ชิงช้าสวรรค์ (รายการโทรทัศน์)

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ ชิงช้าสวรรค์ (แก้ความกำกวม)

ชิงช้าสวรรค์ เป็นรายการโทรทัศน์ที่ผลิตโดย เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์ ออกอากาศครั้งแรกในปี พ.ศ. 2547 ทางโมเดิร์นไนน์ทีวี เริ่มแรกเป็นรายการปกิณกะ ก่อนจะเปลี่ยนเป็นการประกวดวงดนตรีลูกทุ่งเต็มรูปแบบ รายการได้ย้ายไปออกอากาศทางช่องเวิร์คพอยท์ ในปี พ.ศ. 2558 ก่อนจะสิ้นสุดยุคแรกในปีต่อมา และได้กลับมาออกอากาศใหม่ในปี พ.ศ. 2565

ชิงช้าสวรรค์
ประเภท	แข่งขัน
สร้างโดย	เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์
เสนอโดย	โน้ต เชิญยิ้ม (2547–2559, 2565) เขมนิจ จามิกรณ์ (2565) ส้มเช้ง สามช่า (2547–2559)^[ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้] วรัทยา นิลคูหา (2555–2559)^[ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้] สิเรียม ภักดีดำรงฤทธิ์ (2547–2555)
กรรมการ	สลา คุณวุฒิ (2547–2559, 2565) ชุติเดช ทองอยู่ (2547–2559, 2565) จักรวาร เสาธงยุติธรรม (2565)
ประเทศแหล่งกำเนิด	ไทย
ภาษาต้นฉบับ	ไทย
จำนวนฤดูกาล	11
ออกอากาศ
เครือข่าย	ช่องเวิร์คพอยท์ หมายเลข 23
ระบบเสียง	สเตอริโอ
ออกอากาศ	6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 – 2 ธันวาคม พ.ศ. 2559^[ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้] 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2565 – ปัจจุบัน
ลำดับเหตุการณ์
การแสดงที่เกี่ยวข้อง	ไมค์ทองคำ

ประวัติ

ชิงช้าสวรรค์ เป็นรายการโทรทัศน์ที่ผลิตโดย เวิร์คพอยท์ เอ็นเทอร์เทนเมนท์ ออกอากาศครั้งแรกเมื่อวันที่ 6 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547 ทางโมเดิร์นไนน์ทีวี โดยช่วงแรกมีพิธีกร คือ โน้ต เชิญยิ้ม, สิเรียม ภักดีดำรงฤทธิ์ และส้มเช้ง สามช่า ต่อมาในปี พ.ศ. 2555 สิเรียมได้ลาออกจากการเป็นพิธีกร โดยมีวรัทยา นิลคูหา ทำหน้าที่แทน และในปี พ.ศ. 2558 ได้ย้ายไปออกอากาศทางช่องเวิร์คพอยท์ โดยออกอากาศจนถึง พ.ศ. 2559 เป็นอันสิ้นสุดยุคแรก

ในปี พ.ศ. 2565 รายการได้กลับมาออกอากาศอีกครั้งในชื่อ ชิงช้าสวรรค์ 2022 โดยมีเขมนิจ จามิกรณ์ เป็นพิธีกรคู่กับโน้ต นอกจากนี้ จักรวาร เสาธงยุติธรรม ยังเข้าร่วมเป็นคณะกรรมการตัดสินวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษา ร่วมกับ สลา คุณวุฒิ และชุติเดช ทองอยู่ ซึ่งเป็นกรรมการมาตั้งแต่รายการยุคแรกอีกด้วย

พิธีกร

• สิเรียม ภักดีดำรงฤทธิ์
• โน้ต เชิญยิ้ม
• ส้มเช้ง สามช่า
• เขมนิจ จามิกรณ์
• สุดารัตน์ บุตรพรม (21 มกราคม พ.ศ. 2566)

รูปแบบรายการ

ในระยะแรก ชิงช้าสวรรค์มีรูปแบบเป็นรายการปกิณกะ ประกอบด้วยช่วงสัมภาษณ์ การให้คะแนนร้านอาหาร ละครสั้น และการประกวดวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษา โดยคู่แรกที่ทำการแข่งขันคือ โรงเรียนราชินีบูรณะ พบกับ โรงเรียนสายน้ำผึ้ง ในพระอุปถัมภ์ฯ ต่อมาจึงปรับรูปแบบเป็นการประกวดวงดนตรีลูกทุ่งเป็นหลัก

ชิงช้าสวรรค์คอนเทสต์

การประกวดวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษาในรายการชิงช้าสวรรค์ยุคแรก แบ่งการแข่งขันเป็นฤดู มีทั้งหมด 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูหนาว, ฤดูฝน และฤดูร้อน ตัดสินโดยคณะกรรมการผู้เชี่ยวชาญด้านเพลงและวงดนตรีลูกทุ่งจำนวน 3 คนในรอบการแข่งขันประจำฤดู และเพิ่มเป็น 7 คนในรอบแชมป์ออฟเดอะแชมป์ โดยนอกจากสลา คุณวุฒิ และชุติเดช ทองอยู่ ที่เป็นคณะกรรมการมาตั้งแต่ปีแรก ยังมีศิลปินลูกทุ่งและครูเพลงสลับสับเปลี่ยนหมุนเวียนเป็นกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ เช่น แดน บุรีรัมย์, ลพ บุรีรัตน์, ชลธี ธารทอง, ประยงค์ ชื่นเย็น, ธนิสร์ ศรีกลิ่นดี, วสุ ห้าวหาญ, และหนู มิเตอร์ เป็นต้น

เมื่อแข่งขันครบสามฤดู แชมป์และรองแชมป์ประจำฤดูจะเข้ามาแข่งขันรอบแชมป์ออฟเดอะแชมป์ (รองแชมป์ประจำฤดูสามารถเข้าร่วมรอบแชมป์ออฟเดอะแชมป์ได้ ตั้งแต่ปีที่ 3 เป็นต้นไป) โดยในปี พ.ศ. 2548–2558 แข่งกันใน 3 ประเภทเพลง คือ เพลงช้า เพลงเร็ว และเพลงถนัด ทีมที่มีคะแนนรวมทุกประเภทเพลงสูงสุด จะได้ครองถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ซึ่งออกแบบโดยเฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์

ในช่วงปีแรกผู้ชนะรอบแชมป์ออฟเดอะแชมป์ จะได้รับถ้วยพระราชทานพร้อมทุนการศึกษา 100,000 บาท และตั๋วเครื่องบินไปกลับ กรุงเทพ-ดิสนี่ย์แลนด์ ฮ่องกง 40 ที่นั่ง ปีต่อ ๆ มา ผู้ชนะจะได้รับถ้วยพระราชทานพร้อมทุนการศึกษามูลค่า 1,000,000 บาท

โรงเรียนจ่านกร้อง จังหวัดพิษณุโลก เป็นสถาบันที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดในการประกวดยุคแรก โดยครองถ้วยแชมป์ออฟเดอะแชมป์ของรายการมากที่สุด คือ 3 สมัย รองลงมาคือ โรงเรียนเทพมิตรศึกษา จังหวัดสุราษฎร์ธานี ที่ได้แชมป์ออฟเดอะแชมป์ 2 สมัย อันดับสามคือ โรงเรียนบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา ที่ได้รองแชมป์ออฟเดอะแชมป์ 3 สมัย นอกจากนี้ พิชิตชัย ศรีเครือ นักร้องนำของวงดนตรีลูกทุ่งโรงเรียนจ่านกร้องในการครองแชมป์สองสมัยแรก ยังเป็นศิลปินที่มีชื่อเสียงอีกด้วย

ชิงช้าสวรรค์ 2022

การประกวดวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษาในชิงช้าสวรรค์ 2022 ได้ปรับรูปแบบการประกวดในรอบคัดเลือก เป็นการตระเวนไปตามภูมิภาคต่าง ๆ โดยรับสมัครพร้อมคัดเลือกผู้เข้าแข่งขันใน 5 จังหวัดของแต่ละภาค ได้แก่ เชียงใหม่, ขอนแก่น, ชลบุรี, ปทุมธานี และนครศรีธรรมราช เพื่อคัดเลือกวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษา 20 ทีม เข้าแข่งขันในรอบการออกอากาศของรายการ ทีมที่ชนะการประกวดจะครองถ้วยพระราชทานพร้อมทุนการศึกษา 1 ล้านบาท โดยทีมที่ชนะเลิศได้แก่ โรงเรียนประโคนชัยพิทยาคม รองชนะเลิศอันดับ 1 โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย และรองชนะเลิศอันดับ 2 โรงเรียนเชียงกลมวิทยา

ช่วงของรายการในอดีต

นอกจากการประกวดวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษาแล้ว ครั้งเมื่อรายการยังมีรูปแบบเป็นปกิณกะ ยังประกอบด้วยช่วงต่าง ๆ เพิ่มเติม เช่น

• เต๊นท์ของแปลก – รวมเรื่องราวพิศวงทั่วไทย
• แวะหลังวิก – สัมภาษณ์แขกรับเชิญ
• แผงเทป – นำเสนอศิลปินที่ได้รับความนิยม โดยมีสินเจริญ บราเธอร์สร่วมเป็นพิธีกรเฉพาะช่วงนี้
• ร้านอร่อยร้อยเหรียญ – การแข่งขันทำอาหารจานเดียวให้คณะกรรมการและผู้ชมในห้องส่งตัดสิน
• เรื่องสั้นตลาดสด – ซิทคอมสั้น ซึ่งในระยะแรกนำแสดงโดยส้มเช้ง สามช่า, แอนนี่ บรู๊ค และวนิดา แสงสุข ต่อมา พิมพ์ผกา เสียงสมบุญ ได้เข้ามาแสดงแทนในบทของวนิดา และณัฎฐพัชร์ วิภัทรเดชตระกูล แสดงแทนในบทที่ใกล้เคียงกับแอนนี่
• เสียงดีมีค่าเทอม – การประกวดร้องเพลงของนักเรียนระดับประถมศึกษา
• ชิงช้าสวรรค์ประถมคอนเทสต์ – การประกวดร้องเพลงลูกทุ่งพร้อมหางเครื่องระดับประถมศึกษา
• ชิงช้าสวรรค์ ลูกทุ่งโอทอป – การประกวดร้องเพลงของตัวแทนประจำตำบล ซึ่งต่อมาได้แยกออกเป็นอีกหนึ่งรายการ
• ชิงช้าสวรรค์เทิดไท้องค์ราชันย์ – การประกวดวงดนตรีเพลงพระราชนิพนธ์ ระดับมัธยมศึกษาและประกาศนียบัตรวิชาชีพพร้อมหางเครื่อง ชิงถ้วยพระราชทานพร้อมทุนการศึกษา 500,000 บาท

รายการย่อยและสิ่งสืบเนื่อง

เวิร์คพอยท์ได้สร้างรายการโทรทัศน์ที่มีองค์ประกอบมาจากรายการชิงช้าสวรรค์ เช่น ไมค์ทองคำ, ไมค์ทองคำเด็ก, ไมค์ทองคำหมอลำฝังเพชร และไมค์หมดหนี้ เป็นต้น

นอกจากนี้ ในช่วงปี พ.ศ. 2559 ตัวรายการชิงช้าสวรรค์เองก็มีการสร้างรายการย่อย "ชิงช้าสวรรค์ ลูกทุ่งโอทอป" (ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น "ชิงช้าสวรรค์ โอทอป") ซึ่งเดิมเป็นช่วงหนึ่งของรายการหลัก แต่ต่อมาได้แยกจัดเป็นอีกหนึ่งรายการ โดยเป็นการประกวดร้องเพลงของตัวแทนประจำตำบล พร้อมนำเสนอผลิตภัณฑ์เด่นประจำตำบลนั้น ๆ โดยมีศิลปินลูกทุ่งสลับสับเปลี่ยนเป็นกรรมการในทุกสัปดาห์

รางวัลที่ได้รับ

• รางวัลโทรทัศน์ทองคำ ครั้งที่ 20 ประจำปี พ.ศ. 2548 สาขารายการปกิณกะดีเด่น
• รางวัลราชบัณฑิตยสถานสรรเสริญ โดย สำนักงานราชบัณฑิตยสภา ประจำปี พ.ศ. 2557 ประเภทผู้ดำเนินรายการหญิงผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่น (วรัทยา นิลคูหา)

ข้อวิจารณ์

แม้ชิงช้าสวรรค์ในยุคแรกจะสร้างกระแสวงดนตรีลูกทุ่งระดับมัธยมศึกษา แต่บรรณวัชรจากคมชัดลึกวิจารณ์ว่าการประกวดวงดังกล่าวทำให้แต่ละโรงเรียนทุ่มงบประมาณจำนวนมากกับการสร้างวงดนตรี ทำให้วงดนตรีลูกทุ่งที่เข้ามาประกวดดูเป็นวงในอุดมคติมากเกินไป และผู้บริหารสถานศึกษาบางแห่งก็อาจใช้โอกาสนี้ในการสร้างชื่อเสียงให้ตนเอง มากกว่าส่งเสริมให้เยาวชนมีใจรักเพลงลูกทุ่งอย่างแท้จริง

ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2555 ผู้บริหารโรงเรียนแห่งหนึ่งร้องเรียนกับทางเวิร์คพอยท์ในประเด็นการตัดสินที่ไม่เป็นธรรมต่อสถาบันของตน และในเดือนกันยายนปีเดียวกัน ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์บางส่วนวิจารณ์ว่า รายการจงใจใช้ความเศร้าของผู้สูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก เพื่อสร้างความนิยมของตัวรายการเอง ขณะเดียวกัน ผู้ใช้สื่อสังคมออนไลน์ ก็ได้มีการวิจารณ์ถึงการทำหน้าที่พิธีกรของ โน๊ต เชิญยิ้ม ด้วย

ดูเพิ่ม

• ไมค์ทองคำ

อ้างอิง

1. "ที่สุดของการรอคอย กับรายการแห่งตำนาน 'ชิงช้าสวรรค์ 2022' ประเดิมตอนแรก 16 ก.ค.นี้". workpointTODAY.
2. "รายการ ชิงช้าสวรรค์ เทปแรก เสาร์ที่ 6 พฤศจิกายน 2547 เวลา 16.00-18.00 น. โมเดิร์น ไนน์". ryt9.com.
3. "Key Success เวิร์คพอยท์ ยังไงๆ Contents ก็ต้อง is King แต่ต้อง Create หน่อย". Marketeer Online (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2017-01-19.
4. "เมื่อพิธีกร'ลาออกจากรายการฟ้าผ่า'". คมชัดลึกออนไลน์. 2012-10-10.
5. ""สิเรียม"โผล่แจง"พายัพ"แค่ผู้ใหญ่ที่นับถือ". คมชัดลึกออนไลน์. 2010-03-27.
6. "ช่องดิจิตอลเรียกรายการกลับสังกัด!! ใครเจ๊ง ใครรุ่ง??". www.thairath.co.th. 2015-03-21.
7. ประสิทธิผลของรายการชิงช้าสวรรค์ลูกทุ่งโอทอป – วิทยานิพนธ์หลักสูตรวารสารศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
8. "เซอร์ไพรส์ ถ้วยรางวัลพระราชทานฯ ชิงช้าสวรรค์คอนเทสต์ปี 3 อ. เฉลิมชัย อุบเงียบ เผยที่มาครั้งแรก". ryt9.com.
9. "รายการ ชิงช้าสวรรค์ ออกอากาศวันเสาร์ที่ 7 พฤษภาคม 2548 16.00 — 18.00 น. โมเดิร์น ไนน์". ryt9.com.
10. "นักเรียน ร.ร.บัวใหญ่ ไหว้ขอความเป็นธรรม วอน "เวิร์คพ้อยท์" ตรวจสอบ "ชิงช้าสวรรค์" ตัดสินไม่โปร่งใส". mgronline.com. 2012-03-07.
11. "ตระการตา ที่มาถ้วยพระราชทานฯ - อ.เฉลิมชัย เผยโฉมใน "ชิงช้าสวรรค์"". ryt9.com.
12. พิษณุโลกฮอตนิวส์ (2016-06-17). "วงโยธวาทิตจ่านกร้อง แสดงรอบสื่อมวลชน ก่อนเดินทางไปโชว์ที่สิงคโปร์". Phitsanulok Hotnews.
13. ""พี่ตูน"ร่วมแจมแสงสุดท้ายวงดนตรีแชมป์ชิงช้าสวรรค์(คลิป)". www.newtv.co.th. 2017-11-16.
14. "รอบรั้ว "โรงเรียนบัวใหญ่" สุดยอดรร.แห่งวงดนตรีลูกทุ่งเมืองโคราช คว้าหลายแชมป์ชิงช้าสวรรค์". Korat Start Up. 2016-06-24.
15. 'ตุ้ม จ่านกร้อง' ตื่นเต้นถ่ายมิวสิควิดีโอ
16. "'เวิร์คพอยท์' เปิดเวทีการประกวดวงดนตรีลูกทุ่ง ระดับมัธยมศึกษาอย่างยิ่งใหญ่ทั่วประเทศ 'ชิงช้าสวรรค์". workpointTODAY.
17. matichon (2022-11-26). "#ชิงช้าสวรรค์2022 ขึ้นที่ 1 เทรนด์ทวิต แห่ให้กำลังใจ 'ยุพราชฯ' ไม่ได้แชมป์แต่ครองใจมหาชน". มติชนออนไลน์.
18. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-12-13. สืบค้นเมื่อ 2022-07-17.
19. "ช่วง “เสียงดี มีค่าเทอม” ทำ แอน,โน้ต,ส้ม อึ้ง 3 เด็กเก่งงัดลูกคอ 9". ryt9.com.
20. "ทีวีไกด์: รายการ "ชิงช้าสวรรค์" ฝน ปลื้มแก้มปริ!! เด็กน้อยเอาเพลง". ryt9.com.
21. "เชิญชวนร่วมเป็นกำลังใจเยาวชนชาวหัวหิน ในการแข่งขันชิงแชมป์ออฟเดอะแชมป์ รายการชิงช้าสวรรค์". www.huahin.go.th.
22. "ทีวีไกด์: รายการ "ชิงช้าสวรรค์ ลูกทุ่งโอทอป" อวดของดี &เสียงเด่น ต.แหลมใหญ่ ท้าดวล". ryt9.com.
23. "แถลงข่าวประกวดชิงช้าสวรรค์เทิดไท้องค์ราชัน". www.sanook.com/news.
24. "ทีวีไกด์: รายการ "ชิงช้าสวรรค์ ลูกทุ่งโอทอป" มันส์แน่นอน!! ต.ศรีกะอาง ปะทะ ต.บางพุทรา". ryt9.com.
25. "เคน-จอย คว้าดารานำดีเด่น โทรทัศน์ทองคำ". www.sanook.com/movie.
26. "ภาพข่าว: ช่อง1 เวิร์คพอยท์ และจุ๋ย วรัทยา รับรางวัลราชบัณฑิตยสถานสรรเสริญ ผู้ใช้ภาษาไทยดีเด่นประจำปี". ryt9.com.
27. "คมเคียวคมปากกา - ชิงช้าสวรรค์...เพื่อใคร?". คมชัดลึกออนไลน์. 2009-11-18.
28. ""เวิร์คพ้อยท์" เฉย "ชิงช้าสวรรค์" ถูกร้องตัดสินไม่เป็นธรรม". mgronline.com. 2012-03-30.
29. "ประเด็นฮอตในโซเชียลมีเดียรอบสัปดาห์ - มหาเศรษฐีฮ่องกงประกาศหาคู่ให้ลูกสาว และ เบเกิ้ล เฮด สุดฮิตในวัยรุ่นญี่ปุ่น - ThaiPublica". thaipublica.org. 2012-09-30.

แหล่งข้อมูลอื่น

• ชิงช้าสวรรค์ ที่เฟซบุ๊ก
• ชิงช้าสวรรค์ ที่ติ๊กต็อก