พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ (18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2400 – 22 มีนาคม พ.ศ. 2426) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเอม ในรัชกาลที่ 4
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาเอม ในรัชกาลที่ 4 |
| ประสูติ | 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2400 |
| สิ้นพระชนม์ | 22 มีนาคม พ.ศ. 2426 (25 ปี) |
พระประวัติ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ ประสูติเมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2400 เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเอม ในรัชกาลที่ 4 ธิดาของหลวงปราณีประชาชน (แมลงทับ นาครทรรพ) ยกกระบัตรกรุงเก่า กับภริยาชื่อเอี่ยม
ในสมัยรัชกาลที่ 4 พ.ศ. 2410 พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณได้โสกันต์ พร้อมกับ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร พระองค์เจ้าเสมอสมัยหรรษา พระองค์เจ้าวาณีรัตนกัญญา และพระองค์เจ้าวิลัยทรงกัลยาพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยพระราชพิธีมีพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์บนพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท 30 รูป เวลาบ่ายตั้งกระบวนแห่ไปฟังพระสงฆ์สวดพระพุทธมนต์ทั้ง 3 วัน รุ่งขึ้นแห่มาโสกันต์แล้วแห่สมโภชวัน 1 กระบวนแห่และเครื่องเล่นรายทางคล้ายกันกับโสกันต์ใหญ่ แต่มีนางเชิญเครื่องมยุรฉัตรสำรับเดียวแต่ราชยานหน้า
ในหนังสือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงโต้ตอบกับพระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) ได้ปรากฎ คำกลอนล้อเจ้านายสมัยรัชกาลที่ 4 สันนิษฐานว่าแต่งปลายรัชกาลที 4 และเจ้านายองค์ใดองค์หนึ่งทรงแต่งล้อกันเอง กล่าวถึงพระอัธยาสัยของ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ ว่า
20 มีนาคม พ.ศ. 2426 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนงค์นพคุณ เป็นพระโรคปัจจุบัน แพทย์หลวงประกอบพระโอสถถวาย พระอาการไม่คลายมาจนถึงเช้าวัน 22 มีนาคม พ.ศ. 2426 เสด็จสิ้นพระชนม์พระชันษา 25 ปี พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้าฝ่ายในพร้อมกันสรงน้ำพระศพแล้ว เชิญลงพระโกศแห่มาไว้ที่หอธรรมสังเวช พระสงฆ์สวดพระอภิธรรมทั้งกลางวันกลางคืน
อ้างอิง
- ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ : ฐานบุ๊คส์, 2554, หน้า 309-310
- กัลยา เกื้อตระกูล. พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระชายานารี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ในรัชกาลที่ ๑-๗ กรุงเทพฯ : ยิปซี. 2552, หน้า 128
- โสกันต์พระเจ้าลูกเธอและพระเจ้าหลานเธอ ๕ องค์
- จุลลดา ภักดีภูมินทร์. เลาะวัง 3. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ โชคชัยเทเวศร์, พ.ศ. 2535. 416 หน้า. หน้า หน้าที่ 104. ISBN 974-420-045-6
- กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2011). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 76.
- จดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน-พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว-ภาค-๑๖/เดือน-๔-จุลศักราช-๑๒๔๕