พระมหาไชไพรสภ บ้างเรียก พระมหาไชย หรือ พระไพรประสบ เป็นเทพเจ้าแห่งข้าวหรือเทพที่คอยให้การคุ้มครองข้าวตามคติความเชื่อของไทย มีลักษณะและหน้าที่อย่างเดียวกันกับแม่โพสพ เทพีแห่งข้าว ต่างเพียงเพศสภาพเท่านั้น
พระมหาไชไพรสภ หรือพระมหาไชย ปรากฏใน ตำราภาพเทวรูป เป็นสมุดไทยดำที่เขียนขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และปรากฏในคัมภีร์ นารายณ์ยี่สิบปาง ระบุนามว่า พระไพรประสบ เป็นเทพเจ้าแห่งข้าว โดยเทพองค์นี้เป็นบุรุษเพศ พระหัตถ์ข้างหนึ่งถือรวงข้าว และอีกข้างหนึ่งถือพระขรรค์ มีปลากรายทองเป็นพาหนะ เชื่อว่าเป็นเทพที่พัฒนาจากแม่โพสพ ซึ่งเดิมเป็นสตรีเพศ แต่เปลี่ยนรูปลักษณ์ให้เป็นชายเนื่องจากพลวัตทางสังคมที่เชื่อว่าเพศชายเป็นใหญ่กว่าเพศหญิง ดังนั้นเทพสตรีคือนางโพสพจึงถูกเปลี่ยนเป็นชายตามแนวคิดนั้น เช่นเดียวกับชาวไทใต้คงในมณฑลยูนนาน ประเทศจีน มีเทพเจ้าแห่งข้าวเป็นเพศชาย เรียกว่า "ปู่ขวัญข้าว" ซึ่งศิราพร ณ ถลาง สันนิษฐานว่าความเชื่อนี้คงได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมจีนเรื่องชายเป็นใหญ่
มีจิตรกรรมรูปพระมหาไชไพรสภที่หน้าบันพระที่นั่งไชยชุมพลในพระบรมมหาราชวัง สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ดูเพิ่ม - โพสพ – เทพีแห่งข้าวตามคติชนไทย
- ผีตาแฮก – ผีบรรพบุรุษผู้บุกเบิกไร่นา ทำหน้าที่ปกปักรักษาพืชสวนไร่นา
อ้างอิง - เชิงอรรถ
- "แม่โพสพ". ห้องสมุดมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. สืบค้นเมื่อ 18 สิงหาคม 2564.
- ↑ ทิพยประติมา, หน้า 223-225
- บรรณานุกรม
- อรุณศักดิ์ กิ่งมณี. ทิพยประติมา. นนทบุรี : มิวเซียมเพรส, 2560. 248 หน้า. ISBN 978-616-027673-13-1
พระมหาไชไพรสภ, างเร, ยก, พระมหาไชย, หร, พระไพรประสบ, เป, นเทพเจ, าแห, งข, าวหร, อเทพท, คอยให, การค, มครองข, าวตามคต, ความเช, อของไทย, กษณะและหน, าท, อย, างเด, ยวก, นก, บแม, โพสพ, เทพ, แห, งข, าว, างเพ, ยงเพศสภาพเท, าน, มหาไชไพรสภเทพแห, งข, าวเป, นท, ชาในศาสนาผ. phramhaichiphrsph bangeriyk phramhaichy hrux phraiphrprasb epnethphecaaehngkhawhruxethphthikhxyihkarkhumkhrxngkhawtamkhtikhwamechuxkhxngithy 1 milksnaaelahnathixyangediywknkbaemophsph ethphiaehngkhaw tangephiyngephssphaphethann 2 mhaichiphrsphethphaehngkhawepnthibuchainsasnaphi phrahmnithyxawuthphrakhrrkhaelarwngkhawphahnaplakrayepnthinbthuxinpraethsithyphramhaichiphrsph hruxphramhaichy praktin taraphaphethwrup epnsmudithydathiekhiynkhuninrchsmyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw aelapraktinkhmphir naraynyisibpang rabunamwa phraiphrprasb epnethphecaaehngkhaw odyethphxngkhniepnburusephs phrahtthkhanghnungthuxrwngkhaw aelaxikkhanghnungthuxphrakhrrkh miplakraythxngepnphahna echuxwaepnethphthiphthnacakaemophsph sungedimepnstriephs aetepliynruplksnihepnchayenuxngcakphlwtthangsngkhmthiechuxwaephschayepnihykwaephshying dngnnethphstrikhuxnangophsphcungthukepliynepnchaytamaenwkhidnn 2 echnediywkbchawithitkhnginmnthlyunnan praethscin miethphecaaehngkhawepnephschay eriykwa pukhwykhaw sungsiraphr n thlang snnisthanwakhwamechuxnikhngidrbxiththiphlcakwthnthrrmcineruxngchayepnihy 2 micitrkrrmrupphramhaichiphrsphthihnabnphrathinngichychumphlinphrabrmmharachwng srangkhuninrchsmyphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw 2 duephim aekikhophsph ethphiaehngkhawtamkhtichnithy phitaaehk phibrrphburusphubukebikirna thahnathipkpkrksaphuchswnirnaxangxing aekikhechingxrrth aemophsph hxngsmudmhawithyalysuokhthythrrmathirach subkhnemux 18 singhakhm 2564 Check date values in accessdate help 2 0 2 1 2 2 2 3 thiphypratima hna 223 225 brrnanukrmxrunskdi kingmni thiphypratima nnthburi miwesiymephrs 2560 248 hna ISBN 978 616 027673 13 1 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phramhaichiphrsph amp oldid 9577530, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม