การเข้าป้อม

การเข้าป้อม หรือ การเดินเข้าป้อม (อังกฤษ: castling) เป็นการเดินในเกมหมากรุกสากล ระหว่างขุนกับเรือในตำแหน่งแรกเริ่มของผู้เล่น ซึ่งเป็นการเคลื่อนที่ของหมากรุก 2 ตัวในตาเดียวกัน และเป็นการย้ายไปข้างหนึ่งนอกเหนือจากม้าที่สามารถ"กระโดดข้าม"กันได้

a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h ตำแหน่งเริ่มต้นของขุนกับเรือ โดยขุนสามารถย้ายไปยังช่องที่ระบุ

a b c d e f g h 8 8 7 7 6 6 5 5 4 4 3 3 2 2 1 1 a b c d e f g h หมากสีขาวได้เข้าป้อมฝั่งคิง (0-0) ส่วนหมากสีดำได้เข้าป้อมฝั่งควีน (0-0-0)

การเข้าป้อม ประกอบด้วยการย้ายขุนสองช่องไปทางที่มีเรือในแถวแรกของผู้เล่น จากนั้นก็ย้ายเรือไปยังช่องที่ขุนได้ข้ามมา การเข้าป้อมสามารถทำได้เฉพาะก็ต่อเมื่อตัวขุนไม่ยังเคยขยับ, เรือที่จะสับยังไม่เคยขยับ, ช่องระหว่างขุนและเรือไม่มีตัวใดขวาง, ตัวขุนยังไม่ถูกรุก และขุนจะไม่ข้ามฝั่งหรือจบในช่องที่มันถูกรุก การเข้าป้อมเป็นหนึ่งในกติกาหมากรุกสากล รวมถึงเป็นเทคนิคการย้ายขุน (Hooper & Whyld 1992:71)

การบันทึกหมากสำหรับการเข้าป้อม ทั้งระบบเชิงพรรณนาและเชิงพีชคณิต คือ 0-0 ร่วมกับเรือฝั่งคิง และ 0-0-0 ร่วมกับเรือฝั่งควีน ส่วนในบันทึกเกมแบบพกพา จะใช้ O-O และ O-O-O แทน การเข้าป้อมฝั่งคิงบางครั้งเรียกการเข้าป้อมระยะใกล้ และการเข้าป้อมฝั่งควีนบางครั้งเรียกการเข้าป้อมระยะไกล – ความแตกต่างขึ้นอยู่กับว่าเรือจะเคลื่อนที่ระยะใกล้ (สองช่องสี่เหลี่ยม) หรือระยะไกล (สามช่องสี่เหลี่ยม) (Hooper & Whyld 1992)

การเข้าป้อมได้รับการเพิ่มลงในหมากรุกยุโรปช่วงศตวรรษที่ 14 หรือ 15 และยังไม่ได้พัฒนาเป็นรูปแบบอย่างที่เห็นในปัจจุบันจนถึงศตวรรษที่ 17 ส่วนหมากรุกของเอเชียไม่ได้มีการเคลื่อนที่เช่นนี้

หมายเหตุ

1. Pandolfini, Bruce (1992), Pandolfini's Chess Complete: The Most Comprehensive Guide to the Game, from History to Strategy, Simon & Schuster, ISBN 9780671701864, สืบค้นเมื่อ 13 January 2014
2. "Laws of Chess". FIDE. (Castling is in rule 3.8)

อ้างอิง

• Davidson, Henry (1981) [1949], A Short History of Chess, McKay, ISBN 978-0-679-14550-9
• Evans, Larry (1970), Chess Catechism, Simon and Schuster, ISBN 0-671-20491-2
• Hooper, David; Whyld, Kenneth (1992), "castling", The Oxford Companion to Chess (2nd ed.), Oxford University Press, ISBN 0-19-280049-3
• Just, Tim; Burg, Daniel B. (2003), U.S. Chess Federation's Official Rules of Chess (5th ed.), McKay, ISBN 0-8129-3559-4
• Lombardy, William; Daniels, David (1975), Chess Panorama, Chilton, ISBN 0-8019-6078-9
• Murray, H. J. R. (2012) [1913], A History of Chess, Skyhorse, ISBN 978-1-62087-062-4
• Schiller, Eric (2003), Official Rules of Chess (2nd ed.), Cardoza Publishing, ISBN 978-1-58042-092-1
• Sunnucks, Anne (1970), "castling", The Encyclopaedia of Chess, St. Martins Press, ISBN 978-0-7091-4697-1