กัมปุงเซียม

กัมปุงเซียม (มลายู: Kampung Siam "บ้านสยาม"; จีน: 暹羅村) เป็นดินแดนแทรกทางชาติพันธุ์ของชาวมาเลเซียเชื้อสายสยามในย่านปูเลาตีกุซ เมืองจอร์จทาวน์ รัฐปีนัง อันประกอบด้วยผู้โยกย้ายถิ่นฐานจากไทยและกลุ่มชาวไทยในท้องถิ่นที่เรียกว่า ชาวสยาม จากพื้นที่ใกล้เคียง คือ เกอดะฮ์ ปะลิส ฮูลูเปรัก และกลันตัน บ้านกัมปุงเซียมมีพื้นที่ 2,681 ตารางเมตร (0.662 เอเคอร์) อยู่ห่างจากตัวเมืองจอร์จทาวน์ 2.6 กิโลเมตร ตั้งอยู่ใกล้มุมถนนบูร์มะฮ์ (หรือ ถนนพม่า) ตัดกับตรอกบูร์มะฮ์ติดวัดไชยมังคลาราม

กัมปุงเซียม
ดินแดนแทรกทางชาติพันธุ์ในจอร์จทาวน์
เทศกาลสงกรานต์ที่วัดไชยมังคลาราม จุดหมายตาที่มีชื่อเสียงของกัมปุงเซียม
กัมปุงเซียม จอร์จทาวน์
พิกัด: 5°25′52.1862″N 100°18′46.944″E / 5.431162833°N 100.31304000°E / 5.431162833; 100.31304000พิกัดภูมิศาสตร์: 5°25′52.1862″N 100°18′46.944″E / 5.431162833°N 100.31304000°E / 5.431162833; 100.31304000
ประเทศ	มาเลเซีย
รัฐ	ปีนัง
อำเภอ	เกาะปีนังตะวันออกเฉียงเหนือ
เมือง	จอร์จทาวน์
การปกครอง
• รัฐบาลท้องถิ่น	สภานครเกาะปีนัง
• นายกเทศมนตรีเกาะปีนัง	ยู ตุง เซียง
• สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรปูเลาตีกุซ	คริส ลี ชุน กิต (DAP)
• สมาชิกรัฐสภาบูกิตเบินเดอรา	หว่อง ฮน ไว (DAP)
เขตเวลา	UTC+8 (เวลามาตรฐานมาเลเซีย)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	ไม่ได้สังเกต
รหัสไปรษณีย์	10250
เว็บไซต์	mbpp.gov.my

พื้นที่โดยรอบยังเป็นพื้นที่อาศัยของคนเชื้อสายสยามตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 แต่ดินแดนแทรกทางชาติพันธุ์นี้กำลังถูกคุกคามจากการขยายตัวของเมืองและการพัฒนาพื้นที่

ประวัติ

 

วัดไชยมังคลาราม

เชื่อกันว่าชาวสยามกลุ่มแรกเข้าไปตั้งถิ่นฐานที่ปูเลาตีกุซตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 จากการสำรวจสำมะโนครัวประชากรเมื่อ ค.ศ. 1828 (พ.ศ. 2371) พบว่ามีชาวสยามจำนวน 1,117 คน อาศัยอยู่ในบ้านกัมปุงเซียม กระทั่ง ค.ศ. 1845 (พ.ศ. 2388) รัฐบาลสหราชอาณาจักรมอบกรรมสิทธิ์ที่ดินของกัมปุงเซียมแก่ชาวสยาม เพื่อแสดงความปรารถนาดีต่ออาณาจักรสยาม หญิงมีเกียรติชาวสยาม ชาวจีน (รวมเปอรานากัน) และชาวมลายู มีส่วนร่วมในการดูแลที่ดินและสร้างวัดไชยมังคลาราม (นามเดิม วัดปูโลติกุส) ไว้ข้างหมู่บ้าน นอกจากคนเชื้อสยามแท้ ๆ แล้ว ยังประกอบไปด้วยคนจีนที่กลืนกลายเป็นคนไทยอาศัยอยู่ด้วย จากเอกสารของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าเหตุการณ์ที่ปีนังใน พ.ศ. 2477 เมื่อพระองค์เสด็จไปบำเพ็ญพระกุศลเนื่องในวันวิสาขบูชาที่วัดไชยมังคลารามไว้ว่า "พอเข้าวัดก็เกิดพิศวงด้วยเห็นผู้คนไปมาราวสัก 200 คน แต่มีผู้หญิงเป็นพื้น เห็นแต่งตัวเป็นยอหยาทั้งนั้น เป็นคนชั้นมีอันจะกินโดยมาก ได้ยินเสียงพูดจึงรู้ว่าเป็นไทย แต่มีผู้ชายน้อยราวสัก 20 คน"

นอกจากกัมปุงเซียมแล้ว ยังมีชุมชนชาวสยามอีก เช่น กัมปงเซอรานีในปูเลาตีกุซ ซึ่งเป็นชุมชนลูกครึ่งจากสยามที่นับถือศาสนาคริสต์ มีมาตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 ทางใต้ของปูเลาตีกุซมีชุมชนไทยอีกแห่งคือบ้านซากัซจัง (Sakaschang) ซึ่งมีคนไทยอาศัยอยู่เบาบาง มีศาสนสถานสำคัญสองแห่ง คือ วัดสว่างอารมณ์ (สากัตจัง) และวัดบุปผาราม ปัจจุบันชาวไทยกลุ่มนี้ถูกกลืนจนสิ้นแล้ว และชุมชนไทยที่บาตูลันจัง ปัจจุบันยังมีชาวไทยอาศัยอยู่แบบกัมปง มีการก่อสร้างศาสนสถานสำคัญ คือ วัดปิ่นบังอร (นามเดิม วัดบาตูลันจัง) สร้างตั้งแต่ พ.ศ. 2337 และวัดจันทาราม

ปัจจุบันไม่มีชาวสยามอาศัยอยู่รอบวัดไชยมังคลารามแล้ว เนื่องจากอพยพหรือกลืนกลายเป็นคนจีนไป ส่งผลให้มีคนบวชเป็นพระภิกษุน้อยลง ปัจจุบันจึงมีการนำพระจากประเทศไทยมาจำพรรษาที่วัด พื้นที่ชุมชนกัมปุงเซียมกำลังลดขนาดลงเนื่องจากการจัดสรรที่ดินเพื่อสร้างโรงแรม เพราะทรัสตีขายที่ใน ค.ศ. 2014 โดยไม่ทราบว่าขายที่แก่นักพัฒนาที่ดิน ส่งผลให้ผู้อาศัยถูกขับไล่ออกจากที่ จึงเกิดการฟ้องร้องนักพัฒนาที่ดิน แต่ศาลยกฟ้องใน ค.ศ. 2015 และเกรงว่าหลังจากนี้ชุมชนสยามจะถูกรื้อถอนจนสิ้นเพื่อพัฒนาที่ดิน

อ้างอิง

1. "myPenang". mypenang.gov.my. สืบค้นเมื่อ 2018-07-19.
2. Khoo, Su Nin (2007). Streets of George Town, Penang. Penang: Areca Books. ISBN 9789839886009.
3. "Kampung Siam residents in a state of limbo". www.thesundaily.my (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-07-19.
4. "Penang Siamese village to go, making way for urbanisation - Metro News | The Star Online". www.thestar.com.my. สืบค้นเมื่อ 2018-07-19.
5. "myPenang". mypenang.gov.my. สืบค้นเมื่อ 2018-07-19.
6. พิเชฐ แสงทอง (พฤษภาคม–สิงหาคม 2560). ศึกไทย-พม่าที่ปีนัง: แกะรอยปริศนาปีสร้างและคดีความที่วัดปูเลาติกุส (ไชยมังคลาราม) มาเลเซีย. วารสารรูสมิแล (38:2), หน้า 49-51
7. พิเชฐ แสงทอง (พฤษภาคม–สิงหาคม 2560). ศึกไทย-พม่าที่ปีนัง: แกะรอยปริศนาปีสร้างและคดีความที่วัดปูเลาติกุส (ไชยมังคลาราม) มาเลเซีย. วารสารรูสมิแล (38:2), หน้า 38
8. พิเชฐ แสงทอง (พฤษภาคม–สิงหาคม 2560). ศึกไทย-พม่าที่ปีนัง: แกะรอยปริศนาปีสร้างและคดีความที่วัดปูเลาติกุส (ไชยมังคลาราม) มาเลเซีย. วารสารรูสมิแล (38:2), หน้า 43
9. "The History of Penang Eurasians". Penang Tourism (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2013-12-02. สืบค้นเมื่อ 2017-05-20.
10. "Church opens mini museum of relics - Nation | The Star Online". www.thestar.com.my. สืบค้นเมื่อ 2017-05-20.
11. เมธาวี จำเนียร และกรกฎ จำเนียร (2562). แนวทางการสื่อสารอัตลักษณ์ผ่านสื่อเพื่อสร้างภาพลักษณ์ที่ดีของคนไทยในมุมมองของคนมาเลเซียในรัฐปีนังประเทศสหพันธรัฐมาเลเซีย (PDF). p. 33. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= (help)
12. บรรลือ ขอรวมเดช (2555). อุโบสถวัดไทยในเมืองมลายู (กลันตัน เกดะห์ ปะลิส และปีนัง) สมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. p. 270. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= (help)
13. บรรลือ ขอรวมเดช (2555). อุโบสถวัดไทยในเมืองมลายู (กลันตัน เกดะห์ ปะลิส และปีนัง) สมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. p. 248. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= (help)
14. บรรลือ ขอรวมเดช (2555). อุโบสถวัดไทยในเมืองมลายู (กลันตัน เกดะห์ ปะลิส และปีนัง) สมัยรัตนโกสินทร์ (PDF). บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร. p. 296-297. {{cite book}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |year= (help)
15. "Uncertain future for Kampung Siam". www.thesundaily.my (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-07-19.