พระธยานิพุทธะหรือพระฌานิพุทธะ (บางแห่งเรียกพระชินพุทธะ) เป็นพระพุทธเจ้าในคติความเชื่อของมหายาน เชื่อว่าอวตารมาจากพระอาทิพุทธะ สำเร็จเป็นพระพุทธเจ้าด้วยอำนาจฌานของอาทิพุทธะ ไม่ได้ลงมาสร้างบารมีเหมือนพระมานุสสพุทธะ (พระพุทธเจ้าที่เป็นมนุษย์) ดำรงในสภาวะสัมโภคกาย มีแต่พระโพธิสัตว์ที่เห็นพระองค์ได้ในคัมภีร์มหาไวโรจนสูตรมีพระธารณีมนตร์ว่าโอม อโฆมะ ไวโรจนะ มหามุทรา มณี ปัทมะ ชวล ประ วะ รัตน ยะ หูม อักษพีชะ อา
พระธยานิพุทธะโดยทั่วไปมี 5 พระองค์ คือ พระไวโรจนพุทธะ พระอักโษภยพุทธะ พระรัตนสัมภวพุทธะ พระอมิตาภพุทธะ และพระอโมฆสิทธิพุทธะ พระธยานิพุทธะทั้ง 5 องค์นี้ได้สร้างพระธยานิโพธิสัตว์ขึ้นด้วยอำนาจฌานของตนอีก 5 องค์ คือ พระสมันตภัทรโพธิสัตว์เกิดจากพระไวโรจนพุทธะ พระวัชรปาณีโพธิสัตว์เกิดจากพระอักโษภยพุทธะ พระรัตนปาณีโพธิสัตว์เกิดจากพระรัตนสัมภวพุทธะ พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว์เกิดจากพระอมิตาภพุทธะ และพระวิศวปาณีโพธิสัตว์เกิดจากพระอโมฆสิทธิพุทธะ
ชื่อในภาษาต่างๆได้แก่:
| พุทธะ | ภาษาสันสกฤต | ภาษาญี่ปุ่น | ภาษาจีน |
|---|
| พระไวโรจนพุทธะ | वैरोचन | 大日如来, Dainichi Nyorai | 毘盧如來, Pilu Rulai |
| พระอักโษภยพุทธะ | अक्षोभ्य | 阿閦如来, Ashuku Nyorai | 阿閦如來, Achu Rulai |
| พระอมิตาภพุทธะ | अमिताभ | 阿弥陀如来, Amida Nyorai | 彌陀如來, Mituo Rulai |
| พระรัตนสัมภวพุทธะ | रत्नसंभव | 宝生如来, Hōshō Nyorai | 寳生如來, Baosheng Rulai |
| พระอโมฆสิทธิพุทธะ | अमोघसिद्धि | 不空成就如来, Fukūjōju Nyorai | 成就如來, Chengjiu Rulai |
- เนปาลและทิเบต นับถือพระธยานิพุทธะทั้ง 5 องค์ข้างต้น โดยถือว่าพระธยานิพุทธะเป็นตัวแทนของอายตนะภายใน 5 และพระธยานิโพธิสัตว์เป็นตัวแทนของอายตนะภายนอก 5 ซึ่งประกอบเป็นร่างกายของสรรพสัตว์ มีการกำหนดตำแหน่งของพระธยานิพุทธะแต่ละองค์ในพุทธมณฑลซึ่งใช้ในการประกอบพิธ๊กรรมทางศาสนานิกายวัชรยาน รวมทั้งการกำหนดตำแหน่งของการประดิษฐานพระพุทธะเหล่านี้ไว้ในเจดีย์ในประเทศเนปาล
- จีนและญี่ปุ่น ชาวพุทธนิกายสุขาวดี นับถือพระอมิตาภพุทธะเพียงองค์เดียว ในญี่ปุ่นได้เพิ่มพระธยานิพุทธะอีกองค์คือ พระวัชรสัตว์ถือว่าเป็นหัวหน้าของพุทธะทั้งหมด หรือเป็นอาทิพุทธะ การนับถือพระธยานิพุทธะในญี่ปุ่นพบในนิกายชินกอนเป็นส่วนใหญ่ นิกายอื่นพบน้อย
ระเบียงภาพ พระไวโรจนพุทธะ, ประติมากรรมสำริดศิลปะเกาหลีสมัยอาณาจักรซิลลา วัดบุลกุกซา ประเทศเกาหลีใต้
พระอักโษภยะพุทธะ, ภาพจิตรกรรมศิลปะทิเบต
พระอมิตาภพุทธะ ศิลปะจีน ปางยืน
พระอโมฆสิทธิพุทธะ, ภาพจิตรกรรมศิลปะทิเบต
พระรัตนสัมภวพุทธะ, ภาพจิตรกรรมศิลปะทิเบต
พระอักโษภยะพุทธะ, ประติมากรรมหินแกะสลัก ศิลปะชวา
พระอมิตาภพุทธะ, ประติมากรรมหินแกะสลัก ศิลปะชวาสมัยราชวงศ์ไศเลนทร์ ได้จากบุโรพุทโธ ประเทศอินโดนีเซีย
พระอโมฆสิทธิพุทธะ, ประติมากรรมหินแกะสลัก ศิลปะชวาสมัยราชวงศ์ไศเลนทร์ ได้จากบุโรพุทโธ ประเทศอินโดนีเซีย
พระรัตนสัมภวพุทธะ, ประติมากรรมหินแกะสลัก ศิลปะชวาสมัยราชวงศ์ไศเลนทร์ ได้จากบุโรพุทโธ ประเทศอินโดนีเซีย
อ้างอิง - ฉัตรสุมาลย์ กบิลสิงห์ ษัฏเสน. พระพุทธศาสนาแบบทิเบต. กทม. ศูนย์ไทยทิเบต. 2538
- ประสงค์ แสนบุราณ. พระพุทธศาสนามหายาน. กทม. โอเดียนสโตร์. 2548
- 《大毘盧遮那成佛神變加持經》CBETA 電子版No. 848 入真言門 ...buddhism.lib.ntu.edu.tw › sutra › chi_pdf › sutra10
พระธยาน, ทธะ, หร, อพระฌาน, ทธะ, บางแห, งเร, ยกพระช, นพ, ทธะ, เป, นพระพ, ทธเจ, าในคต, ความเช, อของมหายาน, เช, อว, าอวตารมาจากพระอาท, ทธะ, สำเร, จเป, นพระพ, ทธเจ, าด, วยอำนาจฌานของอาท, ทธะ, ไม, ได, ลงมาสร, างบารม, เหม, อนพระมาน, สสพ, ทธะ, พระพ, ทธเจ, าท, เป, นมน. phrathyaniphuththahruxphrachaniphuththa bangaehngeriykphrachinphuththa epnphraphuththecainkhtikhwamechuxkhxngmhayan echuxwaxwtarmacakphraxathiphuththa saercepnphraphuththecadwyxanacchankhxngxathiphuththa imidlngmasrangbarmiehmuxnphramanussphuththa phraphuththecathiepnmnusy darnginsphawasmophkhkay miaetphraophthistwthiehnphraxngkhidinkhmphir mhaiworcnsutrmiphratharn imntrwa oxm xokhma iworcna mhamuthra mni pthma chwl pra wa rtn ya hum xksphicha xa 1 phrathyaniphuththa silpathiebt enuxha 1 canwn 2 lksnakhxngaetlaphraxngkh 3 karnbthuxinpraethstang 4 raebiyngphaph 5 xangxingcanwn aekikhphrathyaniphuththaodythwipmi 5 phraxngkh khux phraiworcnphuththa phraxkosphyphuththa phrartnsmphwphuththa phraxmitaphphuththa aelaphraxomkhsiththiphuththa phrathyaniphuththathng 5 xngkhniidsrangphrathyaniophthistwkhundwyxanacchankhxngtnxik 5 xngkh khux phrasmntphthrophthistwekidcakphraiworcnphuththa phrawchrpaniophthistwekidcakphraxkosphyphuththa phrartnpaniophthistwekidcakphrartnsmphwphuththa phraxwolkietswrophthistwekidcakphraxmitaphphuththa aelaphrawiswpaniophthistwekidcakphraxomkhsiththiphuththa phraxomkhsiththiphuththa ehnux phraxmitaphphuththa tawntk phraiworcnphuththa sunyklang phraxkosphyphuththa tawnxxk phrartnsmphwphuththa it chuxinphasatangidaek phuththa phasasnskvt phasayipun phasacinphraiworcnphuththa व र चन 大日如来 Dainichi Nyorai 毘盧如來 Pilu Rulaiphraxkosphyphuththa अक ष भ य 阿閦如来 Ashuku Nyorai 阿閦如來 Achu Rulaiphraxmitaphphuththa अम त भ 阿弥陀如来 Amida Nyorai 彌陀如來 Mituo Rulaiphrartnsmphwphuththa रत नस भव 宝生如来 Hōshō Nyorai 寳生如來 Baosheng Rulaiphraxomkhsiththiphuththa अम घस द ध 不空成就如来 Fukujōju Nyorai 成就如來 Chengjiu Rulailksnakhxngaetlaphraxngkh aekikhokhtr phuththa pyyayan kiels khnth ptikiriya sylksn thatu si vdukal thisthang muthraphuththa phraiworcnphuththa pyyaxnsungsud khwamhlng wiyyankhnth rupkhnth hmunthrrmckr karsxn thrrmckr xakasthatu sikhaw immi sunyklang thrrmckrmuthrartna phrartnsmphwphuththa ethaethiym khwameyxhying mana ewthnakhnth khwamrarwy rtnmni thatudin suthxng siehluxng vduibimrwng it wrth muthrapthma phraxmitaphphuththa pyyathithaihmnusyruckphidchxbchwdi khwamprarthna olpha syyakhnth esnhdungdud karexachna dxkbw thatuif siaedng vdurxn tawntk thyanmuthrakrrma phraxomkhsiththiphuththa aebbsaercthukxyang khwamxiccha sngkharkhnth khwamsngbrangb wchraaefd thatulm siekhiyw vduhnaw ehnux xphymuthrawchra phraxkosphyphuththa aebbkrackenga khwamokrth othsa rupkhnth karpkpxngaelakarthalay sayfa wchra thatuna sinaengin vduibimphli tawnxxk phumiphsmuthrakarnbthuxinpraethstang aekikhenpalaelathiebt nbthuxphrathyaniphuththathng 5 xngkhkhangtn odythuxwaphrathyaniphuththaepntwaethnkhxngxaytnaphayin 5 aelaphrathyaniophthistwepntwaethnkhxngxaytnaphaynxk 5 sungprakxbepnrangkaykhxngsrrphstw mikarkahndtaaehnngkhxngphrathyaniphuththaaetlaxngkhinphuththmnthlsungichinkarprakxbphithkrrmthangsasnanikaywchryan rwmthngkarkahndtaaehnngkhxngkarpradisthanphraphuththaehlaniiwinecdiyinpraethsenpal cinaelayipun chawphuththnikaysukhawdi nbthuxphraxmitaphphuththaephiyngxngkhediyw inyipunidephimphrathyaniphuththaxikxngkhkhux phrawchrstwthuxwaepnhwhnakhxngphuththathnghmd hruxepnxathiphuththa karnbthuxphrathyaniphuththainyipunphbinnikaychinkxnepnswnihy nikayxunphbnxyraebiyngphaph aekikh phraiworcnphuththa pratimakrrmsaridsilpaekahlismyxanackrsilla wdbulkuksa praethsekahliit phraxkosphyaphuththa phaphcitrkrrmsilpathiebt phraxmitaphphuththa silpacin pangyun phraxomkhsiththiphuththa phaphcitrkrrmsilpathiebt phrartnsmphwphuththa phaphcitrkrrmsilpathiebt phraiworcnphuththa pratimakrrmhinaekaslk silpachwasmyrachwngsiselnthr idcakbuorphuthoth praethsxinodniesiy phraxkosphyaphuththa pratimakrrmhinaekaslk silpachwa phraxmitaphphuththa pratimakrrmhinaekaslk silpachwasmyrachwngsiselnthr idcakbuorphuthoth praethsxinodniesiy phraxomkhsiththiphuththa pratimakrrmhinaekaslk silpachwasmyrachwngsiselnthr idcakbuorphuthoth praethsxinodniesiy phrartnsmphwphuththa pratimakrrmhinaekaslk silpachwasmyrachwngsiselnthr idcakbuorphuthoth praethsxinodniesiyxangxing aekikhchtrsumaly kbilsingh stesn phraphuththsasnaaebbthiebt kthm sunyithythiebt 2538 prasngkh aesnburan phraphuththsasnamhayan kthm oxediynsotr 2548 大毘盧遮那成佛神變加持經 CBETA 電子版No 848 入真言門 buddhism lib ntu edu tw sutra chi pdf sutra10ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phrathyaniphuththa amp oldid 9180073, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
.jpg.html){kind=link}
