangxing aekikhechingxrrth 1 0 1 1 1 2 krmsilpakr sankwrrnkrrmaelaprawtisastr 2554 rachskulwngs PDF krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr p 9 Check date values in year help snsniy wirasilpchy lukaekw emiykhwy krungethphmhankhr sankphimphmtichn ph s 2551 328 hna hna 19 ISBN 974 02 0107 6 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 17 18 4 0 4 1 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 29 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 31 6 0 6 1 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 32 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 33 praminthr ekhruxthxng kbtecafaehmn phimphkhrngthi 3 krungethph mtichn 2555 hna 151 brrnanukrmtharngskdi xayuwthna rachskulckriwngs aelarachskulsmedcphraecataksinmharach krungethph sankphimphbrrnkic phimphkhrngthi 3 ph s 2544 490 hna ISBN 974 222 648 2 elk phngssmkhrithy phrayati rachskulkrungrtnoksinthr krungethph sankphimphkhawfang ph s 2549 160 hna hna hnathi ISBN 974 9687 35 3ekhathungcak https th wikipedia org w index php title smedcphraecabrmwngsethx ecafachimihy amp oldid 8785593, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม