อำเภอพานทอง

อำเภอพานทอง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชลบุรี ได้รับการจัดตั้งขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตามพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ ร.ศ. 116 เมื่อวันที่ 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2440 ในชื่อ "อำเภอท่าตะกูด"

อำเภอพานทอง
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Phan Thong
คำขวัญ:  เมืองอิฐแกร่ง แหล่งเกษตร เขตอุตสาหกรรม คุณธรรมหมอพระ ศิลปะช่างทอง
พิกัดภูมิศาสตร์: 13°28′14″N 101°5′49″E / 13.47056°N 101.09694°E / 13.47056; 101.09694
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชลบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	173.0 ตร.กม. (66.8 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	73,947 คน
• ความหนาแน่น	427.44 คน/ตร.กม. (1,107.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	20000, 20160
รหัสภูมิศาสตร์	2005
ที่ตั้งที่ว่าการ	หมู่ที่ 4 ถนนพานทอง-หัวไผ่ ตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี 20160
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

ในปี พ.ศ. 2441 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีการปฏิรูปการปกครองประเทศและจัดตั้งมณฑลเทศาภิบาล ให้เมืองพนัสนิคม เป็นอำเภอพนัสนิคม ขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีนบุรี และบ้านท่าตะกูดมีชุมชนและประชากรเพิ่มขึ้นจึงยกฐานะเป็นอำเภอเรียกชื่อว่าอำเภอท่าตะกูด ขึ้นกับเมืองชลบุรี มณฑลปราจีนบุรี แบ่งการปกครองออกเป็น 15 ตำบล ได้แก่ ตำบลบ้านมาบโป่ง ตำบลบ้านเกาะลอย ตำบลบ้านบางนาง ตำบลตลาดควาย ตำบลบ้านหน้าประดู่ ตำบลบ้านบางหัก ตำบลบ้านเนินถ่อน ตำบลบ้านบางพึ่ง ตำบลบ้านหนองหงษ์ ตำบลบ้านพานทอง ตำบลบ้านมอญ ตำบลบ้านหนองกะขะ ตำบลบ้านมาบกระบก ตำบลหนองจับอึ่ง และตำบลหนองตำลึง

ต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนการปกครองตำบลให้เหมาะสม โดยได้ยุบตำบลบ้านมาบกระบก และตำบลหนองจับอึ่ง รวมกับตำบลหนองตำลึง ยุบตำบลตลาดควาย และตำบลบ้านบางหัก รวมกับตำบลบ้านเกาะลอย ยุบตำบลบ้านเนินถ่อน และตำบลหน้าประดู่ รวมกับตำบลพานทอง และในปี พ.ศ. 2490 ก็ได้จัดตั้งตำบลบางหัก ที่เคยยุบรวมกับตำบลเกาะลอย และตั้งตำบลหน้าประดู่ ที่เคยยุบรวมกับตำบลพานทอง ขึ้นอีกครั้ง นอกจากนี้ยังแบ่งท้องที่บางส่วนของตำบลบางนาง มาจัดตั้งเป็น ตำบลบ้านเก่า ทำให้ปัจจุบันอำเภอพานทอง มีเขตการปกครองทั้งหมด 11 ตำบล ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2490 เป็นต้นมา

• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอท่าตะกูด จังหวัดชลบุรี เป็น อำเภอพานทอง
• วันที่ 28 พฤศจิกายน 2481 ตั้งตำบลหนองบอนแดง แยกออกจากตำบลหนองหงษ์ อำเภอพานทอง และตำบลหนองขยาด ตำบลหนองขวาง อำเภอพนัสนิคม และโอนไปขึ้นการปกครองกับกิ่งอำเภอบ้านบึง อำเภอเมืองชลบุรี กับโอนพื้นที่หมู่ 13 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองตำลึง อำเภอพานทอง ไปขึ้นกับตำบลมาบไผ่ กิ่งอำเภอบ้านบึง อำเภอเมืองชลบุรี
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหน้าประดู่ แยกออกจากตำบลพานทอง ตั้งตำบลบางหัก แยกออกจากตำบลเกาะลอย ตั้งตำบลบ้านเก่า แยกออกจากตำบลบางนาง
• วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลพานทอง ในท้องที่บางส่วนของตำบลพานทอง
• วันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2520 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองตำลึง ในท้องที่บางส่วนของตำบลมาบโป่ง ตำบลหนองกะขะ และตำบลหนองตำลึง
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลพานทอง และสุขาภิบาลหนองตำลึง เป็นเทศบาลตำบลพานทอง และเทศบาลตำบลหนองตำลึง ตามลำดับ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 15 กันยายน 2547 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบางหัก รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลหนองกะขะ รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง และยุบองค์การบริหารส่วนตำบลหนองตำลึง รวมกับเทศบาลตำบลหนองตำลึง
• วันที่ 15 ตุลาคม 2557 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ
• วันที่ 27 สิงหาคม 2558 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย เป็น องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอพานทองตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบางปะกงและอำเภอบ้านโพธิ์ (จังหวัดฉะเชิงเทรา)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอพนัสนิคม
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านบึง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองชลบุรี

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอพานทองแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 11 ตำบล 52 หมู่บ้าน

1.

พานทอง

(Phan Thong)

10 หมู่บ้าน

7.

บ้านเก่า

(Ban Kao)

7 หมู่บ้าน

2.

หนองตำลึง

(Nong Tamlueng)

9 หมู่บ้าน

8.

หน้าประดู่

(Na Pradu)

5 หมู่บ้าน

3.

มาบโป่ง

(Map Pong)

10 หมู่บ้าน

9.

บางนาง

(Bang Nang)

9 หมู่บ้าน

4.

หนองกะขะ

(Nong Kakha)

5 หมู่บ้าน

10.

เกาะลอย

(Ko Loi)

6 หมู่บ้าน

5.

หนองหงษ์

(Nong Hong)

6 หมู่บ้าน

11.

บางหัก

(Bang Hak)

4 หมู่บ้าน

6.

โคกขี้หนอน

(Khok Khi Non)

5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอพานทองประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 10 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลพานทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพานทอง (เฉพาะหมู่ที่ 4, 6 และบางส่วนของหมู่ที่ 2-3, 7-8, 10)
• เทศบาลตำบลหนองตำลึง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองตำลึงทั้งตำบล บางส่วนของตำบลมาบโป่ง (เฉพาะหมู่ที่ 6-7) และบางส่วนตำบลหนองกะขะ (เฉพาะหมู่ที่ 1-2, 4)
• องค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพานทอง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพานทอง) และตำบลหนองกะขะ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลหนองตำลึง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลมาบโป่ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลมาบโป่ง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลหนองตำลึง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหงษ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหงษ์ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโคกขี้หนอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกขี้หนอนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเก่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเก่าทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหน้าประดู่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหน้าประดู่ทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางนาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางนางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะลอย และตำบลบางหักทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราวสำหรับที่ดิน ในตำบลมาบโป่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (1): 21. 2 เมษายน 2448. Check date values in: |date= (help)
2. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมาบโป่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 151–152. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
3. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราวสำหรับที่ดิน ในตำบลบ้านเกาะลอย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 148. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
4. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเกาะลอย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (24): 532. 10 กันยายน 2448. Check date values in: |date= (help)
5. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางนาง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 148. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
6. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางนาง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (24): 532–533. 10 กันยายน 2448. Check date values in: |date= (help)
7. "ประกาศบอกล่วงหน้าาจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลตลาดควาย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 148. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
8. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านตลาดควาย อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (30): 635–636. 22 ตุลาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
9. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านหน้าประดู่ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 148–149. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
10. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านหน้าประดู่ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (21): 466. 20 สิงหาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
11. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางหัก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 149. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
12. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางหัก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (30): 636. 22 ตุลาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
13. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองจะแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเนินถ่อน อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 149. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
14. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านเนินถ่อน อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (21): 467. 20 สิงหาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
15. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านบางพึ่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 149. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
16. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านบางพึ่ง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (30): 636. 22 ตุลาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
17. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านหนองหง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 149–150. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
18. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านพานทอง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 150. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
19. "ประกาศบอกล่วงหน้าจะแจกตราจองชั่วคราว ในตำบลบ้านมอญ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 150. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
20. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมอญ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (21): 466–467. 20 สิงหาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
21. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านหนองกะขะ อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 150–151. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
22. "ประกาศกำหนดวันแจกตราจองชั่วคราว ตำบลบ้านมาบกระบก อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 22 (8): 151. 21 พฤษภาคม 2448. Check date values in: |date= (help)
23. "ประกาศกำหนดวันจะแจกโฉนดสำหรับที่ดิน [ในท้องที่ตำบลหนองจับอึ่ง ตำบลหนองตำลึง อำเภอท่าตะกูด แขวงเมืองชลบุรี ]" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (2): 30. 12 เมษายน 2451. Check date values in: |date= (help)
24. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. 10 มิถุนายน 2490. Check date values in: |date= (help)
25. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ เล่ม 34 หน้า 65 วันที่ 29 เมษายน 2460
26. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลและอำเภอในจังหวัดชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 2932–2933. 28 พฤศจิกายน 2481. Check date values in: |date= (help)
27. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (60 ง): (ฉบับพิเศษ) 22-23. 3 สิงหาคม 2499. Check date values in: |date= (help)
28. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองตำลึง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 94 (13 ง): 767–770. 22 กุมภาพันธ์ 2520. Check date values in: |date= (help)
29. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. Check date values in: |date= (help)
30. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 17–20. 15 กันยายน 2547. Check date values in: |date= (help)
31. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับเทศบาลตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 121 (ตอนพิเศษ 102 ง): 21–24. 15 กันยายน 2547. Check date values in: |date= (help)
32. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลื่อนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลพานทอง อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลพานทองหนองกะขะ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 131 (ตอนพิเศษ 205 ง): 17. 15 ตุลาคม 2557. Check date values in: |date= (help)
33. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลื่อนชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอย อำเภอพานทอง จังหวัดชลบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะลอยบางหัก" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 132 (ตอนพิเศษ 197 ง): 6. 27 สิงหาคม 2558. Check date values in: |date= (help)

• ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย 2010-09-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประวัติอำเภอพานทอง ห้องสมุดประชาชนอำเภอพานทอง 2010-04-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน