พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา หรือออกพระนามว่า มณฑาใหญ่ (พ.ศ. 2333 – 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2404) เป็นพระราชธิดาพระองค์ที่ 24 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และเป็นพระองค์เดียวที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดานิ่ม เมื่อปี พ.ศ. 2333
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 1 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดานิ่ม ในรัชกาลที่ 1 |
| ประสูติ | พ.ศ. 2333 |
| สิ้นพระชนม์ | 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2404 |
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา ทรงรอบรู้หนังสือทั้งไทยและขอม จนได้เป็นพระอาจารย์ถวายการสอนพระราชโอรสและพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย, พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หลายพระองค์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑาทรงร่วมกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุบล พระขนิษฐาต่างมารดา นิพนธ์เรื่อง กุมารคำฉันท์ ตีพิมพ์เมื่อปี พ.ศ. 2466
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑาประชวรพระโรคหืดและพระโรคชรา สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2404 สิริพระชันษา 71 ปี พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2404
พระอิสริยยศ
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้ามณฑา (พ.ศ. 2333 – 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้ามณฑา (7 กันยายน พ.ศ. 2352 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ามณฑา (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 – 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2404)
อ้างอิง
- สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์. จดหมายเหตุบัญชีน้ำฝน เล่ม 2. พระนคร : ราชบัณฑิตยสภา. 2471, หน้า 15
- ↑ ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์. 2554, หน้า 246
- ↑ กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 15. Check date values in:
|year=(help) - เอนก นาวิกมูล. หญิงชาวสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2547, หน้า 29-30