บัววิกตอเรีย

บัววิกตอเรีย
บัววิกตอเรียที่สนธนบุรีรมย์
บัววิกตอเรีย ในสระน้ำกลางสวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	พืช (Plantae)
หมวด:	พืชดอก (Magnoliophyta)
ชั้น:	พืชใบเลี้ยงคู่ (Magnoliopsida)
อันดับ:	Nymphaeales
วงศ์:	วงศ์บัวสาย (Nymphaeaceae)
สกุล:	บัววิกตอเรีย Victoria Lindley Victoria Regia 3. 16 Oct 1837
สายพันธุ์
Victoria amazonica (Poepp.) Sowerby Victoria cruziana A. D. Orb Victoria mattogrossensis

ผู้หญิงยืนอยู่บนใบของ Victoria cruziana ในสระดอกลิลลี่หน้าลินเนียนเฮาส์ (Linnaean House) ของสวนพฤกษศาสตร์มิสซูรี แผ่นไม้และผ้าขนหนูถูกวางเป็นเบาะรองเพื่อป้องกันความเสียหายต่อใบบัว

บัววิกตอเรีย หรือ บัวกระด้ง (อังกฤษ: Victoria waterlily) เป็นบัวในสกุล Victoria จัดเป็นบัวที่มีขนาดใหญ่ที่สุด มีลำต้นใต้ดินเป็นหัวใหญ่ ใบเป็นใบเดี่ยวขนาดใหญ่ประมาณ 6 ฟุต ลอยบนผิวน้ำ ใบอ่อนมีสีแดงคล้ำเมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้ม ขอบใบยกขึ้นตั้งตรง มีหนามแหลมตามก้านใบและผิวใบด้านล่าง ก้านดอกและกลีบเลี้ยงด้านนอกมีหนามแหลม ดอกเป็นดอกเดี่ยวขนาดใหญ่ ดอกแรกบานจะมีสีขาว จากนั้นจะเปลี่ยนเป็นสีขาวอมชมพู และเป็นสีแดงเรื่อในที่สุด บานเวลาใกล้ค่ำ หรือกลางคืน มีกลิ่นหอม และจะหุบในตอนสายของวันรุ่งขึ้น ชื่อสกุลตั้งตามพระนามของสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย แห่งสหราชอาณาจักร

สายพันธุ์

ภาพ	ชื่อวิทยาศาสตร์	แหล่งกระจายพันธุ์	รายละเอียด
	Victoria amazonica	แหล่งน้ำตื้นของลุ่มแม่น้ำอเมซอน เช่นทะเลสาบรูปแอกวัวและทางน้ำไหลเอื่อยออกจากทะเลสาบ (bayou)	เป็นภาพบนตราอาร์มของประเทศกายอานา ใบขนาดใหญ่ที่สุดมีเส้นผ่าศูนย์กลางถึง 3 เมตร ก้านบัวยาว 7-8 เมตร ดอกมีสีขาวในคืนแรกที่เริ่มบานและกลายเป็นสีชมพูในคืนที่สอง ดอกมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 40 ซม. และมีการผสมเกสรโดยแมลงนูน (scarab beetle)
	Victoria cruziana	ลุ่มแม่น้ำปารานา – ปารากวัย	มีขนาดที่เล็กกว่า V. amazonica เล็กน้อย โดยด้านล่างของใบมีสีม่วงต่างจากสายพันธุ์อมาโซนิกาที่มีสีแดง และปกคลุมด้วยร่างแหซึ่งไม่มีในสายพันธุ์อมาโซนิกา ใบมีเส้นผ่านสูนย์กลางราว 1.5 เมตร แต่มีขอบกระด้งสูงราว 1 คืบ ออกดอกในช่วงปลายฤดูร้อน ต่อต้นฤดูฝน คือในเดือนพฤษภาคม ถึงเดือนมิถุนายน ดอกของ V. cruziana จะบานในตอนค่ำ

คำอธิบายที่ตีพิมพ์ครั้งแรกของสกุลนี้เกิดขึ้นในปี พ.ศ. 2380 โดย จอห์น ลินด์ลีย์ (John Lindley) โดยอ้างอิงจากตัวอย่างที่ส่งคืนจากบริติชกีอานา (British Guiana) โดย โรเบิร์ต เฮอร์มานน์ ช็อมเบิร์ก (Robert Hermann Schomburgk) ลินลีย์ตั้งชื่อสกุลตามสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียซึ่งพึ่งทรงครองราชย์ และตั้งชื่อสายพันธุ์ว่า Victoria regia บันทึกก่อนหน้านี้โดยเอดูอาร์ด ฟรีดริช เพิพพิก (Eduard Friedrich Poeppig) ในปี พ.ศ. 2375 ระบุชื่อสายพันธุ์ว่า Euryale amazonica ได้อธิบายถึงความสัมพันธ์กับสายพันธุ์บัวสายในเอเชีย (Euryale ferox) โดยการเก็บตัวอย่างและให้คำอธิบายยังได้จัดทำโดย เอเม บงพลองด์ (Aimé Bonpland) นักพฤกษศาสตร์ชาวฝรั่งเศสในปี พ.ศ. 2368

ใบของบัววิกตอเรียสามารถรองรับน้ำหนักได้ค่อนข้างมาก เนื่องจากโครงสร้างของใบถึงแม้ว่ามันจะค่อนข้างบอบบาง โดย"ถ้าปล่อยเส้นฟางจากความสูง 6 นิ้วด้านบน ลงมาตั้งฉากกับใบจะสมารถทะลุผ่านได้" จากลักษณะที่เปราะบางของใบดังกล่าว จีงต้องมีการกระจายน้ำหนักไปทั่วพื้นผิวด้วยวิธีการทางกล เช่นใช้แผ่นไม้อัดวางลงไป สิ่งนี้ทำให้ใบบัวสามารถรองรับน้ำหนักได้สูงถึง 32 กิโลกรัม (71 ปอนด์)

อ้างอิง

1. "Index Nominum Genericorum (ING)" (ภาษาอังกฤษ). Smithsonian National Museum of Natural History. สืบค้นเมื่อ 2011-04-23.
2. "Nymphaeaceae Victoria Lindl". Plant Name Details. International Plant Name Index. 2005. สืบค้นเมื่อ 2009-04-04.
3. Knotts, Kit. "Victoria's History". Victoria Adventure. Knotts. สืบค้นเมื่อ 2012-11-14.
4. Ripley, George; Dana, Charles Anderson (1861). "Leaf". The New American cyclopaedia: a popular dictionary of general knowledge. 10. New York: Appleton. p. 992.

บรรณานุกรม

• Schneider, E.L.; Williamson, P.S. (1993). "Nymphaeaceae". ใน Kubitzki, K.; Rohwer, J.G.; Bittrich, V. (บ.ก.). The Families and Genera of Vascular Plants. II. Flowering Plants - Dicotyledons. Springer-Verlag.

แหล่งข้อมูลอื่น

•   วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ บัววิกตอเรีย
•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Victoria (Nymphaeaceae) จากวิกิสปีชีส์