ฐานความรู้

ฐานความรู้ (อังกฤษ: knowledge base ย่อว่า KB หรือ kb) เป็นฐานข้อมูลชนิดพิเศษสำหรับการจัดการความรู้ ฐานความรู้เป็นแหล่งเก็บสารสนเทศที่มีวิธีการรวบรวม จัดการ แบ่งปัน สืบค้น และนำสารสนเทศมาใช้ให้เป็นประโยชน์ มันอาจเป็นฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้หรือตั้งใจให้มนุษย์ใช้อย่างใดอย่างหนึ่ง

ฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้

ฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้เก็บบันทึกความรู้ในรูปแบบที่คอมพิวเตอร์สามารถอ่านได้ โดยปกติใช้เพื่อจุดประสงค์ของการใช้เหตุผลนิรนัยอัตโนมัติในตัว พวกมันมีกลุ่มของข้อมูลที่มักจะอยู่ในรูปแบบของกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ที่อธิบายความรู้ในแบบต้องกันเชิงตรรกศาสตร์ ภววิทยาสามารถนิยามขึ้นได้จากโครงสร้างของข้อมูลที่เก็บบันทึกว่า ประเภทใดของหน่วยข้อมูลถูกบันทึกอยู่และความสัมพันธ์ของพวกมันเป็นอย่างไร ตัวดำเนินการทางตรรกศาสตร์ต่าง ๆ อย่างเช่น แอนด์ (การเชื่อม) ออร์ (การเลือก) การมีเงื่อนไข และนิเสธ อาจถูกใช้เพื่อสร้างฐานข้อมูลขึ้นมาจากสารสนเทศส่วนที่เรียบง่ายกว่า ต่อจากนั้นก็ใช้การนิรนัยแบบดั้งเดิมเพื่อคิดคำนวณความรู้ให้เป็นฐานความรู้ ฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้บางชนิดถูกนำไปใช้กับปัญญาประดิษฐ์ ตัวอย่างเช่น บางส่วนของระบบผู้เชี่ยวชาญที่ให้ความสนใจไปที่ขอบเขตเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่นยาตามใบสั่งหรือกฎหมายศุลกากรเป็นต้น ฐานความรู้บางชนิดก็ถูกนำไปใช้กับเว็บเชิงความหมาย

ฐานความรู้ที่มนุษย์อ่านได้

ฐานความรู้ที่มนุษย์อ่านได้ออกแบบขึ้นมาเพื่อให้บุคคลค้นคืนและใช้ความรู้ที่มันบรรจุอยู่ ตามปกติมันจะถูกใช้เพื่อเติมเต็มแผนกช่วยเหลือ (help desk) หรือเพื่อแบ่งปันสารสนเทศระหว่างพนักงานภายในองค์การ มันอาจเก็บบันทึกสารสนเทศการแก้ไขปัญหา บทความ สมุดปกขาว คู่มือ ป้ายความรู้ หรือคำตอบของคำถามที่ถามบ่อย โดยทั่วไปจะใช้เสิร์ชเอนจินเพื่อค้นหาสารสนเทศในระบบ หรือผู้ใช้สามารถสืบค้นผ่านทางแผนการจำแนกประเภท

ระบบที่ใช้พื้นฐานบนข้อความ ซึ่งสามารถรวมกลุ่มเอกสารที่มีการเชื่อมโยงหลายมิติระหว่างกัน เรียกว่า ระบบข้อความหลายมิติ (hypertext system) ระบบข้อความหลายมิติช่วยสนับสนุนกระบวนการตัดสินใจ โดยลดภาระความพยายามที่มีนัยสำคัญของผู้ใช้ ซึ่งต้องสร้างความสัมพันธ์และจดจำสิ่งต่าง ๆ ซอฟต์แวร์วิกิสามารถนำมาใช้เป็นฐานความรู้ชนิดระบบข้อความหลายมิติได้ ฐานความรู้สามารถมีได้บนทั้งคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์เคลื่อนที่ในรูปแบบข้อความหลายมิติ

ฐานความรู้ที่มนุษย์อ่านได้สามารถเชื่อมต่อกับฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้ ผ่านทางการสำเนาทิศทางเดียวหรือสองทิศทาง หรือส่วนต่อประสานในเวลาจริงบางชนิด จากนั้นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ก็จะสามารถใช้เทคนิคเชิงปัญญาประดิษฐ์กับส่วนของข้อมูลที่คอมพิวเตอร์อ่านได้ เพื่อเตรียมผลลัพธ์การค้นหาที่ดีที่สุด เพื่อตรวจสอบบูรณภาพของข้อเท็จจริงที่พบในเอกสารต่างชนิดกัน และเพื่อจัดหาเครื่องมือการประพันธ์ที่ดีกว่า ตัวอย่างหนึ่งคือ ดีบีพีเดีย (DBPedia) เป็นฐานความรู้ที่เครื่องอ่านได้ ซึ่งดึงข้อมูลไปจากวิกิพีเดียที่มนุษย์อ่านได้

หมวดหมู่ของสารสนเทศในฐานความรู้

ฐานความรู้ที่มนุษย์อ่านได้สามารถมีสารสนเทศตามประเภทดังนี้

• คำถามที่ถามบ่อย (FAQ)
• ฮาวทู (how-to)
• กระบวนการและกระบวนคำสั่ง
• วิธีใช้เบื้องต้น (tutorial)
• การอ้างอิง
• ภาพประกอบ อย่างเช่นผังงานหรือกราฟิกชนิดอื่น ๆ

การวิเคราะห์และการออกแบบฐานความรู้

การวิเคราะห์และการออกแบบฐานความรู้ (knowledge base analysis and design: KBAD) เป็นกระบวนการที่ช่วยให้บุคคลสามารถชักนำการวิเคราะห์และการออกแบบของสารสนเทศด้วยแนวทางที่ให้ผลลัพธ์เป็นฐานความรู้ แนวเข้าสู่การศึกษานี้ได้นำมาใช้ให้เกิดผลเป็นครั้งแรกโดย สตีเฟน เอช. แดม

อ้างอิงและเชิงอรรถ

1. Argumentation in Artificial Intelligence by Iyad Rahwan, Guillermo R. Simari
2. "OWL DL Semantics". สืบค้นเมื่อ 10 December 2010.
3. "Knowledge Base Template". Matthewb.id.au. สืบค้นเมื่อ 2012-05-18.
4. Marakas, George. Decision Support Systems in the 21st Century. Prentice Hall, 1999, p.29
5. Shared Knowledge Base for Mobile Phone and Computer
6. Steven H. Dam, Ph.D. KBAD – A Cost-Effective Way to Conduct Design and Analysis. Systems and Proposal Engineering Company (SPEC), 2009

ดูเพิ่ม

• การจัดการความรู้
• คลังเก็บสารสนเทศ
• การจัดการเนื้อหา
• ฐานความรู้แบบสามัญสำนึก
• การทำเหมืองข้อความ

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Knowledge Based Systems"
• Content Repository API
• Computability Logic Homepage
• Protégé, an open source ontology editor and knowledge-base framework 2007-06-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• OMCSNet-WNLG, partial wordsense disambiguated version of the OMCSNet knowledge base
• Writing knowledge-based articles