จังหวัดบามียาน

จังหวัดบามียาน (ปาทาน: بامیان‎; เปอร์เซีย: بامیان‎) เป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศอัฟกานิสถาน มีเมืองเอกคือบามียานตามชื่อจังหวัด มีประชากรราว 418,500 คน เป็นชาวฮะซาระฮ์ร้อยละ 90 ชาวทาจิกร้อยละ 10 นอกนั้นเป็นชาวพุชตุนและตาตาร์

บามียาน بامیان
จังหวัด
เยาวชนในจังหวัดบามียาน ฉากหลังคือพระพุทธรูปแห่งบามียาน
ที่ตั้งของจังหวัดบามียานในประเทศอัฟกานิสถาน
พิกัดภูมิศาสตร์: 34°45′N 67°15′E / 34.75°N 67.25°E / 34.75; 67.25พิกัดภูมิศาสตร์: 34°45′N 67°15′E / 34.75°N 67.25°E / 34.75; 67.25
ประเทศ	ประเทศอัฟกานิสถาน
เมืองเอก	บามียาน
พื้นที่
• ทั้งหมด	14,175 ตร.กม. (5,473 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2011)
• ทั้งหมด	418,500 คน
• ความหนาแน่น	30 คน/ตร.กม. (76 คน/ตร.ไมล์)
เขตเวลา	UTC+4:30
รหัส ISO 3166	AF-BAM
ภาษาหลัก	ดารี (ฮะซาระฮฺ)

ประวัติ

ในอดีตพื้นที่จังหวัดบามียานถูกปกครองโดยจักรวรรดิมีดซ์ (Medes) ก่อนตกอยู่ในการปกครองของจักรวรรดิอะคีเมนิด (Achaemenid) ต่อมาในปี 330 ปีก่อนคริสต์ศักราช พระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราชได้เข้ายึดบริเวณนี้แต่ได้ละทิ้งไป ภายหลังจักรวรรดิเซลูซิดจึงเข้ามาปกครองต่อ ขณะนั้นพื้นที่ทางตอนใต้ของเทือกเขาฮินดูกูช ได้มีการเผยแผ่ศาสนาพุทธจากราชวงศ์เมารยะเข้ามา จึงมีการตั้งอารามพุทธศาสนาที่บามียาน ว่ากันว่าชื่อ บามียาน มาจากคำว่า "วรรมยาน" (varmayana) ที่แปลว่าสีในภาษาสันสกฤต ด้วยเหตุนี้จึงมีการก่อสร้างพระพุทธรูปขึ้นที่นี่จำนวนมาก และได้มีการแกะสลักขึ้นบนหน้าผาโดนเด่นสององค์ ขนานนามว่า พระพุทธรูปแห่งบามียาน ที่อายุเก่าแก่กว่า 1,500 ปี ตั้งอยู่ในบริเวณโบราณสถาน ที่ต่อมารัฐบาลกลุ่มฏอลิบานได้ระเบิดทำลายเสียหายทั้งองค์ด้วยเหตุผลทางศาสนา เมื่อปี พ.ศ. 2544 สร้างความสูญเสียครั้งใหญ่ให้แก่วงการอนุรักษ์โบราณสถานไปทั่วโลก

ช่วงศตวรรษที่ 7 มีชาวอาหรับคนแรกเดินทางเข้ามาปกครองคาบูลชาหิ (Kabul Shahi) ก่อนถูกพิชิตในนามศาสนาอิสลามของจักรวรรดิซัฟฟาริดในศตวรรษที่ 9 ต่อมาได้ถูกปกครองโดยจักรวรรดิกัซนาวิด (Ghaznavids), รัฐสุลต่านกูริด (Ghurid) และถูกพิชิตโดยชาวมองโกลในศตวรรษที่ 13 ปกครองโดยอาร์กุน ข่าน แห่งอิลข่าน (Ilkhanate) ก่อนตกเป็นของจักรวรรดิตีมูร์ และจักรวรรดิโมกุล ตามลำดับ

ปี ค.ศ. 1709 จักรวรรดิโฮตากี (Hotaki) ที่ปกครองกันดาฮาร์ได้พ่ายแพ้แก่จักรวรรดิซาฟาวิด (Safavid) บามียานอยู่ภายใต้การปกครองของจักรวรรดิโมกุล จนกระทั่งอะฮ์มัด ชาห์ ดุรรานี (Ahmad Shah Durrani) ได้ก่อตั้งจักรวรรดิดุรรานี (Durrani) ที่ต่อมาได้พัฒนาเปลี่ยนแปลงเป็นประเทศอัฟกานิสถาน จากการเปลี่ยนแปลงในช่วงปี ค.ศ. 1980 ถึงกลางปี 1990 อัฟกานิสถานถูกควบคุมโดยฮิซบ์ อี วะฮ์ดัต (Hizb-i-wahdat) นำโดยอับดุล อาลี มาซารี (Abdul Ali Mazari) จนในปี ค.ศ. 1995 ถูกเข้าควบคุมและปกครองโดยรัฐบาลตอลิบาน ก่อนถูกโค่นล้มโดยกองทัพสหรัฐอเมริกาเมื่อปี ค.ศ. 2001

ภูมิศาสตร์

จังหวัดบามียาน ตั้งอยู่ในหุบเขาบามียาน ซึ่งมีแม่น้ำหล่อเลี้ยงประชาชน ด้านหนึ่งเป็นเขา ด้านหนึ่งเป็นหน้าผาสูงชันสลักเป็นพระยืน สภาพแวดล้อมของหุบเขา รายล้อมไปด้วยความแห้งแล้ง แต่ที่แห่งนี้อุดมไปด้วยทุ่งหญ้าและน้ำ ปัจจุบันเมืองบามียัน ใช่แต่เป็นสถานที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการสู้รบเท่านั้น แต่มีความสำคัญเพราะเป็นสถานที่ที่มีโบราณสถานอีกทั้งโบราณวัตถุและร่องรอยประวัติศาสตร์ทางสังคมและศาสนาจำนวนมากอีกแห่งหนึ่ง ที่กลุ่มนักอนุรักษ์วัตถุทางโบราณคดีในปัจจุบันให้ความสนใจ

การปกครอง

• บามียาน (เมืองเอก)
• คาฮ์มาร์ด
• ปันจาบ
• เซย์กะฮาน
• ชิห์บาร์
• วาราส์
• วะกะห์ลัง

ดูเพิ่ม

• พระพุทธรูปแห่งบามียาน

อ้างอิง

1. "Bamyan Province" (PDF). Central Statistics Office Afghanistan. สืบค้นเมื่อ 2012-07-25.
2. "Cultural and conflict Studies, Bamyan Province". Naval Postgraduate School. สืบค้นเมื่อ 2012-07-25.
3. "Bamyan Province". United Nations. Afghanistan's Ministry of Rural Rehabilitation and Development. สืบค้นเมื่อ 2012-07-25.
4. ข่าวจากกลุ่มรณรงค์ป้องกันการรุกรานเมืองโบราณและวัตถุทางประวัติศาสตร์ในประเทศอัฟกานิสถาน(SavingMesAynak)