Ardeola

Ardeola (อังกฤษ: pond heron) เป็นชื่อสกุลหนึ่งของวงศ์นกยาง (Ardeidae) ประกอบด้วยสปีชีส์ต่าง ๆ มีนกยางกรอกพันธุ์อินเดียเป็นต้น ปกติยาว 40-50 ซม. รวมปีกกว้าง 80-100 ซม. โดยมากผสมพันธุ์ในเขตร้อนของโลกเก่า แต่ก็มีนกอพยพคือ squacco heron (Ardeola ralloides) ในยุโรปใต้และตะวันออกกลางที่หลบหนาวไปยังแอฟริกา ชื่อวิทยาศาสตร์มาจากคำละตินว่า ardeola ซึ่งแปลว่า นกยางเล็ก

Pond heron
นกยางกรอกพันธุ์อินเดีย (Ardeola grayii)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	สัตว์
ไฟลัม:	สัตว์มีแกนสันหลัง
ชั้น:	สัตว์ปีก
อันดับ:	นกกระทุง
วงศ์:	วงศ์นกยาง
สกุล:	Ardeola F. Boie, 1822
สปีชีส์
A. grayii A. ralloides A. bacchus A. speciosa A. idae A. rufiventris

นกมีลักษณะอ้วนเตี้ย คอสั้น ปากหนาสั้น ปกติหลังสีเหลืองหรือน้ำตาล คอด้านหน้าและอกมีสีหรือเป็นลาย ในฤดูร้อน นกโตแล้วอาจมีขนคอยาว นกยางกรอกจะดูเปลี่ยนไปเมื่อบิน เพราะจะดูขาวมากเนื่องจากปีกสีขาวสด

แหล่งผสมพันธุ์เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำ ทำรังเป็นฝูงเล็ก ๆ บ่อยครั้งกับนกลุยน้ำอื่น ๆ ปกติเป็นรังใหญ่ (platform nest) ทำด้วยก้านไม้อยู่ในต้นไม้หรือพุ่มไม้ วางไข่ 2-5 ใบ

นกกินแมลง ปลา และสัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก บ่อยครั้งพบที่หนองน้ำเล็ก ๆ ซึ่งเป็นเหตุให้สปีชีส์ต่าง ๆ ของนกมีชื่อภาษาอังกฤษเป็น pond heron (นกยางหนองน้ำ)

สปีชีส์

ภาพ	ชื่อวิทยาศาสตร์	ชื่อสามัญ	การกระจายตัว
	Ardeola grayii	นกยางกรอกพันธุ์อินเดีย	อิหร่านใต้ไปทางตะวันออกจนถึงปากีสถาน อินเดีย พม่า บังกลาเทศ และศรีลังกา
	Ardeola ralloides	Squacco heron	ยุโรปใต้ ตะวันออกกลาง และแอฟริกา
	Ardeola bacchus	นกยางกรอกพันธุ์จีน	จีนและเอเชียตะวันออกเขตอบอุ่นและเขตกึ่งร้อนที่ใกล้ ๆ กัน
	Ardeola speciosa	นกยางกรอกพันธุ์ชวา	เอเชียอาคเนย์
	Ardeola idae	นกยางกรอกพันธุ์มาดากัสการ์	เคนยา แทนซาเนีย ยูกันดา รวันดาและแซมเบีย
	Ardeola rufiventris	Rufous-bellied heron	แองโกลา บอตสวานา บุรุนดี สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก เคนยา เลโซโท มาลาวี มาลี โมซัมบิก นามิเบีย รวันดา แอฟริกาใต้ เอสวาตีนี แทนซาเนีย ยูกันดา แซมเบีย และซิมบับเว

วัฒนธรรม

คัมภีร์พุทธศาสนากล่าวถึงนกยางกรอกไว้ในเวสสันดรชาดก มหาวนวัณณนา คือ เมื่อสนทนากับชูชก อัจจุตฤๅษีได้พรรณนาถึงป่าที่พระเวสสันดรทรงอาศัยอยู่ว่ามีนกชนิดนี้

คลังภาพ

•  

  นกยางกรอกในเมืองโกลกาตา อินเดีย

เชิงอรรถและอ้างอิง

1. Jobling, James A (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. p. 54. ISBN 978-1-4081-2501-4.
2. "พระไตรปิฎกฉบับมหาจุฬาฯ (ภาษาไทย) เล่มที่ 28 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย ชาดก ภาค 2 ข้อ 2067", E-Tipitaka 3.0.7, 2018, นกกะปูด ไก่ป่า นกหัสดีลิงค์ ร่ำร้องคูขันหากันและกัน นกยางโทน นกยางกรอก นกโพระดก นกต้อยตีวิด นกกระเรียน