จักรพรรดิจิ้นอาน

จักรพรรดิจิ้นอาน (จีนตัวย่อ: 晋安帝; จีนตัวเต็ม: 晉安帝; พินอิน: Jìn Ān Dì; เวด-ไจลส์: Chin An-ti อังกฤษ: Emperor An of Jin; 382–419) พระนามเดิม ซือหม่า เต๋อจง (司馬德宗) เป็นจักรพรรดิองค์ที่ 15 แห่งราชวงศ์จิ้นของจีน พระองค์ถูกระบุว่ามีพระสติบกพร่อง เนื่องด้วยพระองค์ไม่สามารถตรัสได้ ทรงสวมฉลองพระองค์เองไม่ได้ หรือแสดงออกไม่ได้ว่าพระองค์ทรงหิวหรืออิ่ม พระองค์ได้รับการสถาปนาเป็นรัชทายาทในปี ค.ศ. 387 และขึ้นครองราชย์ในปี ค.ศ. 397 เนื่องจากพระองค์ทุพพลภาพ อำนาจทั้งหมดจึงตกอยู่กับ ซือหม่า เต้าจึ พระปิตุลา (อ๋องแห่งไคว่จี) ในรัชสมัยของพระองค์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เป็นผู้ปกครองในราชวงศ์จิ้น ทำให้เจ้าเมืองต่าง ๆ ก่อการปฏิวัติจนสูญเสียดินแดนไป ตั้งแต่ปี ค.ศ. 398 ถึงปี ค.ศ. 403 เกิดการจลาจลและสงครามกลางเมืองอย่างต่อเนื่อง ในปี ค.ศ. 403 ราชวงศ์จิ้นถูกขุนศึก หฺวัน สฺวัน ยกทัพบุกเข้าตี และในขณะที่จักรพรรดิจิ้นอานเข้ารับถวายการรักษาในปี ค.ศ. 404 ราชวงศ์จิ้นก็ใกล้จะสิ้นสุดลง ด้วยขุนศึก หลิวอวี่ ได้เริ่มมีอำนาจมากขึ้น จากการที่ราชวงศ์จิ้นได้บุกตีหยานใต้ และ ฉินยุคหลัง ทำให้อาณาเขตของราชวงศ์จิ้นขยายออกไปอย่างมาก อย่างไรก็ตาม เมื่อหลิวอวี่ขึ้นไปทางเหนือ ผู้ว่ามณฑลกว่างโจว (ในปัจจุบัน คือ มณฑลกวางตุ้ง และเขตปกครองตนเองกว่างซีจ้วง) ลู่ ซุน ก่อการกบฏ และยกทัพเข้าตีเมืองเจี้ยนคัง หลิวซ่งขึ้นไป และสามารถปราบปรามกบฏได้สำเร็จ ในปี ค.ศ. 419 จักรพรรดิจิ้นอานทรงผูกพระศอสวรรคตตามคำสั่งของหลิวอวี้ และสถาปนาจักรพรรดิจิ้นกงขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิองค์สุดท้าย ก่อนจะชิงบัลลังก์เองและสถาปนาราชวงศ์หลิวซ่งขึ้น

จักรพรรดิจิ้นอาน Emperor An of Jin
จักรพรรดิองค์ที่ 15 แห่งราชวงศ์จิ้นตะวันออก
ครองราชย์	6 พฤศจิกายน ค.ศ. 397 – 28 มกราคม ค.ศ. 419
ก่อนหน้า	จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่
ถัดไป	จักรพรรดิจิ้นกง
พระสนม	อันซีฮองเฮา
พระนามเต็ม ชื่อสกุล: ซื่อหม่า (司馬) ชื่อ: เต๋อซ่ง (德宗, dézōng) พระนามหลังสิ้นพระชนม์ อ้าน (安, ān), แปลว่า: "สงบ"
พระราชบิดา	จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่
พระราชมารดา	จักรพรรดินีอันเต๋อ
ประสูติ	ค.ศ. 382
สวรรคต	ค.ศ. 419 (อายุ 37)

พระราชประวัติ

ซือหม่า เต๋อจงเป็นพระราชโอรสพระองค์โตของ จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่ พระมารดาของพระองค์คือ พระสนม เฉิน กุยนฺหวี่ ในปี ค.ศ. 382 ไม่มีบันทึกว่าพระองค์พิการเมื่อใด สันนิษฐานว่าเริ่มพิการมาตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ บันทึกหน้าประวัติศาสตร์ระบุว่าพระองค์เริ่มพิการตั้งแต่อายุ 8 พระชันษา ในปี ค.ศ. 390 พระมารดาสวรรคต ถึงแม้ว่าพระองค์จะมี ซือหม่า เต๋อเหวิน ที่เป็นพระอนุชาร่วมสายพระโลหิตด้วยก็ตาม (เกิดในปี ค.ศ. 385) ไม่มีหลักฐานชี้ชัดเหตุที่จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่ไม่เคยพิจารณาการสถาปนาซือหม่า เต๋อเหวิน (พระอนุชาซึ่งเป็นผู้ฉลาด รอบคอบ และรับการอบรมให้คอยดูแลซือหม่า เต๋อจงตลอดหลายปี) เป็นรัชทายาท และในปี ค.ศ. 387 ซือหม่า เต๋อจงได้รับการสถาปนาเป็นรัชทายาท ในปี ค.ศ. 395 พระองค์ได้รับการสถาปนาในพระราชวังทางทิศตะวันออก ตำหนักของพระองค์เองตามธรรมเนียมสำหรับรัชทายาท ในปี ค.ศ. 396 พระองค์ทรงอภิเษกกับ หวัง เฉินอ้าย ลูกสาวของ หวัง เสียนซื่อ

ในปี ค.ศ. 397 จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่ถูกแม่นางจางสังหาร หลังจากที่ทำให้เธอขุ่นเคือง อย่างไรก็ตาม พระปิตุลา ซือหม่า เต้าจึ อ๋องแห่งไคว่จี ได้เป็น ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ เพราะทรงทุพพลภาพขณะพระองค์ทรงขึ้นครองราชย์แล้ว

อ้างอิง

ก่อนหน้า		จักรพรรดิจิ้นอาน		ถัดไป
จักรพรรดิจิ้นเสี้ยวอู่		พระมหากษัตริย์จีน (ค.ศ. 382–419)		จักรพรรดิจิ้นกง