นางสีไว

นางสีไว นางสีไวย หรือ นางแก้วสีไว เป็นภาพจิตรกรรมฝาผนังภายในวัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน ผลงานของหนานบัวผัน จิตรกรพื้นถิ่นเชื้อสายไทลื้อ ภาพดังกล่าวเป็นภาพนางสีไวตัวละครจากเรื่อง คัทธณะกุมารชาดก โดยภาพแสดงให้เห็นถึงการแต่งกายของสตรีน่านในอดีต

นางสีไว ผลงานของหนานบัวผัน

เช่นเดียวกับ ปู่ม่านย่าม่าน ภาพนางสีไวก็เป็นหนึ่งในภาพที่มีชื่อเสียงด้วยความงดงามอ่อนช้อยที่ถ่ายทอดอารมณ์และความงามของหญิงสาว จนได้สมญาว่าเป็น "โมนาลิซาเมืองไทย" หรือ "โมนาลิซาเมืองน่าน" ก็ว่า

ประวัติ

นางสีไว เป็นหนึ่งในงานจิตรกรรมฝาผนังถูกวาดขึ้นช่วงปี พ.ศ. 2410-2417 ระหว่างการบูรณะซ่อมแซมวัดภูมินทร์ในสมัยเจ้าอนันตฤทธิวรเดชครองเมืองน่าน ซึ่งตรงกับปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งภาพจิตรกรรมส่วนใหญ่จะเป็นเรื่องราวในชาดก และแสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตของชาวน่านในอดีต โดย "นางสีไว" ถูกเขียนอยู่บนผนังล่างสุดติดกับประตูตะวันออก นับว่าภาพดังกล่าวมีความงดงามมากมีความประณีตทั้งฝีมือและอารมณ์ภาพ อันแสดงให้เห็นถึงการออกนอกกรอบหรือความอยากหลุดพ้นออกจากกรอบการเขียนเล่าเรื่องชาดกของหนานบัวผัน

นางสีไวอยู่ในอิริยาบถที่กำลังเกล้าผมขึ้นเหนือศีรษะและตกแต่งมวยผมด้วยดอกไม้สีสดใส ที่ใบหูใส่ม้วนทอง เปลือยอก มีเพียงผ้าคล้องคอไพล่ชายไปด้านหลัง สมเจตน์ วิมลเกษม ได้นำคำกลอนจาก วรรณพราหมณ์ชาดก มาบรรยายความงามของนางสีไวว่า "คิ้วโก่งค้อม แวดอ้อมตาขำ เหมือนจันทร์เดือนแรม สิบสองค่ำใต้ ริมปากออนแดง เหมือนแสงก๊อไต้ หยังมางามวิไล เลิศล้ำ" แปลเป็นไทยว่า "คิ้วโก่งโค้งเหมือนจันทร์แรม 12 ค่ำ ริมปากแดงจิ้มลิ้มนวลเหมือนแสงทับทิม ทำไมถึงงามได้เช่นนี้"

อ้างอิง

1. วินัย ปราบริปู. (11 กันยายน 2551). "อัตลักษณ์ที่แตกต่างของศิลปินนิรนามและภาพประวัติศาสตร์ที่ทำใจลำบาก". ศิลปวัฒนธรรม. 29:11, หน้า 44
2. จิรศักดิ์ เดชวงค์ญา. "จิตรกรรมฝาผนังวัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน: การศึกษาครั้งล่าสุด". เมืองโบราณ. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2557. Check date values in: |accessdate= (help)
3. "หวั่นภาพจิตรกรรม 'วัดภูมินทร์-น่าน' สูญ นักท่องเที่ยวจี้รัฐเร่งบูรณะคืนชีพ". อิศรา. 19 ตุลาคม 2556. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
4. "จากน่านสู่เดียนเบียนฟู เปิดประตูสู่อินโดจีน ตอน 1 : มนต์เมืองน่าน". ASTVผู้จัดการออนไลน์. 8 มกราคม 2551. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
5. ""โมนาลิซ่าเมืองน่าน" -"ปู่ม่านย่าม่าน" ฮูปแต้มวัดภูมินทร์ สุดยอดงานศิลป์เมืองน่าน". ASTVผู้จัดการออนไลน์. 4 กรกฎาคม 2554. สืบค้นเมื่อ 8 มกราคม 2557. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)

ดูเพิ่ม

• ปู่ม่านย่าม่าน
• กุมมาลเป๊ก
• หนุ่มน้อยและชายสูงวัย