ซีนอนเฮกซะฟลูออโรแพลทิเนต

ซีนอนเฮกซะฟลูออโรแพลทิเนต เป็นชื่อของสารประกอบที่เกิดจากการรวมตัวกันของก๊าซซีนอนและแพลทินัมเฮกซะฟลูออไรด์ ในการทดลองเพื่อพิสูจน์ความสามารถในการทำปฏิกิริยาทางเคมีของก๊าซมีตระกูล โดยนีล บาร์เลตต์จากมหาวิทยาลัยบริติชโคลัมเบียได้ให้สูตรของสารประกอบนี้ว่า Xe[PtF₆]^{- แม้ว่างานวิจัยในระยะเวลาต่อมาจะชี้ให้เห็นว่าสารประกอบที่ได้เป็นของผสมของสารประกอบหลายชนิด ไม่ใช่เป็นสารบริสุทธิ์}

การเตรียม

สามารถเตรียมได้จากซีนอนและแพลทินัมเฮกซะฟลูออไรด์ซึ่งละลายในซัลเฟอร์เฮกซะฟลูออไรด์ สารตั้งต้นจะผสมรวมกันที่ 77 เคลวิน และอุณหภูมิจะค่อยๆ เพิ่มสูงขึ้นอย่างช้าๆ

โครงสร้าง

 

ไอออน Xe⁺

โครงสร้างของสารประกอบนี้ไม่ได้เป็นอย่างที่บาร์เลตต์คาดไว้ เนื่องจากไอออนบวกที่บาร์เลตต์เสนอไว้คือ Xe⁺ นั้นมีอิเล็กตรอนเดี่ยว ดังภาพด้านขวา จะเห็นว่าอิเล็กตรอนวงนอกสุดนั้นยังไม่ครบแปดตัว จึงสามารถเกิดพันธะกับอะตอมหนึ่งของฟลูออรีนเกิดเป็น XeF⁺ ดังนั้นบาร์เลตต์จึงสรุปว่าซีนอนได้เข้าทำปฏิกิริยาด้วย แต่ทว่าโครงสร้างสารผลิตภัณฑ์ที่ได้นั้นมีความซับซ้อนกว่ามาก เนื่องจากงานวิจัยชิ้นถัดมาบ่งชี้ว่า สารผลิตภัณฑ์ที่บาร์เลตต์เตรียมได้นั้นอาจเป็นสารผสมระหว่าง [XeF⁺][PtF₆]⁻, [XeF⁺][Pt₂F₁₁]⁻, [Xe₂F₃⁺][PtF₆⁻] ซึ่งสารประกอบเหล่านี้เป็นเกลือซึ่งมีไอออนบวกมีซีนอนเป็นองค์ประกอบ และมีแพลทินัมเป็นองค์ประกอบของไอออน

ประวัติ

เมื่อปี พ.ศ. 2505 นีล บาร์เลตต์ค้นพบว่าสารผสมของแพลทินัมเฮกซะฟลูออไรด์กับก๊าซออกซิเจนเกิดปฏิกิริยากันได้ของแข็งสีแดง พบว่าของแข็งสีแดงที่ได้นั้นคือไดออกซิเจนิล เฮกซะฟลูออโรแพลทิเนต O²⁺[PtF₆]^- และเขาก็ทราบว่าค่าพลังงานไอออไนเซชันของโมเลกุลออกซิเจนและอะตอมซีนอนมีค่าใกล้เคียงกัน เขาจึงขอให้เพื่อนร่วมงานนำซีนอนส่วนหนึ่งมาเพื่อทดสอบการทำปฏิกิริยา ซึ่งเขาพบว่าซีนอนก็ทำปฏิกิริยาจริงๆ แม้ว่าสารผลิตภัณฑ์ที่ได้จะไม่บริสุทธิ์เท่าไรนัก แต่งานของเขาก็สามารถพิสูจน์ได้ว่าเราสามารถเตรียมสารประกอบจากก๊าซมีตระกูลได้ การค้นพบของเขาเป็นตัวอย่างของการค้นพบสารประกอบของธาตุเหล่านี้ และได้มีการค้นพบสารประกอบประเภทฟลูออไรด์ของซีนอนในระยะเวลาต่อมา

ดูเพิ่ม

• สารประกอบของก๊าซมีตระกูล