ปฏิบัติการลิตเติลแซเทิร์น

ปฏิบัติการเสาร์(Operation Saturn),ถูกเปลี่ยนชื่อใหม่เป็นปฏิบัติการเสาร์น้อย(Operation Little Saturn) เป็นปฏิบัติการของกองทัพแดงบนแนวรบด้านตะวันออกในสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งได้นำไปสู่การสู้รบในทางภาคเหนือของเทือกเขาคอเคซัสและภูมิภาค Donets Basin ของสหภาพโซเวียต ตั้งแต่เดือนธันวาคม ค.ศ. 1942 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1943

ปฏิบัติการเสาร์น้อย
เป็นส่วนหนึ่งของ ยุทธการที่สตาลินกราดบนแนวรบด้านตะวันออกในสงครามโลกครั้งที่สอง
การรุกของโซเวียตในช่วงระหว่างปฏิบัติการยูเรนัส, มาร์ส และเสาร์.
วันที่ 12 ธันาวาคม ค.ศ. 1942 – 18 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1943 สถานที่ ตอนเหนือเทือกเขาคอเคซัส และ Donets Basin ผลลัพธ์ โซเวียตได้รับชัยชนะทางยุทธศาสตร์
คู่ขัดแย้ง
เยอรมนี อิตาลี ฮังการี โรมาเนีย	สหภาพโซเวียต
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
อดอล์ฟ ฮิตเลอร์ แอริช ฟอน มันชไตน์ Erhard Raus เอวัลด์ ฟอน ไคลสท์ Italo Gariboldi Gusztáv Jány Petre Dumitrescu	โจเซฟ สตาลิน Fyodor Kuznetsov Dmitri Lelyushenko Vasyl Herasimenko Filipp Golikov

ด้วยประสบความสำเร็จของปฏิบัติการยูเรนัส ได้เริ่มต้นขึ้นเมื่อวันที่ 19 พฤศจิกายน ค.ศ. 1942 เมื่อได้ดักล้อมทหาร 250,000-300,000 นายของกองทัพเยอรมันที่ 6 ของนายพลฟรีดริช เพาลุส และกองทัพพันเซอร์ที่ 4 ในสตาลินกราด เพื่อใช้ประโยชน์จากชัยชนะครั้งนี้ ฝ่ายเสนาธิการโซเวียตได้วางแผนที่จะเคลื่อนทัพฤดูหนาวอย่างต่อเนื่องและปฏิบัติการการรุกระดับสูง, รหัสนามว่า "เสาร์"(Saturn) ต่อมาโจเซฟ สตาลินได้ลดแผนการระดับสูงของเขาเพื่อให้เป็นการทัพขนาดเล็กซึ่งมีรหัสนามว่า ปฏิบัติการเสาร์น้อย (Operation Little Saturn) การรุกได้ประสบความสำเร็จในการทำลายอิตาลีและฮังการีพันธมิตรของเยอรมนี การใช้ผลักดันต่อกองทัพเยอรมันที่ยึดครองในยูเครนตะวันออกและป้องกันไม่ให้การรุกของเยอรมันเพื่อป้องกันไม่ให้เปิดวงล้อมช่วยเหลือกองกำลังที่ติดอยู่ในสตาลินกราด ถึงแม้ว่าจะได้รับชัยชนะ กองทัพโซเวียตเหล่านี้ก็ขยายตัวมากขึ้น การตั้งค่าขั้นตอนสำหรับการรุกเยอรมันของยุทธการที่คาร์คอฟครั้งที่ 3 และยุทธการที่คูสค์

เบื้องหลัง

เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม ค.ศ. 1942 กองทัพเยอรมันกลุ่มเอและบีได้เปิดฉากการรุกตอบโต้กลับต่อการรุกของกองทัพโซเวียตบริเวณรอบ ๆ เมืองฮาร์คอฟ ซึ่งส่งผลทำให้เกิดยุทธการที่ฮาร์คอฟครั้งที่ 2 ซึ่งท้ายที่สุดก็ได้ยืดขยายออกไปในวันที่ 28 มิถุนายนจนนำไปสู่กรณีสีน้ำเงิน ซึ่งมุ่งเป้าหมายไปที่การเข้ายึดครองบ่อน้ำมันบนเทือกเขาคอเคซัส วันที่ 6 กรกฏาคม กองทัพยานเกราะที่สี่ของนายพลแฮร์มันน์ โฮทได้เข้ายึดเมืองโวโรเนซ โดยข่มขู่ว่าจะทำลายการต่อต้านของกองทัพแดง ในช่วงต้นเดือนสิงหาคม กองทัพยานเกราะที่หนึ่งของเพาล์ ลูทวิช เอวัลท์ ฟ็อน ไคลสท์ได้เดินทางมาถึงศูนย์บ่อน้ำมันของไมคอฟ เพียงระยะทาง 500 กิโลเมตร(310 ไมล์) ทางตอนใต้ของเมืองรอสตอฟ ซึ่งถูกยึดครองโดยกองทัพยานเกราะที่สี่ เมื่อวันที่ 23 กรกฏาคม การรุกอย่างรวดเร็วของเยอรมันได้คุกคามเพื่อตัดขาดสหภาพโซเวียตออกจากดินแดนทางตอนใต้ ในขณะเดียวกันก็ข่มขู่ว่าจะตัดสายส่งเสบียงในโครงการให้ยืม-เช่าจากเปอร์เซีย อย่างไรก็ตาม การรุกนั้นเริ่มที่จะค่อยๆ หยุดลง ในขณะที่ขบวนขนส่งเสบียงของฝ่ายรุกได้พยายามอย่างเร่งรีบเพื่อไปให้ทันกับแนวหน้า และหน่วยรบหัวหอกเริ่มที่จะใช้เชื้อเพลิงและกำลังคนที่น้อยลง ตัวอย่างเช่น กองพลยานเกราะบางกองพลมีจำนวนรถถังเหลือเพียง 54 คัน ในท้ายที่สุด เยอรมันได้เปลี่ยนมุ่งเป้าไปที่สตาลินกราดในความพยายามยับยั้งการขนส่งเสบียงทางเรือบนแม่น้ำโวลก้า การเข้ายึดครองเมืองที่มีชื่อเดียวกันกับสตาลินนั้นยังหมายถึงการส่งเสริมทางจิตวิทยาสำหรับเยอรมัน และในทางกลับกัน เป็นการทำลายโซเวียตด้วย อย่างไรก็ตาม ภายหลังจากหลายเดือนของการสู้รบอย่างดุเดือดซึ่งมากกว่า 90% ของเมืองถูกยึดครองโดยเยอรมัน จนในที่สุด เมืองแห่งนี้ก็ได้ทำลายกองทัพเยอรมันจนหมดสิ้น - กองทัพที่ 6 และหน่วยทหารจากกองทัพยานเกราะที่สี่ - พวกเขาได้พยายามซึ่งไม่ประสบความสำเร็จและเหน็ดเหนื่อยในการขับไล่กองกำลังป้องกันของโซเวียตที่หลงเหลืออยู่ ทั้งสองฝ่ายต่างได้รับความสูญเสียอย่างสาหัสจากสู้รบครั้งนี้ แต่ที่สำคัญที่สุดสำหรับผลลัพธ์ช่วงสุดท้ายคือ เยอรมันได้หมดกำลังพลอย่างสาหัสสากรรจ์ ทำให้พวกเขาต้องถอดปีกกองกำลังออกมาเรื่อย ๆ โดยปล่อยให้สิ่งเหล่านี้ไปอยู่ในมือของกองกำลังที่เกินความสามารถและขาดแคลนอุปกรณ์ของประเทศพันธมิตรอย่างอิตาลี ฮังการี และโรมาเนีย สถานการณ์อันตรายที่กำลังก่อตัวขึ้น ในขณะที่ได้มีการพูดถึงอยู่หลายครั้งโดยความวิตกกังวลของเหล่านายพลเยอรมันซึ่งถูกเพิกเฉย และด้วยเหตุนี้จึงได้มีการกำหนดสถานการณ์สำหรับหายนะครั้งสุดท้ายสำหรับเยอรมันและประเทศพันธมิตร

ปฏิบัติการยูเรนัส

ดูบทความหลักที่: ปฏิบัติการยูเรนัส

ความพยายามของเยอรมันในการบรรเทาวงล้อมสตาลินกราด

ดูบทความหลักที่: ปฏิบัติการพายุฤดูหนาว