พระสิริมังคลาจารย์ เป็นพระภิกษุไทยชาวเชียงใหม่ มีชีวิตอยู่ราว พ.ศ. 2020–2100 มีผลงานวรรณกรรมพุทธศาสนาที่สำคัญ 4 เรื่อง คือ เวสสันตรทีปนี สังขยาปกาสกฎีกา มังคลัตถปนี (หรือ มงคลทีปนี) และจักกวาฬทีปนี
ประวัติ พระสิริมังคลาจารย์ถือกำเนิดในเมืองเชียงใหม่ มีนามเดิมว่า ศรีปิงเมือง โดยถือเอานิมิตในวันคลอดที่เกิดพายุใหญ่พัดจนบ้านพังทลาย ขณะนั้นมารดาของท่านกำลังครรภ์แก่ หลบพายุไปอาศัยอยู่โคนต้นโพธิ์ (ไม้ศรี) และเจ็บครรภ์จึงคลอดที่โคนต้นโพธิ์นั้น บิดาจึงตั้งชื่อว่า ศรีปิงเมือง โดยบรรพชาเป็นสามเณรเมื่ออายุ 13 ปี จากนั้นได้เดินทางไปลังกา เรียนหนังสือสำนักของพระพุทธวีระ ครูของท่านชื่อ พระพุทธวีระ น่าจะเป็นภิกษุนิกายสิงหล จากนั้นเดินทางกลับเชียงใหม่ในสมัยพระเมืองแก้ว และได้รับการแต่งตั้งเป็นพระสิริมังคลาจารย์ ตามฉายาของท่าน และได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดเจ็ดยอด (วัดมหาโพธาราม) ที่นี่ท่านได้รจนาคัมภีร์ 3 เรื่องแรก คือ เวสสันตรทีปนี จักกวาฬทีปนี และ สังขยาปกาสกฎีกา ต่อมา พ.ศ. 2067 เกิดน้ำท่วมใหญ่ รวมถึงที่วัดสวนขวัญ ท่านจึงไปหาสถานที่วิเวกเป็นเรือนร้าง เพื่อรจนามังคลัตถปนี ต่อจนสำเร็จปีฉลู จ.ศ. 879 (พ.ศ. 2060)
พระสิริมังคลาจารย์มรณภาพในระหว่าง พ.ศ. 2068–2078 ตรงกับสมัยพระเมืองเกษเกล้า ศพของท่านคงได้รับการถวายเพลิง ณ วัดสวนดอก อันเป็นวัดที่ท่านเป็นเจ้าอาวาส และได้สร้างกู่บรรจุอัฐิในบริเวณวัด กู่นี้ถูกรื้อเมื่อ พ.ศ. 2470 รวมสิริอายุท่านประมาณ 47 ปี
ผลงาน - เวสสันตรทีปนี รจนาสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2060 ในสมัยพระเมืองแก้ว อธิบายอรรถกถาเวสสันดรชาดก เกี่ยวกับเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยที่น่าสนใจ
- สังขยาปกาสกฎีกา รจนาสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2063 อธิบายคัมภีร์สังขยาปกาสกะ ที่พระญาณวิลาสเถระรจนา ให้เข้าใจง่ายขึ้น
- มังคลัตถปนี (หรือ มงคลทีปนี) รจนาเมื่อ พ.ศ. 2067 เป็นวรรณกรรมเรื่องเอกของพระสิริมังคลาจารย์ อธิบายความในมงคลสูตร
- จักกวาฬทีปนี รจนาสำเร็จเมื่อ พ.ศ. 2063 กล่าวถึงเรื่องราวในจักรวาลและโลกธาตุ พรรณนาถึงภูมิของสัตว์ทั้งหลาย อาหารของสัตว์ ภูเขา แม่น้ำ เทวดา อสูร ฯลฯ
อ้างอิง - พระมหาสง่า ธีรสํวโร และคณะ, ชีวิตและงานพระสิริมังคลาจารย์, พิมพ์ครั้งที่ 2 (เชียงใหม่ : ลานนาการพิมพ์, 2546), หน้า 1–7
- เพ็ญสุภา สุขคตะ. ""ล้านนาศึกษา" ใน "ไทยศึกษาครั้งที่ 13" (10) 500 ปี วรรณกรรมทีปนีของพระสิริมังคลาจารย์". มติชนสุดสัปดาห์.
- ตามรอยพระสิริมังคลาจารย์สังฆปราชญ์ล้านนา, มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณวิทยาลัย วิทยาเขตเชียงใหม่, (เชียงใหม่ : โรงพิมพ์จรรยาพิมพ์, 2556), หน้า 9.
- ตามรอยพระสิริมังคลาจารย์สังฆปราชญ์ล้านนา, หน้า 9–10.
- "บทบาทการเชื่อมโยงภูมิภาคของพระสิริมังคลาจารย์" (PDF). มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตแพร่.
พระส, งคลาจารย, เป, นพระภ, กษ, ไทยชาวเช, ยงใหม, ตอย, ราว, 2020, 2100, ผลงานวรรณกรรมพ, ทธศาสนาท, สำค, เร, อง, เวสส, นตรท, ปน, งขยาปกาสกฎ, กา, งคล, ตถปน, หร, มงคลท, ปน, และจ, กกวาฬท, ปน, ประว, แก, ไขถ, อกำเน, ดในเม, องเช, ยงใหม, นามเด, มว, ศร, งเม, อง, โดยถ, อเอ. phrasirimngkhlacary epnphraphiksuithychawechiyngihm michiwitxyuraw ph s 2020 2100 miphlnganwrrnkrrmphuththsasnathisakhy 4 eruxng khux ewssntrthipni sngkhyapkaskdika mngkhltthpni hrux mngkhlthipni aelackkwalthipniprawti aekikhphrasirimngkhlacarythuxkaenidinemuxngechiyngihm minamedimwa sripingemuxng odythuxexanimitinwnkhlxdthiekidphayuihyphdcnbanphngthlay khnannmardakhxngthankalngkhrrphaek hlbphayuipxasyxyuokhntnophthi imsri aelaecbkhrrphcungkhlxdthiokhntnophthinn bidacungtngchuxwa sripingemuxng 1 odybrrphchaepnsamenremuxxayu 13 pi caknnidedinthangiplngka 2 eriynhnngsuxsankkhxngphraphuththwira 3 khrukhxngthanchux phraphuththwira nacaepnphiksunikaysinghl caknnedinthangklbechiyngihminsmyphraemuxngaekw aelaidrbkaraetngtngepnphrasirimngkhlacary tamchayakhxngthan aelaidrbkaraetngtngepnecaxawaswdecdyxd wdmhaophtharam thinithanidrcnakhmphir 3 eruxngaerk khux ewssntrthipni ckkwalthipni aela sngkhyapkaskdika txma ph s 2067 ekidnathwmihy rwmthungthiwdswnkhwy thancungiphasthanthiwiewkepneruxnrang ephuxrcnamngkhltthpni txcnsaercpichlu c s 879 ph s 2060 phrasirimngkhlacarymrnphaphinrahwang ph s 2068 2078 trngkbsmyphraemuxngeksekla sphkhxngthankhngidrbkarthwayephling n wdswndxk xnepnwdthithanepnecaxawas aelaidsrangkubrrcuxthiinbriewnwd kunithukruxemux ph s 2470 4 rwmsirixayuthanpraman 47 pi 5 phlngan aekikhewssntrthipni rcnasaercemux ph s 2060 insmyphraemuxngaekw xthibayxrrthkthaewssndrchadk ekiywkbekrdelkekrdnxythinasnic sngkhyapkaskdika rcnasaercemux ph s 2063 xthibaykhmphirsngkhyapkaska thiphrayanwilasethrarcna ihekhaicngaykhun mngkhltthpni hrux mngkhlthipni rcnaemux ph s 2067 epnwrrnkrrmeruxngexkkhxngphrasirimngkhlacary xthibaykhwaminmngkhlsutr ckkwalthipni rcnasaercemux ph s 2063 klawthungeruxngrawinckrwalaelaolkthatu phrrnnathungphumikhxngstwthnghlay xaharkhxngstw phuekha aemna ethwda xsur lxangxing aekikh phramhasnga thirswor aelakhna chiwitaelanganphrasirimngkhlacary phimphkhrngthi 2 echiyngihm lannakarphimph 2546 hna 1 7 ephysupha sukhkhta lannasuksa in ithysuksakhrngthi 13 10 500 pi wrrnkrrmthipnikhxngphrasirimngkhlacary mtichnsudspdah tamrxyphrasirimngkhlacarysngkhprachylanna mhawithyalymhaculalngkrnwithyaly withyaekhtechiyngihm echiyngihm orngphimphcrryaphimph 2556 hna 9 tamrxyphrasirimngkhlacarysngkhprachylanna hna 9 10 bthbathkarechuxmoyngphumiphakhkhxngphrasirimngkhlacary PDF mhawithyalymhaculalngkrnrachwithyaly withyaekhtaephr ekhathungcak https th wikipedia org w index php title phrasirimngkhlacary amp oldid 9487054, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม