พระเจ้าปเสนทิโกศล

ปเสนทิ (ปะ-เส-นะ-ทิ; บาลี: Pasenadi) หรือ ประเสนชิต (ปฺระ-เส-นะ-ชิด; สันสกฤต: Prasenajit) เป็นพระมหากษัตริย์แห่งโกศลจากราชวงศ์อิกษวากุ เสวยราชย์อยู่ ณ เมืองสาวัตถี สืบต่อจากพระบิดา คือ พระเจ้าสัญชัยมหาโกศล ถือเป็นอุบาสกที่สำคัญพระองค์หนึ่งของพระพุทธเจ้า และทรงสร้างวิหารอารามไว้หลายแห่ง

พระเจ้าปเสนทิโกศล
ราชา
พระเจ้าปเสนทิโกศลขณะเสด็จไปพบพระพุทธเจ้า
คู่อภิเษก	เจ้าหญิงแห่งมคธ, วาสวขัตติยา, มัลลิกา
พระราชบุตร	วิฑูฑภะ, วชิรกุมารี
ราชวงศ์	อิกษวากุ
พระราชบิดา	พระเจ้าสัญชัยมหาโกศล

พระชนมชีพ

ต้นพระชนมชีพ พระเจ้าปเสนทิทรงศึกษา ณ ตักศิลา ต่อมา ได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระมหากษัตริย์แห่งโกศล (ปัจจุบัน คือ อวัธ) พระมเหสีพระองค์แรก คือ เจ้าหญิงพระองค์หนึ่งจากมคธ พระมเหสีพระองค์ที่สองมีพระนามว่า วาสวขัตติยา เป็นพระธิดาของพระเจ้ามหานามะแห่งราชวงศ์ศากยะ กับหญิงรับใช้นามว่า นาคมุนทา พระเจ้าปเสนทิกับพระนางวาสวขัตติยามีพระโอรสพระองค์หนึ่งพระนามว่า วิฑูฑภะ และมีพระธิดาพระองค์หนึ่งพระนามว่า วชิรกุมารี พระธิดาพระองค์นี้เสกสมรสกับพระเจ้าอชาตศัตรู พระเจ้าปเสนทิยังมีพระมเหสีพระองค์ที่สาม พระนามว่า มัลลิกา เป็นบุตรีของคนทำมาลัย

ครั้งหนึ่ง เมื่อพระเจ้าปเสนทิเสด็จไปจากพระนคร มหาอำมาตย์ของพระองค์ นามว่า ทีฆการายนะ ตั้งเจ้าชายวิฑูฑภะขึ้นเสวยราชย์แทน พระเจ้าปเสนทิจึงเสด็จไปยังมคธเพื่อขอความช่วยเหลือจากพระเจ้าอชาตศัตรู แต่พระเจ้าปเสนทิสิ้นพระชนม์ที่นอกประตูเมืองราชคฤห์เสียก่อนจะได้พบพระเจ้าอชาตศัตรู เจ้าชายวิฑูฑภะจึงได้เป็นพระมหากษัตริย์ต่อจากพระองค์ แต่ ปุราณะ ว่า ผู้สืบราชสมบัติต่อจากพระองค์ คือ กษุทรกะ มิใช่วิฑูฑภะ

อ้างอิง

1. Raychaudhuri H. (1972). Political History of Ancient India, Calcutta: University of Calcutta, pp.90,176
2. Sastri 1988, p. 17.
3. Raychaudhuri H. (1972). Political History of Ancient India, Calcutta: University of Calcutta, pp.176-8,186
4. Sen 1999, p. 107.
5. Misra, V. S. (2007). Ancient Indian Dynasties, Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan, ISBN 81-7276-413-8, pp.287-8

บรรณานุกรม

• Sastri, K. A. Nilakanta, บ.ก. (1988) [1967], Age of the Nandas and Mauryas (Second ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0465-1
• Sen, Sailendra Nath (1999) [1988], Ancient Indian History and Civilization (Second ed.), New Age International Publishers, ISBN 81-224-1198-3