ครุยวิทยฐานะของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด
ครุยวิทยฐานะของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด เป็นเครื่องแต่งกายสำหรับใช้ประกอบวิทยฐานะของนักศึกษาปัจจุบัน นักศึกษาเก่า คณาจารย์ และเจ้าหน้าที่ของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด สหราชอาณาจักร
ประชาคมมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ดซึ่งเข้าร่วมพิธีต่าง ๆ ของมหาวิทยาลัย จะต้องสวมเครื่องแบบสับฟัสก์ (subfusc) ซึ่งประกอบด้วย กางเกงหรือกระโปรงดำ เสื้อเชิ้ตคอปกสีขาว ผ้าผูกคอสีขาวหรือแถบผูกคอสีดำ ถ้าจำเป็นอาจใส่เสื้อสูทหรือเสื้อกั๊ก ก่อนสวมครุยวิทยฐานะ
ครุยวิทยฐานะของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด ทำจากผ้าหรือแพรสีดำเป็นส่วนใหญ่ ยกเว้นครุยปริญญาเอกอย่างเต็มยศซึ่งใช้สีแดงชาดเป็นพื้น หลักการใช้สีนี้ยังยึดถือในมหาวิทยาลัยสหราชอาณาจักรตั้งแต่รุ่นกลางไปจนถึงอายุมาก รวมถึงเป็นที่มาของสีของสำรดของครุยวิทยฐานะของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และสีพื้นของครุยวิทยฐานะของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ครุยนักศึกษา
นักศึกษาปัจจุบันของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด เมื่อมีพิธีการหรือการสอบ (รวมถึงสอบวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก) จะสวมครุยวิทยฐานะซึ่งเป็นเสื้อกั๊กสีดำ ตอนหน้าอกเปิดกว้าง มีแถบผ้ายาวห้อยที่ไหล่ทั้งสองข้าง สาบหน้าพับเป็นครีบประมาณสองนิ้วครึ่ง ความยาวของเสื้อประมาณบั้นท้ายสำหรับปริญญาตรี และประมาณเหนือเข่าสำหรับปริญญาโทและเอก สำหรับนักศึกษาปริญญาตรีที่มีผลการเรียนดี จะสวมครุยวิทยฐานะซึ่งเป็นเสื้อคลุมสีดำ ตอนหน้าอกเปิดกว้าง แขนเสื้อยาวเสมอข้อมือ ด้านหลังยาวกว่าด้านหน้าเล็กน้อย สาบหน้าพับเป็นครีบประมาณสองนิ้วครึ่ง ครุยวิทยฐานะนี้จะต้องสวมทับสับฟัสก์เสมอ
ครุยบัณฑิต
บัณฑิตปริญญาตรีของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด จะสวมครุยวิทยฐานะซึ่งเป็นเสื้อคลุมทรงบาทหลวงอังกฤษ ยาวจากบ่าลงไปครึ่งน่อง หลังและไหล่ทำเป็นจีบ ตอนหน้าอกเปิดกว้าง สาบหน้าพับเป็นครีบกว้างประมาณสองนิ้วครึ่ง แขนเสื่้อยาวเสมอข้อมือ ด้านหลังแหลมยาวกว่าด้านหน้าเล็กน้อย บางร้านอาจให้ยาวเสมอชายเสื้อ แล้วสวมผ้าคล้องคอตามวิทยฐานะ
บัณฑิตปริญญาโท จะสวมเสื้อคลุมคล้ายปริญญาตรี ต่างแต่แขนเสื้อยาวถึงชายเสื้อ เย็บปิดเป็นถุง มีรอยตัดรูปวงเดือนปลายแขนหันไปด้านนอกตัว กลางแขนมีช่องเจาะสำหรับสอดมือ มีลวดลายประดับที่ช่องเจาะแขน เว้นแต่บัณฑิตปริญญาตรีที่ปรับสถานะเป็นศิลปศาสตรมหาบัณฑิต จะไม่มีลายประดับ อนึ่ง ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิตจะให้แก่บัณฑิตปริญญาตรีหลังจากที่ลงทะเบียนเรียนครั้งแรก 21 ภาคการศึกษา เช่น หากเรียนหลักสูตรปริญญาตรี 3 ปี นับหลังสำเร็จการศึกษาไป 4 ปี จะมีฐานะเป็นปริญญาโท แต่หากเรียนหลักสูตรปริญญาตรีควบโท ก็ถือว่ามีฐานะเป็นปริญญาโทนับแต่สำเร็จการศึกษา
ผ้าคล้องคอของบัณฑิตและมหาบัณฑิต ใช้แบบชั้นเดียว ปริญญาตรี (ศิลปศาสตรบัณฑิต) ด้านนอกสีดำ ด้านในบุขนกระต่าย (ปัจจุบันใช้ขนสัตว์เทียมสีขาว) ปริญญาโท (ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต ไม่ใช่ปริญญาอื่น) ด้านนอกสีดำ ด้านในเป็นผ้ามันสีแดง ส่วนปริญญาอื่นก็จะใช้สีบุแตกต่างกันไป เช่น
- แพทยศาสตรบัณฑิต (Bachelor of Medicine and Bachelor of Surgery; MB BCh) — ด้านนอกสีเขียว บุครึ่งหนึ่งและบุขอบด้วยขนกระต่ายสีขาว
- วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต — ด้านนอกสีฟ้า บุในและบุขอบด้วยผ้ามันสีเทา
- ดนตรีบัณฑิต — ด้านนอกสีม่วง บุครึ่งหนึ่งและบุขอบด้วยขนกระต่ายสีขาว
- ปรัชญาบัณฑิต และปรัชญามหาบัณฑิต (คือ นักศึกษาดุษฎีบัณฑิตซึ่งสอบเลื่อนชั้นไม่ผ่านหรือไม่มีความก้าวหน้าทางการศึกษาพอได้รับปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต) — ด้านนอกสีน้ำเงิน บุในด้วยผ้ามันสีขาว
บัณฑิตปริญญาเอกของมหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด มีครุยสามประเภทให้ใช้งานในโอกาสแตกต่างกัน คือ ครุยเต็มยศสำหรับฆราวาส (full-dress gown) ครุยเต็มยศสำหรับพระ (convocation habit) และครุยครึ่งยศ (undress gown)
ในพิธีมงคลหรือการฉลองสำคัญ ดุษฎีบัณฑิตจะสวมครุยเต็มยศสำหรับฆราวาส ซึ่งเป็นเสื้อคลุมทรงบาทหลวง หลังและไหล่จีบ ตอนหน้าอกเปิดกว้าง ทำด้วยผ้าหรือแพรสีแดงชาด สาบหน้าทำเป็นครีบกว้าง 5 นิ้ว สาบหน้าและแขนเสื้อท่อนล่างหุ้มด้วยผ้ามันสีตามปริญญา เช่น น้ำเงิน สำหรับปรัชญาดุษฎีบัณฑิต เทา สำหรับอักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต (Doctor of Letters) บานเย็น สำหรับนิติศาสตรดุษฎีบัณฑิต (Doctor of Law) สองปริญญาหลังปกติจะใช้เป็นปริญญากิตติมศักดิ์ เมื่อสวมครุยเต็มยศแล้วจะไม่สวมผ้าคล้องคอ
ดุษฎีบัณฑิตอาจสวมครุยครึ่งยศ ซึ่งเป็นครุยปริญญาโทประดับด้วยแถบลายสีดำพร้อมผ้าคล้องคอทรงสองชั้น ด้านนอกสีแดงชาด ด้านในเป็นสีประจำปริญญาในบางโอกาส หากเป็นการสมควร จะสวมทับด้วยครุยเต็มยศสำหรับพระ โดยดึงแขนเสื้อของครุยครึ่งยศออกไปด้านนอกก็ได้
ครุยเต็มยศสำหรับพระ ใช้สำหรับดุษฎีบัณฑิตซึ่งสวมครุยครึ่งยศอยู่แล้ว หรือจะใช้สำหรับบาทหลวงซึ่งมีเสื้อคลุมอยู่แล้ว มีลักษณะคล้ายเสื้อครุยเต็มยศสำหรับฆราวาส แต่ไม่มีสาบหน้าและไม่มีแขน ตอนหน้าอกปิดด้วยกระดุมผ้าสีตามปริญญาสองดุม
ครุยประจำตำแหน่ง
นอกจากครุยบัณฑิตแล้ว ผู้ปฏิบัติงานในมหาวิทยาลัยมีสิทธิใช้ครุยประจำตำแหน่ง หากเป็นตำแหน่งสูงจะใช้ครุยเช่นเดียวกับประธานสภาผู้แทนราษฎรและรัฐมนตรีว่าการยุติธรรม
อ้างอิง
- ↑ "Academic dress". University of Oxford. สืบค้นเมื่อ 30 October 2021.
- (PDF). Oxford University Gazette. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 5 March 2016. สืบค้นเมื่อ 22 June 2015.
- Shaw, G. W. (1995) Academical Dress of British and Irish Universities, Chichester: Philmore & Co. Ltd, ISBN 0-85033-974-X
- Venables, D. R. (2009) Academic Dress of the University of Oxford, Oxford: Mayfield Press, ISBN 978-0-9521630-1-5
- Kerr, Alex (ed.) (2005) The Burgon Society Annual 2004, The Burgon Society. OCLC 226059857