การเกิดโดยไม่ผสมพันธุ์

การเจริญเป็นตัวอ่อนโดยไม่ต้องผสมพันธุ์ (อังกฤษ: Parthenogenesis;/ˌpærθənoʊˈdʒɛnəsɪs/) เป็นการสืบพันธุ์ที่พบในพวกไรน้ำ พวกผึ้งหรือตัวต่อ เป็นต้น เป็นการกระบวนการสืบพันธุ์โดยเกิดการเจริญเติบโตของไข่ (Egg) หรือเซลล์สืบพันธุ์เพศเมียจะเจริญไปเป็นตัวอ่อน หรือเป็นสิ่งมีชีวิตตัวใหม่ โดยไม่ได้รับการผสมพันธุ์หรือเกิดการปฏิสนธิกับเซลล์สืบพันธุ์ของเพศผู้ คำนี้มาจากภาษากรีก παρθένος, parthenos, หมายถึง "พรหมจรรย์", และ γένεσις, genesis, หมายถึง "เกิด".

จิ้งเหลนชนิด Aspidoscelis neomexicanus (กลาง) มีการสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (และเป็นตัวเมียล้วน) ซึ่งเป็นผลที่เกิดจากการผสมข้ามสายพันธุ์ของจิ้งเหลน 2 ชนิด คือ A. inornatus (ซัาย) และ A. tigris (ขวา) ซึ่งทั้งสองสายพันธุ์หลัง มีการสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศและมีสองเพศ

อ้างอิง

1. Liddell, Scott, Jones. γένεσις A.II, A Greek-English Lexicon, Oxford: Clarendon Press, 1940. q.v..

แหล่งข้อมูลอื่น

• Kono, T.; Obata, Y.; Wu, Q.; Niwa, K.; Ono, Y.; Yamamoto, Y.; Park, E.S.; Seo, J.-S.; Ogawa, H. (2004). "Birth of parthenogenetic mice that can develop to adulthood". Nature. 428 (6985): 860–864. doi:10.1038/nature02402. PMID 15103378.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
• Reproductive behavior in whiptails at Crews Laboratory
• Types of asexual reproduction
• Parthenogenesis in Incubated Turkey Eggs from Oregon State University
• National Geographic NEWS: Virgin Birth Expected at Christmas – By Komodo Dragon
• BBC NEWS: 'Virgin births' for giant lizards (Komodo dragon)
• REUTERS: Komodo dragon proud mum (and dad) of five
• Female sharks capable of virgin birth
• Scientists confirm shark's ‘virgin birth’ Article by Steve Szkotak AP updated 1:49 a.m. ET, Fri., Oct. 10, 2008